Waqt il-laqgħa ta’ Prayer Cafe ta’ nhar il-ġimgħa 20 ta’ Jannar 2017, mmexxija mis-Sur John Seguna  li wara li qasam it-talba tal-Ħniena Divina ma dawk prezenti; ġie trattat il-qari tal-Ħadd li jmiss mehud minn Mt 4:12-23. Dawn huma xi ħsibijet li qsamna flimkien waqt il-laqgħa.

Ġesu sema bl-arrest ta Ġwanni l-Battista hu warrab lejn il-Galilija. Tajjeb inkunu nafu li l-Galilija kien mimli b’nies pagani. Għalhekk ma kienx xi post faċli fejn tippriedka l-Kelma t’Alla. Dan juri wkoll li Ġesu ma kienx joqgħod iħares lejn l-uċuh. Is-Saltna tas-Smewwiet hi għal kulħadd. Mattew kien jikteb għal Lhud insara u l-mottiv ewlieni tiegħu kien li juri li Ġesu kien il-Messija l-mistenni. B’hekk kien jikkwota ħafna mill-antik testment, speċjalment mill-ktieb ta’ Isaija. L-ewwel tlett evanġelji jissejjħu ‘ L-evanġelji s-SinotiċI’ għaliex jirrakontaw stejjer simili. F’dawn it-tlett evanġelji l-kittieba jiffukaw fuq il-mirakli u l-umanita ta’ Ġesu filwaqt li San Ġwann iffoka l-evanġelju tiegħu fuq id-divinita ta’ Ġesu.  Hawn is-sur John Seguna ta eżempju. Fi klassi tat-teoloġija l-għalliem bagħat lill-istudenti tiegħu barra għal ftit żmien..kif daħlu staqsihom jirrakontaw x’raw. Ħadd minnhom ma qabel u dan mhux għax gidbu imma għaliex jekk wieħed jinteressawh l-għasafar innota għasfur fuq siġra..ieħor nnota l-karozzi… F’dak iż-żmien il-Lhud insara kienu qed isibuha diffiċli biex jaċċettaw pagani li kkonvertew għar-reliġjon nisranija. Biex tissejjaħ Lhudi ridt tkun mwieled Lhudi. Infatti lill-pagani kkonvertiti kien jsejjħulhom Proseliti u mhux Lhudi nisrani.

Mela fir-rakkont tal-llum nsibu li għadda “ fl-inħawi ta’Żabulon u Neftali.Hekk kellu jseħħ dak li intqal mill-profeta Isaija..” Mattew qed jikwota l-antik testment biex juri lill-Lhud li dan kien il-Messija l-mistenni. Barra minn hekk Żabulon u Neftali kienu pajjizi għaddejjin mill-gwerer ..dan juri li Ġesu ma kienx jibża minn sitwazzjonijiet diffiċli anzi lil dawn in-nies li kienu  “fid-dlamijiet ra dawl kbir”. Ġesu tahom tama.

‘Ġesu beda jxandar u jgħid: “Indmu, għax qorbot is-Saltna tas-Smewwiet.” ’ Is-Saltna tas-Smewwiet tibda meta tibda taħfer l-egħdewwa tiegħek. Il-Moralita nisranija hija bbażżata fuq żewġ prinċipji. Fuq l-għaxar kmandamenti mit-Testment l-antik u fuq it-Tmien Beatitudnijiet mit-Testment il-Ġdid (Mt 5). Mela l-moralita nisranija tiġbor kemm mill-antik testment u kif ukoll mill-ġdid testment. Indmu fil-bibbja Griega hi metanoja – li tfisser ‘biddel id-direzzjoni ’ mela meta Ġesu qiegħed jgħidilna “Indmu” mhux qed isaqsina biss li nindmu BISS imma li jridna nbiddlu d-direzzjoni tagħna – jekk inti qed tidgħi trid tieqaf – rridu niġġieldu biex negħlbu d-dgħjufijiet tagħna. Alla bagħat lil Ibnu biex isalva d-dinja u fuq is-salib Hu tagħba bid-dnubiet tagħna biex isalvana

