IT-TMIEN ĦADD TA’ MATUL IS-SENA – 26 ta’ Frar 2017.

 

Il-laqgħa bdiet billi il-kelliem poġġa żewġ mistoqsijiet. L-ewwel waħda kienet:

X’nifhmu meta ngħidu bniedem li rnexxa?

Fost it-tweġibiet kien hemm min qal li Kristu nrexxa, għalkemm spiċċa mdendel ma’ salib. Imma ġeneralment meta ssemmi suċċess tifhem poter, karriera, flus, etċ. It-tieni  mistoqsija kienet:

Xi tfisser ħbiberija?

Għal din kien hemm diversi risposti, bħal fiduċja, imħabba, sinċerita’, sapport, onesta’, paċi.

Imbagħad inqara l-Ewwel Qari u l-Vanġelu tal-Ħadd. Wara kien hemm ftit ħin ta’ riflessjoni. Għaliex Ġesu’ qed ikun daqshekk iebes f’dan il-vanġelu? Wara kollox, “mingħajr flus la tgħannaq u lanqas tbus”. Ġesu’ hu ċar u radikali, kemm f’dan il-vanġelu u dak tal-ġimgħa l-oħra. Ma tistgħax taqdi lil Alla u lil flus. Aħna nagħmlu ħafna kompromessi, u anke skużi l-ikar validi, bħal familja, etċ. Għaliex qed jgħid hekk Ġesu’? X’inhu l-effett tal-ġid materjali? Risposta għal din kienet li trid taħdem, taqla’ l-flus biex tmantni l-familja. Trid tagħmel ir-rwol tiegħek imma anke taħseb fl-oħrajn. Ma rridux nagħmlu bħal ma kienu għamlu xi wħud fi żmien San Pawl – qagħdu b’idejhom fuq żaqqhom. San Pawl stess qal: “Min ma jaħdimx m’għandux dritt jiekol”. Il-ġid isir ħażin meta jiġi użat ħażin, bħal, per eżempju l-internet, li fih innifsu hu tajjeb, imma jista’ jsir ta’ xkiel.

Il-problema tal-ġid materjali hu li jagħlaqna – isir ossessjoni – min għandu dejjem irid. Inqiegħdu t-tama tagħna fil-ġid, li hu limitat, imbagħad lil Alla, li Hu infinit, nieħduh “for granted”.

Il-Papa Franġisku jitkellem ħafna fuq dan is-suġġett – ir-rikezzi u l-preokkupazzjonijiet. Isemmi l-parabbola taż-żerriegħa. Meta aħna nagħmlu kompromess mal-flus u l-ġid materjali nkunu qisna dik iż-żerriegħa li waqgħet qalb ix-xewk. Għal l-ewwel tinbet, imma x-xewk joħnoqha, għax moħħ il-bniedem jiggranfa ma’ dak li qed jara f’idejh. Jekk il-ġid nagħmluh alla tagħna, jaqtgħana minn kollox. Mhux il-ġid biss jagħmel hekk – il-kumdita’, il-mod kif inħarsu lejn l-emigranti, etċ.

Ġesu’ qalilna: “Kunu perfetti bħal ma Hu Missierkom”. Hawn min jirraġuna li l-perfezzjoni mhiex għal hawn u jieqaf hemm. Irridu nagħmlu pass ieħor, ġieli nitgerbu, imma rridu nqumu u nerġgħu. Ma rridux ninsew, fil-kumdita’ tagħna, li hawn faqar materjali. Hawn ħafna diffikultajiet. Imbagħad hawn min għandu minn kollox u jinsab waħdu. Is-solitutudni hi tip ta’ faqar kbir. Biex nirnexxu rridu nitgħallmu naqsmu mal-oħrajn, ma norbtux qalbna mal-ġid materjali, hu x’inhu. Anke jekk xi ħadd iweġġgħek, ma rridux inħallu dik l-azzjoni torbotlok qalbek u tifniek. Dak li qed jgħid Ġesu’ hu iebes: “Kunu perfetti”. Din hi l-isfida tal-vanġelu.

