Il-5 Ħadd tar-Randan: Ġwanni 8: 1-11.

Din hija waħda mill-isbaħ siltiet tal-Evanġelju; hija tgħaqqad l-Antik mal-Ġdid Testment. Hemm bżonn napprezzaw il-Kelma ta’ Alla li nsibu fl-Evanġelju. Għall-kuntrarju tal-insara Kattoliċi, dawk l-insara kif inhuma msejħa Protestanti jagħti importanza kbira għall-Kelma t’Alla fil-Bibbja. Forsi l-iżball tagħhom huwa li joqogħdu biss fuq il-Kelma t’Alla u jitilfu l-importanza tal-Ewkaristija. Il-Kattoliċi min-naħa l-oħra jagħtu mportanza kbira lill-Ewkaristija u hekk għandu jkun, però jagħtu ftit li xejn importanza għall-Kelma t’Alla li qiegħda hemm biex tmexxi l-ħajja tagħna.

F’din is-silta nsibu li kien mar il-poplu kollu. Il-Fariżej ħadu quddiem Ġesù mara li nqabdet tiżni fil-fatt. Il-Fariżej għamlu hekk bħala nassa kontra Ġesù għaliex il-liġi tal-Lhud kienet tgħid li suppost kellu jitla’ wkoll quddiem il-liġi r-raġel li kien magħha. Skont il-liġi tagħhom kien proprju dan ix-xhud, żewġ xhieda proprjament li kellhom jitfgħu l-ewwel ġebel lejn din il-mara meta tinstab ħatja.

Ġesù miel u beda jikteb b’sebgħu fit-trab filwaqt li qalilhom li min minnhom m’għandu l-ebda dnub seta’ jitfa’ l-ewwel ġebla. Issa min-nies kollha preżenti, kien Ġesù biss li kellu s-setgħa iħaġġarha għaliex hu kien bla dnub. Ġesù ma jitfax il-ġebel lil din il-mara għaliex dan il-każ sar ftit qabel ma Ġesù miet. Id-dejn tagħha kien għalhekk se jħallsu hu b’demmu stess. Hu kien qiegħed jaċċetta fuqu d-dnub tagħha. Anke aħna għalhekk ma niġux ikkastigati f’din id-dinja; għaliex Ġesù diġà feda d-dejn tagħna. Il-ħniena t’Alla hija għall-midneb u mhux għad-dnub. Ġesù għalhekk iħallas id-djun tagħna, mill-bidu sal-aħħar. Alla jinsa d-dnubiet tagħna għal kollox meta jaħfrilna d-dnubiet tagħna.

Meta Kristu Rxoxt iltaqa’ mal-appostli, huwa tahom l-Ispirtu s-Santu u l-paċi; imma eżżattament wara jagħtina r-rigal tal-Qrar, is-Sagrament tar-Rikonċiljazzjoni. Din hija l-laqgħa ta’ ferħ tagħna ma’ Alla. Kollox jiddependi jekk fil-prova tal-ħajja tagħna ħabbejniex u jekk ħfirniex lil ħaddieħor. Fil-parabbola tal-iben il-ħali il-missier kien qiegħed jistennieh jiġi. Xtaq lil missieru mejjet għaliex ried il-wirt tiegħu. Imma l-missier ġera lejn it-tifel meta dan ġie biex jitolbu maħfra. Il-missier bies lill-iben, jiġifieri nesa kollox; tah iċ-ċurkett u l-libsa, jiġifieri issa ma kienx għadu skjav. Meta naqbdu t-triq t’Alla aħna nħossuna kuntenti u hienja; hienja ħafna aktar minn meta naqbdu t-triq tal-ħażen u għal ftit mumenti nħossuna liberi u komdi.

Jekk it-tbatija tagħna ngħaqqduha ma’ dik ta’ Kristu, ma nkunux qegħdin naħlu din it-tbatija. Meta persuna ma tgergirx iżżejjed u taċċetta s-salib tagħha u ma tħallihiex tkissrek billi tgħaqqadha ma’ Kristu msallab; it-tisfija tal-purgatorju tibda minn din id-dinja.