Il-Papa jgħid li waħda mill-problemi tal-ġid hu li jaqtagħna mill-ħin, mid-dinja. Jaqtgħek mill-passat, għada ħadd ma rah, mela kul u tpaxxa! Il-ħsieb tal-Papa għal dan ir-Randan hu mibni fuq il-Parabbola ta’ Lazzru u l-Għani. Dan tal-aħħar ma jissemmiex b’ismu. Irridu noqogħdu attenti li ma nitilfux l-identita’ tagħna. Inraqqdu l-kuxjenza. Il-kumdita’ fiha nnifisha mhix ħażina, imma rridu noqgħodu għajnejna miftuħa u saqajna mal-art. Il-Papa Franġisku terraq fis-slums, għamel għażla radikali u jaf x’inhuma l-weġgħat tan-nies. Jista’ jekk irid jgħix fil-lussu, imma mhux hekk. Għalhekk qed ikun skomdu għal ċerti nies.

Naslu issa għat-tieni parti tal-Vanġelu. Titkellem fuq l-ansjeta’ u l-biża’ tagħna u kif għandna nirbħuhom bil-fiduċja fil-provvidenza t’Alla. Il-fiduċja hi l-kejl ta’ kemm jien ħabib m’Alla. Il-fiduċja tilħaq il-milja tagħha meta lil Alla nagħtihilu bis-sħiħ.

Il-laqgħa għalqet bil-kwotazzjoni minn Santa Tereża:

Tħallix xi jtaqqlek, tħallix xi jbeżżgħek,

Min għandu ‘l Alla ma jonqsu xejn.

Tħallix xi jtaqqlek, tħallix xi jbeżżgħek,

Alla waħdu kollox.

Tista’ omm tinsa l-uliedha? Alla ma jinsiek qatt. Din hi l-fiduċja.

7 Ħadd matul is-Sena. Sena A.

Levitiku 19: 1-2, 17-18; Salm 102; 1 Kor 3: 16-23; Mattew 5: 38-48

Kemm-il darba niltaqgħu ma’ persunaġġi fl-evanġelji li Ġesù meta ltaqa’ magħhom qalilhom ‘dnubietek ikunu maħfura’. Il-parabbola tal-Iben il-Ħali twasslilna ħafna sentimenti bħall-maħfra, imħabba, stennija, ġustizzja, prefernzi u suppervja fost l-oħrajn. Forsi l-maħfra sinċiera hija l-akbar waħda li toħroġ bil-qawwa għalina. It-talb żgur li jgħinna biex nirbħu dawk il-mumenti mudlama li fihom ma nkunux nistgħu naslu għall-maħfra li tħallina nkomplu ngħixu ħajjitna b’mod kostruttiv. Il-kelliem tal-laqgħa semma kif il-Papa Franġisku qal li l-agħar ħaġa li nagħmlu meta nkunu ttentati hija li nidħlu fi djalogu max-xitan. Il-Papa semma l-eżempju ta’ Eva li tkellmet u ddjalogat max-xitan fil-ġnien tal-Eden; u dan wassalha biex taqa’ għalih. Mentri b’mod oppost insibu lil Ġesù li meta ġie ttentat fid-deżert huwa ma kompliex u ma tkellimx max-xitan. Ġesù ikkowatalu l-Kelma t’Alla fl-Iskrittura u waqaf hemm. Bit-talb għalhekk inkunu qegħdin nitolbu u nitkellmu ma’ Alla li jwassalna biex negħlbu dak li jkun qiegħed ifixkilna.

L-evanġelju tal-Ħadd li ġej huwa parti mid-diskors tal-muntanja. Huwa vanġelu iebes li forsi jdarrasna, peró dak huwa li għallimna Ġesù. L-akbar eżempju ta’ dan Ġesù tah fuq is-salib. Ġesù qiegħed jgħidilna biex inħobbu lill-għadu tagħna. Fuq is-salib huwa qal: “Aħfrilhom għax ma jafux x’inhuma jagħmlu.”

Ġesù jgħidilna li ma ġiex biex jibdel il-liġi imma biex jipperfezzjonaha. Fil-ktieb tal-Levitiku li fih il-liġijiet li kienu jużaw il-poplu Lhudi insibu kif azzjoni ħażina kienet twassal għal azzjoni ħażina oħra bi tpattija; kienet tpattija ta’ għajn għal għajn u sinna għal sinna.(Ma kinitx risposta u azzjoni ħażina akbar mill-azzjoni irċevuta). Ġesù peró qed jgħid xi ħaġa differenti; dik li npattu azzjoni jew nirreaġixxu azzjoni ħażina b’waħda tajba. Hekk ma tkunx qiegħed taġixxi bl-istint impulsiv tiegħek imma bil-kmandament il-ġdid tal-imħabba ta’ Ġesù. Ġesù qiegħed jurina li l-vendetta mhux tan-nisrani. San Ġorġ Preca kien isemmi ħafna l-manswetudni li tfisser il-maħfra tal-għedewwa. Għandna nżommu quddiem għajnejna li dan huwa proċess fit-triq tal-perfezzjoni. L-azzjonijiet tagħna mhuma xejn ħlief pass f’din it-triq; żgur li mhux se naslu mill-ewwel imma rridu nkunu kapaċi nagħmlu pass wara pass.

Aħna ulied il-Missier u minħabba li hu jħobb mingħajr distinzjoni, aħna rridu nkunu bħalu u nkunu kapaċi saħansitra nħobbu l-għedewwa tagħna. Alla jiġri wara l-midneb u wara min offendieh.

Dan allura jfisser li nkunu ġwejfa u ma nirreaġixxux għal dak li jiġrilna? Lanqas xejn. Waqt il-proċess ta’ Ġesù fil-passjoni, il-qaddej qal lil Ġesù “hekk twieġeb lill-qassis il-kbir?”, u tah daqqa ta’ ħarta. Ġesù kif irreaġixxa? B’mod vjolenti? Le. Ġesù rrispondieh u qallu: “Jekk għedt is-sewwa, għalfejn qed terfa’ jdejk fuqi?” Ma kienx aggressiv u ħallas bl-istess munita. Ġesù ma weġibx bi stqarrija imma wieġeb b’mistoqsija fejn meta twieġeb hekk tkun bdejt proċess li forsi jwassal biex dak li għamel l-azzjoni jaħseb fuq għemilu.

Il-Papa Franġisku qal li jekk bl-imħabba jiġu l-ulied, hekk bil-maħfra inkunu qegħdin inqajjmu lil xi ħadd mill-mewt; dik spiritwali. Aħna rridu nkunu xhieda ta’ dak li nemmnu bil-mod tal-ħajja tagħna. Il-kelliem semma lill-Kardinal Van Thuan li kien mitfugħ il-ħabs fil-Vjetnam għal 13-il sena. L-għassiesa tiegħu kienu jistaqsuh jekk jobgħodhomx. Huwa kien jgħidilhom le, anke le għal tpattija kieku joħroġ mill-ħabs. L-għassiesa stess ġew persważi bil-ħajja tiegħu tant li kienu jbiddlu l-għassiesa ħalli ma jiġux influwenzati minnu. Huwa għex il-virtujiet b’mod erojku fejn ħabb saħansitra lil dawk li kienu jżommuh fil-ħabs.

Il-Papa Franġisku qal kemm-il darba li aħna mdorrija nobogħdu, rridu nkunu dejjem minn fuq, inwieġbu t-tgħajjir b’tgħajjir u mdorrija nitgħajjru qisna qed ngħidu lil xulxin l-għodwa t-tajba. Dan l-evanġelju jfissrilna li mill-ġustizzja kif kienu jifhmuha l-Fariżej qegħdin ngħaddu għall-ġustizzja differenti tas-saltna t’Alla. Din il-ġustizzja qed turina kif aħna nitilgħu fuq il-muntanja tal-Beatitudnijiet. F’dan id-diskors tal-muntanja, Ġesù kien qiegħed jipprietka l-liġi l-ġdida, il-liġi tal-imħabba. Huma kien moħħhom fl-irqaqat u kienu qed jaraw lil Ġesù joħdilhom il-poter u l-kontroll. Ma kienx qiegħed jagħmel dan bil-vjolenza imma bl-imħabba.

Għalhekk dan ifisser li aħna rridu ninqatgħu mill-osservanza tal-liġi weħidha. Apparti mil-liġi aħna rridu ningħataw anke lill-għadu bla ma jistenna xejn lura. Ma rridux nistennew il-premju tal-azzjoni tajba li qed nagħmlu. Il-premju tiegħi imur lil hinn u l-ħajja tinbidel u l-Ispirtu tiegħi jgħaddi għal ħajja differenti. It-talb u l-fiduċja fl-Ispirtu s-Santu jgħinna biex noħorġu minn dawn il-ħafna spirali ta’ vjolenza u liġijiet li jekk ma ninquflhomx jirkbuna u jiħdulna l-kontroll tal-ħajja tagħna.