Il-ġudizzji jgerrxu n-nies mill-Knisja u minn Ġesù. Il-ġebel li kienu se jitfgħu lil din il-mara huma dawn il-ġudizzji li aħna nistgħu nagħmlu. Taħlix ħin tiġġudika jew tgħid fuq in-nies.

Bħala konklużjoni nistgħu għalhekk ngħidu li Alla ma jgħajjiex jaħfer. Aħna rridu però ma naqtgħux qalbna mill-maħfra ta’ Alla u nitolbuhielu. Il-ħajja tagħna hija battalja waħda, l-importanti huwa li niġġieldu sal-aħħar u nerġgħu nersqu lejn Alla bis-sagrament tar-rikonċiljazzjoni anke meta bħala bnedmin nerġgħu naqgħu ghal ħafna aktar minn darba.

Il-laqgħa Prayer Cafe ta’ nhar il-Ġimgħa 4 ta’ Marzu bdiet bil-qari tal-Vanġelu meħud minn Lq 15:1-3,11-32. Dawn li ġejjin huma xi ftit mill-punti li ġew tratati waqt il-laqgħa.

F’dan il-vanġelu nsibu żewġ gruppi ta’ nies li qegħdin jiġru wara Ġesu biex jisimgħuh. Nsibu l-Pubblikani u l-Midinbim, li huma għatxana biex jisimgħuh; u hemm wkoll il-Fariżej u l-Imgħallmin tal-Liġi li wkoll iridu jisimgħuh imma  biex jonsbuh u jagħtuh xi gambetta. Infatti fil-bidu ta’ dan il-vanġelu nsibuhom igergru li Ġesu kien jilqa’ nies midinba  għandu. Għandna dawn iż-żewġ aspetti tal-ħajja tal-bniedem li jorbtu wkoll mal-aspetti fiż-żewġt personaġġi msemmija fil-parabola. Il-Missier fil-parabola jirraprezenta lil Alla l-missier.

F’din il-parabola tal-Iben il-Ħali għandna 4 aspetti fil-ħajja tal-bniedem u minnha rridu naraw x’jolqotna  speċjalment f’din is-sena tal-ħniena; irridu naraw x’nistgħu nieħdu minnha għal ħajjitna. Il-vrus li ma nisimgħux huma żewġ paraboli oħra, il-parabola tan-ngħaġa l-mitlufa u l-parabola tat-talent il-mitluf. Meta Papa Franġisku nieda s-sena tal-Ħniena minħabba raġunijiet li jixtieq idaħħal l-ideja tal-Ħniena f’dinja fejn il-ħniena sfortunatament qegħed tgħib; kellu dan il-vanġelu quddiemu- speċjalment il-parti tan-nagħġa l-mitlufa li hi wkoll l-                                                            logo ta’ din is-sena. Dan il-vanġelu ta’ San Luqa infatti jissejjaħ il-vanġelu tal-ħniena. San Luqa jurina li meta seħħet din il-ġrajja lu Ġesu kien riesaq lejn il-post li fih kien se jirċievi l-martirju. San Luqa jiddedika għaxar kapitli għal din il-mixja. Il-fus ta’ dawn l-għaxar kapitli huwa dan il-vanġelu; bih San Luqa ried jurina s-sens tal-Ħniena fil-missjoni ta’ Ġesu. Dawn it-tlett paraboli taqadhom is-sens ta’ imħabba gratwita, abbundanti u bla qies li għandu l-Missier speċjalment lejn il-bniedem midneb; il-bniedem mitluf. In-nagħġa u l-iben li ntilfu u reġgħu instabu b’ferħ kbir!

Din il-parabola fiha 4 taqsimiet differenti:

1. Il-pretensjonijiet tal-Iben iż-żgħir u l-firda minn ma missieru.
2. Il-ħajja mtajjra u l-waqgħa fil-ħama kemm spiritwali u kif ukoll morali tal-Iben il-Ħali.
3. L-Indiema u d-deċizzjoni li jerġa jersaq lura lejn missieru .
4. L-aspett tal-Iben il-Kbir.