Ġesù jagħtina dawn l-erba’ suġġerimenti: 1)meta xi ħadd jagħtik daqqa ta’ ħarta fuq ħaddek tal-lemin, dawwarlu l-ieħor ukoll; 2)jekk xi ħadd itellgħek il-qorti u jeħodlok il-libsa, tih ukoll il-mantar; 3)min jitolbok timxi miegħu mil, imxi miegħu tnejn; 4)lil min tislef, titlobulux lura. Dawn jidhru iebsin imma juruna li m’għandniex nibqgħu passivi.

Alla ħalaqna xbiha tiegħu u huwa għalhekk li rridu nemmnu fl-imħabba gratwita u totali; u nagħmlu dan fid-dawl li Alla diġá għamel hekk magħna permezz ta’ Ibnu Ġesù li huwa, il-Missier, bagħat fostna.

Il-Premju Żagħżugħ tas-Sena 2016 organizzat mill-Moviment Kerŷgma din is-sena intrebaħ minn James Borg Cumbo minn San Gwann.  Ir-rebbieħ tal-premju, li huwa sponsorjat minn APS Bank, ġie mħabbar mill-President tal-Moviment Kerŷgma, is-Sinjura Bernice Micallef.  Ingħata wkoll Ċertifikat ta’ Rikonoxximent Speċjali lil Sara Portelli minn Birkirkara għax-xogħol volontarju li wettqet favur il-kultura tal-ħajja speċjalment għal dawk li m’għandomx vuċi kif ukoll għal ħidma tagħha fi ħdan il-Komunità Franġiskana.

Il-preżentazzjoni tat-trofew saret mill-Eċċellenza Tagħha Marie-Louise Coleiro Preca, President ta’ Malta, fi tmiem ta’ quddiesa li saret fil-Knisja ta’ San Duminku r-Rabat, il-Ġimgħa, 3 ta’ Frar 2017.  Preżenti wkoll għal din iċ-ċerimonja kien hemm ir-raġel tal-President is-Sur Edgar Preca, il-Prof. Emanuel P. Delia, Ċermen tal-APS Bank li sponsorjaw l-okkażżjoni, s-Sinjura Bernice Micallef, President tal-Moviment Kerŷgma, Dr George Hyzler Ċerman tal-Board tal-Għażla u mistednin oħra.

James Borg Cumbo huwa  żgħażugħ ta’ 25 sena minn San Gwann jaħdem ma’ kumpanija tal-insurance.  Fl-2012, James mar ma’ sħabu għal youth exchange ġewwa l-Fillandja.  Hawn il-parteċipanti kienu mħeġġa jirriflettu fuq ir-realtajiet tal-ħajja li hinn minn xtutna u għalhekk tkebbset ġewwa fihom il-ħajra li jagħmlu esperjenza missjunarja.  Minn hawn nibtet l-idea ta’ Karibu! Malta (Karibu tfisser Merħba bis-Swahili).

James kien involut f’dan il-proġett biex iħajru żgħażagħ imorru l-Kenja taħt skema tal-Youth in Action iżda l-applikazzjoni għal fondi ma ġietx milquha.  Iż-żgħażagħ li kienu nteressati jagħmlu din l-esperjenza għalhekk iddeċidew li ma kienx hemm triq oħra ħlief li jmorru xorta waħda u jħallsu l-flus min buthom.  James dak iż-żmien kien segretarju tal-grupp u kien responsabbli għal ġbir tar-rekords lokali kif ukoll fl-ippjanar tal-attivitajiet għat-tfal fil-Kenja.  Għamlu kuntatt mal-Arċisqof Emanuel Barbara fil-Kenja, u f’Awwissu tal-2013 il-grupp mar f’dan il-pajjiż u minn hawn bdew l-esperjenzi ta’ Karibu! Malta.  Għamlu xogħol ta’ manteniment ġenerali, attivitajiet mat-tfal u ssoċjalizzaw man-nies lokali tal-Malindi u xi villaġġi oħra fil-viċin.  Fl-istess ħin raw x’proġetti setgħu jagħmlu għall-futur.  Hawn James tkellem mat-tfal biex jara kif kienu jħossuhom u verament x’jixtiequ.  Ra d-differenza bejn dak li jkunu jridu tfal Maltin u dawk tal-Kenja li xtaqu affarijiet bażiċi tal-ħajja.