F’din il-parabola sempliċi u magħrufa minn kulħadd irridu nirriflettu l-aspett tal-ħniena fiha. Hemm min isejjħilha l-vanġelu tal-vanġelu; jekk il-kotba kollha tal-vanġelu jinqerdu din il-parabola tiġbor fiha il-messaġġ sħiħ tal-vanġelu tal-ħniena u l-abbundanza. Ġesu b’din il-parabola ried iħalli messaġġ x’għamel l-Iben il-Ħali iżda riedna wkoll nħarsu lejn l-Iben il-Kbir. Ngħiduha kif inhi aktar nixxiebhu mal-Iben il-Kbir, Ġesu jridna nindunaw li m’għandniex naqgħu fil-preġudizzju tal-Iben il-Kbir. Ħaġa li Papa Franġisku jirrepeti kontinwament. Preġudizzjoni li naqgħu fih bla ma nafu kif u xi kultant kif ġie ġie.

L-Iben il-Kbir kien jintrabat mal-Farizej u l-Imgħalmin  tal-Liġi. Huwa ma telaqx mid-dar ta’ Missieru, segwa l-liġijiet ‘ “ma berbaqtlekx flusek” qallu lil missieru’ pero li ma tiksirx il-liġi biss nkunu għadna ‘l bogħod fil-mixja tal-fidi. L-Iben il-Kbir m’aċċettax lil ħuh lura – daħlet is-suppervja. Meta neżaminaw ħajjitna u nqabbluha ma tal-Iben il-Kbir – irridu noqgħodu attenti. L-Iben il-Ħali dineb imma qabad it-triq lura lejn il-Missier – lejn il-konversjoni. Jekk aħna nsara tajba rridu ngħarblu l-messaġġ li jrid jagħtina Ġesu. Noqgħodu attenti ma nagħmlux bħal Farizej – “Jien pur – ħadd ieħor irid jinbidel/jirranġa.” Parabola mimlija b’rakonti ta’ żbalji, żbal tal-Iben iż-żgħir, tal-Iben il-Kbir, imma l-iżball ċentrali hu li aħna ma nindunawx fejn aħna. U allura neħlu, nilludu ruħna li mexjin imma nibqgħu mwaħħlin mal-użanzi u d-drawwiet li m’għandniex il-kuraġġ li ninqatgħu minn magħhom. Hawn ġiet kwotata sentenza li qal Fr Philip Cutajar waqt eserċizzi “Aħna l-Maltin għandna bżonn nieqfu ngħixu r-reliġjon, u r-reliġjosita u nibdew ngħixu l-FIDI.” Jekk ngħixu l-Fidi ; ir-reliġjon u r-reliġjosita tiġi waħeda – issir l-istil ta’ kif ngħixu. L-iskop ta’ din il-parabola hu li twassalna biex nifmhu min hu Alla, x’inhu l-ġudizzju tiegħu. Il-ġudizzju t’Alla lilna jdejjaqna għaliex hu mibni fuq kriterju differenti minn tagħna u naħsbu li huwa inġust.

Hawn ġejna mfakkra fil-parabola meta s-sid ħareġ ifittex ħaddiema  – mar fl-ewwel siegħa u baqa ħiereġ f’ħinijiet differenti isib ħaddiema aktar. Meta ġie biex iħallas – ħallas lil kulħadd l-istess! X’agħmlu dawk li ġew fl-ewwel siegħa? Bdew igergru. Ppretendew li dawk li kienu bdew jaħdmu fl-ewwel siegħa kellhom jieħdu aktar minn dawk li ġew warajhom. Imma ‘s-sid’ ALLA rrispondihom: “b’ġidi – b’dak li hu tiegħi ma nistax nagħmel li rrid jien?” Dak li kien wegħdhom kien tahulhom.

Matul din is-sena tal-Ħniena meta nisimgħu li rridu nkunu ġeneruzi ma l-oħrajn naħsbu li kemm il-darba nħabbtu lil ġar tagħna u ngħamlu paċi miegħu nkunu lħaqna l-iskop ta’ din is-sena – imma fil-fatt rridu nibdew minna nfusna – irridu naħfru lilna nfusna, għaliex jekk iktar iridu nkunu qrib t’Alla rridu naħfru u ninsew li rċevejna xi tort u ninsew li għandna f’qalbna għal ħaddieħor għaliex interessanti li l-Mulej jgħidilna ħobbu l-għadu tagħkom dik hija t-‘twist’ importanti mit-Testment l-Qadim għat-Testment il-Ġdid li nindunaw li l-ewwel għadu tagħna mhux ta’ ħdejja jew ta’ faċċata huwa aħna stess għax inżommu f’qalbna; meta lil Ġesu kienu qegħdin jaħqruh mingħajr ħtija kif stqarr Pilatu stess: “ Jien ma nsib l-ebda ħtija f’dan ir-raġel.”( U dan lanqas kien xi dixxiplu ta’ Ġesu! ) Ġesu xorta talab għal min kien qiegħed jaħqru minn fuq il-forka – s-salib tiegħu – ħafer lil min kien qiegħed jaħqru. Mela aħna ma rridux nibqgħu irrabjati. Huwa diffiċli. Pero għandna l-għajnuniet – għandna l-Ispirtu t’Alla li jista’ jieqaf magħna. Irid jkollna l-Fidi mhux r-reliġjosita – il-FIDI li ċċaqlaq il-muntanji. Biex aħna dejjem nersqu lejn il-perfezzjoni – il-fidi li twassalna nifhmu li fejn ma naslux aħna hemm Ġesu jaqbeż għalina. Il-Papa Franġisku jħobb jgħid li Ġesu għad għandu l-Pjagi f’idejh u f’saqajh; u kull meta jrid jinterċjedi għalina lill Alla ’l missier jgħidlu ‘ Dawn minħabba fihom għamilthom biex nressaqhom lejn imħabbtek.” Irid ikollna Fidi li għandna lil xi ħadd jaqbeż għalina. Għaliex il-Fidi tgħina naslu fejn ma naslux weħidna – tagħtina fiduċja li Ġesu qiegħed jaqbeż għalina. Imma sfortunatament aħna l-aktar sentimenti faċli għalina huma l-vendetta u t-tpattija – allura s-salib huwa skandlu għax fuqu Ġesu urina li t-tweġiba għal vendetti mhumiex il-vendetti oħra imma l-imħabba u għalhekk is-Salib idarrasna.

Lura għal parabola tal-qari tal-vanġelu ta’ nhar il-Ħadd li ġej. Fiha għandna l-sfond ta’ dar din tirraprezenta d-dinja. L-Missier/ir-raġel jirraprezenta lil Alla. Nsibu wkoll lil qaddejja – mela kien hemm universalita. Mhux il-figura tal-iben il-Ħali ddarras lil Alla iżda l-figura tal-iben il-kbir li ħafna drabi jirraprezenta lilna. Ta min isemmiha l-Parabola tal-Missier il-Ħali fl-Imħabba din il-parabola. Niftakru li madwarna hemm ta’ denbu twil ma saqajna u dejjem jimlilna moħħna b’idejat żbaljati dwar Alla; għaliex dejjem nippretendu li Alla għandu jagħmel l-affarijiet kif irridu aħna u mhux kif jaħseb li l-aħjar Hu għalina. U b’hekk tonqosna l-umilta.

Fil-Bibbja nsibu ġrajjiet oħra fejn naraw l-infinita tal-Imħabba t’Alla. Per eżempju fit-tieġ ta’ Kana biddel 600 litru ilma f’inbid, bihom kien jisqi raħal sħiħ; fit-tkattir tal-ħobż nġabbru tnax-il-qoffa wara li kiel kulħadd; is-sajda mirakoluza tant qabdu ħut li kienu se jgħerqu. Dawn kollha juruna l-abbundanza tal-Imħabba t’ Alla.

Anke minn fuq is-salib permezz ta’ Kristu, Alla qiegħed jgħidilna biċċirni, sawwatni, oqtolni, offendini imma jien nibqa’ nħobbok xorta.