Il-grupp kien tant maħkum mill-impatt ta’ din l-esperjenza speċjalment meta rritornaw għal kumditajiet ta’ djarhom, li ddeċidew li din żgur ma kienitx se tkun esperjenza ta’ darba biss u għalhekk waqqfu kumitat apposta, b’James jinħatar President.  Huwa kien responsabbli li jfassal pjan ta’ attivitajiet matul is-sena kollha għal ġbir ta’ flus u kif l-aħjar li jintefqu.  Inħolqu esperjenzi ta’ team-building għall-parteċipanti, ippjanaw il-mawra tal-2014 u l-komunikazzjoni kontinwa ma’ l-Arċisqof Barbara.  Din id-darba marru Ruiru u James u l-voluntiera l-oħra qagħdu għand is-sorijiet tal-Qalb ta’ Ġesù.  Hawn it-tfal kienu jiġu kuljum kif ukoll in-nies tat-triq.  Il-grupp Malti kien jgħin fit-tisjir u tqassim tal-ikel u l-finanzjament tiegħu.  Għat tfal din id-dar kienet l-unika speranza għalihom.  Karibu! Malta ffinanzjat ukoll kċina ġdida sabiex it-tfal setgħu wkoll jitgħallmu jsajru.  Apparti minn hekk sar xogħol ta’ tqejid ta’ madum fil-knisja tal-viċin.  Sar ukoll ristrutturar tal-iskola St. Theresa Nuzzo.

Fl-2015 u fl-2016 ix-xogħol kien ikkonċentrat ġewwa Kipangajeni, villaġġ li jinsab fil-periferija ta’ Malindi.  Ġiet mibnija u ffinanzjata wkoll l-ewwel binja magħmula mill-ġebel li tintuża bħala kappella, kif ukoll għal attivitajiet varji bħal edukazzjoni għan-nisa, skola għat-tfal żgħar u post fejn jiltaqgħu r-residenti tal-villaġġ.  Bnewlhom ukoll l-ewwel toilet pubbliku.

Fl-2016 tkompla dan il-proġett billi żiedu 2 kmamar li se jintużaw bħala klassijiet u 2 kmamar iżgħar bħala uffiċini għal-għalliema.  Saru wkoll żewġ toilets oħra pubbliċi kif ukoll bnew kanal madwar is-sala ħalli jkollhom aċċess għal ilma nadif mix-xita.

James s’issa mar il-Kenja erbgħa snin wara xulxin u qed jippana oħra għal-Lulju 2017.  Din id-darba se jinbeda proġett ta’ 3 snin ġewwa Mbaoni, villaġġ ieħor l-barra ħafna miċ-ċentru ta’ Malindi u li għalhekk ir-riżorsi tiegħu huma ħafna limitati.  Karibu! Malta diġà introduċa ruħu magħhom bil-bini ta’ bore-hole.  L-iskola trid tinbena mill-ġdid peress li dik li għandhom hija magħmula minn zkuk iddeterjorati u m’għandomx bankijiet għat-tfal li jogħqodu bilqegħda fl-art.  Peress li l-villaġġ huwa kbir, hemm bżonn ta’ 11-il klassi, 3 uffiċini amministrattivi u 5 toilet pits.  Ir-residenti jixtiequ wkoll knisja li tintuża wkoll bħal post fejn jiltaqgħu bħala komunità kif ukoll isservi għall-edukazzjoni tan-nisa.  L-ispiża ta’ dan il-proġett kollu hija stmata li tlaħħaq għal €90,000.