Fil-parabola ta’ llum nsibu żewġ ulied li jirraprezentaw aspetti differenti mill-ħajja tagħna. Ma min nqablu ruħna mal-iben il-kbir jew iż-żgħir jew qisna pendlu daqqa bħal wieħed u oħra bħal ieħor?! Iż-żgħir talab lil missier jagħtih sehmu mill-ġid tiegħu,(dan jirrifletti kif aħna bħala soċjeta irridu nwarrbu lil Alla, nilludu ruħna li sirna allat minfloku!) l-missier ma jmerrihx, jaqsam ġidu maż-żewġ ulied, stmagħhom l-istess. Mela Alla ried itina l-liberta, Alla ma jrid lil ħadd skjav tiegħu – iridna miegħu b’għażla libera. Kemm il-darba nisimgħu min jgħid li r-reliġjon tgħamlek skjav – għax għandek ħafna regoli – imma l-iskop tar-reliġjon hu li nkunu ferħana “Il-ferħ tagħkom jibda minn din id-dinja.” Ħafna drabi hawn min ifittex il-ferħ f’drogi, fix-xorb iżda dawn huma ferħ ta’ ftit mumenti biss, b’konsegwenzi koroh. Kulħadd irid id-DRITTIJIET imma id-DMIRIJIET ħadd ma jridhom. U dan iġib miegħu nuqqas ta’ rispett. Qabel tela’ s-sema Kristu tagħna kmandament tal-Imħabba. Dan jitlob minna li  naħfru u li jkollna ħniena. Irridu nimxu kontra l-istint tagħna ta’ tpattija, rridu nżommu kontrol fuq ir-rabja. Alla ħares Alla kellu jirraġuna bil-mod tat-tpattija għax kieku kollha rasna maqtuha!

Fil-parabola nsibu li l-Iben il-Ħali wara li missieru tah sehmu mar u berbaq kollox u telaq lejn id-dezert – waqa’ ġuħ kbir f’dak il-pajjiz tant li kellu jmur jirgħa l-ħniezer. Ħafna drabi ssib min jistaqsi ‘ Imma Alla fejn kien f’xi dizgrazzja bħal dik tal-holocaust’ Kien hemm f’nies eroj bħal Edith Stein, Maximillion Kolbe. Dak iż-żmien ir-rgħajja tal-ħnieżer lanqas kienu jitħallew jidħlu fil belt – mela l-iben il-Ħali kien mess il-qiegħ nett. F’dik is-sitwazzjoni irejalizza li l-qaddejja f’dar missieru  kienu ferm aħjar minnu – nidem u qabad it-triq lura lejn dar missieru – beda l-proċess tal-konversjoni. Malli rah ġej il-missier ma qagħadx janalizza b’liema indiema ġie lura iżda niżel jiġri u tah merħba b’tgħanniqa. Hawn tidher il-Ħniena bla limiti tal-Missier. L-maħfra tagħna hekk jew nfittxu l-kompromess? Jien nċedi biċċa u inti oħra! X’ħin l-iben jistqarr dnubietu l-missier lanqas qagħad iwiddbu imma ordna li ssir festa għax Ibnu kien mejjet u issa reġa’ qam. Libbsuh ċ-ċurkett u z-zarbun. Issa jidħol l-iben il-kbir fl-istorja li malli sema’ li l-missier kien qegħed jagħmel festa għal ħuh, issupervja u lanqas ried jidħol. Mudell ta’ kif inġibu ruħna aħna li mmorru l-knisja sfortunatament, nkejlu kollox bix-xiber tagħna, il-ġustizzja nagħtiha b’kompromess mhux gratwita.L-Iben il-kbir għażel li jinqata’ ’l barra mill-festa għaliex l-kriterji tal-Missier ma kienux tiegħu. L-istess jiġri lilna meta nġibu ruħna bħal Farizej naħsbu li aħna bla difetti. Issa niftakru li fil-bidu tal-parabola nsibu li l-missier qasam ġidu bejn it-tnejn indaqs. Mela dan ta’ l-aħħar kien ħa daqs l-ieħor. Dan juri nuqqas ta’ apprezzament ta’ dak li kien ġa ħa l-iben il-kbir.