Ir-rwol ta’ James bħala president huwa li bl-għajnuna tal-membri l-oħra, l-ewwel jagħżlu voluntiera addatati għax-xogħol u li jkunu kapaċi jaħdmu bħala tim.  Wara jorganizzalhom laqgħat regolari biex jippreparawhom sewwa għal dak li se jsibu fil-Kenja u x’ikun mistenni minnhom.  Fl-istess ħin James jibda jinnegozja għal-aħjar prezzijiet tal-ivjaġġar u biex ikunu jistgħu jtellgħu kemm jista’ jkun bagalji biex jimlewhom bil-ħwejjeġ għat-tfal.  Jibdew ukoll l-attivitajiet għal ġbir ta’ flus għall-proġetti, normalment waħda kull xahar.  James jikkuntattja nies biex iġib sponsorships, japplika għall-permessi neċessarji u jqassam ix-xogħol lil-parteċipanti biex jintlaħqu l-aspettattivi tagħhom biex kulħadd iħossu parti mill-proġett, u fl-stess ħin jara li x-xogħol isir kollu.  Iżomm ukoll kuntatt kontinwu mal-Malindi biex jara li kollox għadu għaddej sew u li l-Arċisqof tal-Malindi u l-assistenti tiegħu qed jieħdu ħsieb il-permessi neċessarji.  Lokalment jagħmel kuntatti mad-dipartiment tas-Saħħa biex il-parteċipanti jieħdu t-tilqim neċessarju u fl-istess ħin iżomm rekords ta’ xi kundizzjonijiet ta’ saħħa speċjali tal-parteċipanti biex jiżgura s-saħħa tagħhom waqt l-esperjenza.

Il-proġett ġewwa Mboani huwa bla dubju l-akbar proġett li qatt daħlu għalih Karibu! Malta u James għandu fiduċja li bis-sapport kontinwu tal-ġenerożità tal-Maltin flimkien max-xogħol tal-grupp, jirnexxielhom jagħmluh u minn hemm ikomplu jħarsu l-quddiem.

Iż-żgħażagħ nominati għal dan il-Premju kienu: James Borg Cumbo minn San Gwann, Alan Joseph Buhagiar minn Haż-Żabbar, Fabio Cini miż-Żebbuġ Għawdex, Sarah Magro mill-Birgu, Mellieha Youth u Sara Portelli minn Birkirkara.

Dan it-trofew jingħata kull sena f’ġieħ il-mejjet Dr Rudolph Saliba li kien l-ewwel president tal-Moviment Kerŷgma.  L-Eċċellenza Tagħha Marie-Louise Coleiro Preca ferħet lill-rebbieħ u lill-finalisti l-oħra u l-Moviment Kerygma għall-organizzazzjoni ta’ dan l-avveniment annwali fejn jesponu il-ħidma volontarja ta’ tant żgħażagħ.   Hija qalet li x-xogħol li wettqu dawn iż-żgħażagħ u ħafna oħra, jagħtuha inkoraġġiment u fiduċja fis-socjeta’ Maltija u hemm bżonn li dawn iż-żgħażagħ ikomplu ikaxkru żgħażagħ oħra biex ikomplu ikabbru l-ġid li qed jagħmlu kemm f’Malta u f’pajjiżi oħra speċjalment fl-Afrika.  Hija sejjħet dawn iż-żgħażagħ bħala l-peace builders tal-komunita’ tagħna u kienu qed jagħtu lezzjoni li dawk in-nies li qed jinqdew bil-biża biex imexxu messaġġi skorretti ta’ biża fil-konfront ta’ nies li għandhom bżonn ir-rispett u dinjita’.  Ma jistax ikollna tensjonijiet soċjali għax dawn qegħdin hawn.  Dawn il-Maltin huma nies li għalkemm ma jiddejjqux idaħħlu idejhom fil-but biex jgħinu l-missjoni, meta jaraw xi ħadd minn dawn in-nies f’pajjiżna, jarawh bħal xi ħadd ta’ barra minn hawn.  Għalhekk hemm bżonn li jkun hemm xi ħadd li jwassal il-verita’ ta’ dawn is-sitwazzjonijiet ta’ ħlejjaq t’Alla li qed jaħarbu minn gwerrer, faqar u ġuħ u jingħataw rispett, dinjita’ u l-id tal-ħbiberija li dawn iż-żgħażagħ b’qalb imfawwra b’imħabba u solidarjeta’ kienu qed jagħtu.  Għalhekk irringrazzjathom u qalet li hi kburija biex xogħol li kienu qed jagħmlu bħala peace-builders u ħeġġithom iwasslu messaġġi ta’ din il-verita’ fl-ambjent lokali.