Nirriflettu fuq il-ħajja tagħna fuq dawn l-erba’ mudelli: Pubblikani u l-midinbin; l-Farizej; l-Iben il-Ħali u l-Iben il-Kbir. Liema aspett jgħodd għalija fil-ħajja tiegħi? J’Alla l-mudell tagħna jkunu l-Pubblikani u l-midinbin, għax hekk ngħarfu li aħna midinba u li għandna bżonn il-maħra, u nistgħaġbu bit-tgħalim li għallimna Ġesu. Imma irridu nkunu wkoll bħal mudell tal-Iben il-Ħali li għaraf dnubietu u beda l-mixja lejn il-konversjoni. Mela ma rridux inkunu riġidi bħal Farizej u lanqas suppervji bħal Iben il-Kbir. Irridu niftħu qalbna kif dejjem itenni Papa Franġisku għal Ħniena u l-Maħfra t’Alla.

Il-laqgħa spiċċat bi kwotazzjoni ta’ Santu Wistin: INTI QATT MA TITLAQNA MULEJ IMMA AĦNA NSIBUHA DIFFIĊLI LI NIĠU LURA.

 ABBUŻ MILL-ĦNIENA TA’ ALLA? IT-3 ĦADD TAR-RANDAN – 28 TA’ FRAR 2016

Il-laqgħa bdiet bil qari tal-Vanġelu skond San Luqa, Kapitlu 13, versi 1 – 9

Dan il-vanġelu jinqasam f’żewġ partijiet.  L-ewwel parti titratta fuq żewġ disgrazzji: it-taħlit ta’ demm Lhudi mad-demm tal-offerti lill-allat, u l-mewt ta’ tmintax-il raġel meta waqgħa t-torri ta’ Silwe.  Kien hemm min beda jistaqsi jekk dawn id-disgrazzji seħħewx minħabba li dawk in-nies, jew l-antenati tagħhom, kienux dinbu.  Ġesu’ qal li ma jfissirx hekk.  Hu jagħmlilna stedina – jekk aħna ma nindmux, ninqerdu agħar minn dawn.

Aħna ħafna drabi norbtu r-relazzjoni tagħna m’Alla fuq relazzjoni daqsxejn infantili – jekk nagħmel it-tajjeb, itini l-premju, u jekk nidneb jikkastigani.  Din kienet l-attitudni fl-Antik Testment, u anke fi żmien Ġesu’. ‘Aħna wkoll, wara elfejn sena, għadna nirraġunaw hekk.  Meta xi ħadd jgħaddi minn disgrazzja issib min jgħid “Laħqu Alla” jew “Iva x’għamilt biex ġrali hekk?”.  Jekk ngħidu li Alla jieħu gost bl-għawġ jew jixtieqilna d-deni nkunu qed niżbaljaw bl-ikrah.  Jekk Alla jitlob minna li ngħinu u nħennu, imbagħad Hu, li ta ħajtu għalina, ser jixtieqilna d-deni?  Mela għalfejn jiġri dan kollu?

L-għawġ, il-mard, id-disgrazzji, etċ, huma konsegwenzi tad-dnub oriġinali.  Meta l-bniedem daq il-ħażen, daħal dan kollu fid-dinja.  Alla ma jridhomx dawn.  Tant hu hekk li għadda l-biċċa l-kbira tal-ħajja tiegħu pubblika jfejjaq u jkeċċi x-xjaten.  Allura la Alla hu omnipotenti, ma jistgħax jagħmel xi ħaġa?  Alla jippermetti dan kollu għax minnhom irid joħroġ xi haġa ta’ ġid, jekk aħna ngħixu dawn iċ-ċirkostanzi kif irid Hu.  Nieħdu l-mard.  Il-marid għandu ċans jitgħallem ma jorbotx qalbu ma’ din id-dinja, japprezza dak li veru hu ta’ valur, japprezza iktar il-ħajja, jafda ruħu f’idejn Alla, u jħossu jiddependi iktar fuq il-ħniena t’Alla.  għall-qraba tiegħu, dawn jitgħallmu jieħdu ħsieb u jduru bil-marid u jikru aktar fl-imħabba lejn min qed ibati.

Waqt il-mard, u kull inkwiet ieħor, għandna nitolbu hekk: l-ewwel nitlob għall-qawwa biex naffronta din id-diffikulta; it-tieni nitlob biex jgħini u jdawwalli moħħi biex nagħraf x’ġid nista’ noħroġ minn dan il-għawġ; it-tielet nitlob bex jekk hu ta’ ġid għalija jeħlisni minn dan kollu.  Din hi l-konverżjoni li qed jitlob minna Ġesu’.  Nikkonvertu jfisser ma nħallux l-għawġ ikissirna, imma nħallu lil Ġesu’ jkisser l-għawġ.  M’humiex il-problemi li jkissruna, imma l-mod kif nirreaġixxu għalihom.  Irridu nagħmlu din il-konverżjoni biex ngħixu dan kollu fid-dawl t’Alla, għax Hu ħareġ rebbieħ fuq il-ħażen.  Aħna rridu nilqgħu lil ġesu’ fil-qalb tagħna biex Hu jirbaħ il-ħażen fil-ħajja tagħna.  L-għawġ ħafna drabi hu ikbar minna, imma Alla hu ikbar minn kull għawġ.

It-tieni parti tal-vanġelu hi r-rakkont tal-parabbola tas-siġra tat-tin.  Ġesu’ qed iqabbel il-poplu ma’ din is-siġra.  Alla jiżra’ l-Kelma Tiegħu fil-qalb tagħna biex minna joħorġu opri ta’ ġustizzja, opri ta’ ħniena, u opri ta’ mħabba.  Dawn imorru flimkien.  M’hemmx waħda mingħajr l-oħra.  Il-ġustizzja hi li nagħti lill-oħrajn dak li hu tagħhom.  L-imħabba hi li nagħti minn dak li hu tiegħi lill-oħrajn, għall-ġid tagħhom.  M’hemmx imħabba jekk m’hemmx ġustizzja.  Il-ħniena hi li nħoss għall-ieħor – mhux nitħassru (pity), imma li nħoss il-ħtiġijiet tiegħu daqs li kieku huma tiegħi u nwieġeb għalihom (mercy).  Il-ħniena twassalna għall-imħabba.  Dawn it-tlieta huma l-frott li jrid ġesu’.  Alla jfittex minn kull wieħed minna dak li jiżra’.  Alla jrid li fiċ-ċokon tagħna nagħmlu l-parti tagħna.  Naċċettaw il-konverżjoni biex meta Alla jfittex il-frott, isib.

Wara din l-ispjega kien hemm ftit ħin għall-mistoqsijiet.

Hawnhekk saret riferenza għall-inklużjoni soċjali, li tfisser li naċċettaw lill-kulħadd fiċ-ċrieki tagħna.  Bħala nsara, aħna fid-dmir li ngħixu l-inklużjoni soċjali.  Ma jfissirx li biex nagħmlu hekk irid ikun hemm inklużjoni ekkleżjali.  Nies li koxjentament ma jridux jgħixu l-ħajja nisranija, ma jistgħux jipparteċipaw fil-ħajja sagramentali, sakemm ma jindmux u jibdlu ħajjithom.  Aħna lkoll midinbin u qegħdin f’mixja ta’ konverżjoni.  Fil-knisja hemm post għal kull midneb b’kundizzjoni li jindem, anke jekk jerġa jaqa’, u li għandu r-rieda li jgħix il-ħajja nisranija.  Kulħadd għandu ċ-ċans li jimxi l-mixja tiegħu.

Saret riferenza wkoll għall-Magħmudija.  Din għandha tingħata jekk hemm il-kundizzjoni meħtieġa, jiġifieri, li t-tfal jitrabbew f’ambjent li jgħinhom jikbru fil-ħajja nisranija.

Il-laqgħa għalqet bil-kwotazzjoni ta’ Mahatma Gandhi:

“The future depends on what you do today”

Ġesu’ jgħidilna “Jekk ma tindmux, tintilfu”