Innotaw kif huwa Ġesu li jagħżel lill-appostli – hekk ukoll Hu jagħżel lilna – HUMA laqgħu s-sejħa tiegħu u “Minnufih telqu x-xbiek u marru warajh..” Kemm hawn nies li jiġu msejjħa iżda jagħżlu li ma jwieġbux għal din is-sejħa?  F’passaġġ mill-vanġelu ta’ San Ġwann (10:26-27) nsibu: “Iżda intom ma temmnux għax m’intomx min-nagħaġ tiegħi. In-nagħaġ tiegħi jisimgħu leħni, u jiena nagħrafhom, u huma jimxu warajja. Ġesu ma jgħidx in-ngħaġ jisimgħuni imma “in-ngħaġ tiegħi jisimgħu leħni..”  Is-sur John Seguna fakkarna wkoll f’passaġġ ieħor minn Mattew 10: 14 “Jekk imbagħad xi ħadd ma jilqagħkomx u ma jismax minn kliemkom, oħorġu ‘l barra minn dik id-dar jew belt u farfru t-trab ta’ saqajkom.” L-għażla li nimxu wara Ġesu trid tkun għażla ħielsa.Aħna rridu nitfgħu ż-żerriegħa u nħallu lil Alla jsaqqiha.  Pero jekk insibu min jgħalqilna l-bieb ma jfissirx li l-missjoni tagħna spiċċat.Ġesu qal: “Jeħtieġli nxandar l-Evanġelju tas-Saltna ta’ Alla lill-ibliet l-oħra wkoll, għax għalhekk kont mibgħut.”(Lq 4:43).  Kull min hu nisrani għandu l-istess missjoni – li jxandar l-Evanġelju ..dan nistgħu nagħmluh bil-kelma jew bl-egħmil. Billi ngħinu lil min hu fil-bżonn. Ma kienitx faċli li jħallu lil missierhom warajhom Ġwanni u Ġakbu; infatti nsibu l-isem ta’ missierhom Zebedew msemmi darbtejn fil-passaġġ..u kien hemm miktub fil-bibbja biex jieħdu ħsieb il-ġenituri tagħhom ..hawn l-Evanġelist jrid juri li l-għajta ta’ Ġesu hi dik li għandha tiġi l-ewwel f’ħajjitna. Dawn iż-żewġ dixxipli kienu magħrufin kemm kienu zbukkati..infatti lil San Ġwann Ġesu kien tah l-isem “Iben ir-Ragħad” imma fiż-żmien li għix ma Ġesu nbiddel tant li aktar tard nsibuh msejjaħ “ l-appostlu l-maħbub” . Aħna kemm qegħdin inħallu lil Ġesu jibdilna?

 

Fil-Laqgħa Prayer Café mmexxi minn Fr JESMOND MANICARO nhar il-ġimgħa 13 ta’ Jannar trattat is-suġġett tal-LITURĠIJA FIL-QUDDIESA.

Katabatika : azzjoni minn fuq għal isfel. F’kull quddiesa Alla jieħu din l-inzjattiva u minn hemm fuq jixħet fuqna l-grazzja / l-imħabba tiegħu. Il-Bibbja  hi storja wara l-oħra ta’ azzjoni katabatika t’Alla. Hu ħalaq l-univers-l-annimali-l-ħolqien- imbagħad ħalaq il-bniedem u bierku b’barka speċjali. L-istess bħalna l-ewwel bniedem kien kapriċċus – bħala eżempju nsibu l-istorja ta’ Noe u d-dulluvju. Imbagħad naraw l-azzjoni  katabatika t’Alla. Jaħlef li ma jerġax jeqred l-art. Nsibu wkoll stejjer t’Adam, ta’ David ..stejjer ta’ imħabba t’Alla lejn il-bniedem li tilħaq il-quċċata tagħha fl-Inkarnazzjoni ta’ Ġesu – Alla bagħat lill-Ibnu bħala rigal. Kull azzjoni u miraklu ta’ Ġesu naraw wirja tal-imħabba t’Alla għalina l-bnedmin u anke meta Kristu wasal biex imur lura għand il-missier qalilna mhux se nħallikom iltiema imma bgħatilna lill-Ispirtu s-Santu li permezz tiegħu tasal għandna l-imħabba tal-Missier. Katabazi hi x-xita ta’ grazzji tal-imħabba t’Alla li tinżel hawn isfel fuqna. Id-domanda li rridu nagħmlu hija din – “Qegħdin nħossuha l-Imħabba t’Alla, waqt iċ-ċelebrazzjoni liturġika?” Xi kultant nistaqsu imma ħadna gost waqt il-quddiesa? Mhix domanda ezatta li rridu nistaqsu – nieħdu gost f’xi kunċert… aktar milli ħadniex gost rridu nistaqsu lilna nfusna “Ħassejna l-presenza t’ALLA fi qlubna?” Ir-risposta tista tkun “iva” u tista tkun “le”. Xi jkun ġara meta ma nħossuhiex? Jistgħu jkunu diversi r-raġunijiet għal dan. Jista’ jkun li f’ħajjitna hemm dnub li mhux iħalli l-imħabba t’Alla tippenetra f’ħajjitna. Dan id-dnub jista’ jimblokka l-grazzja t’Alla. Nistgħu wkoll inkunu aljenati – moħħna fil-pittura jew fl-affarijiet li ħallejna warajna. Fr Jesmond fakkarna fi ġrajja li għadda minnha Mons Arċisqof Pawlu Cremona meta dan kien fil-Brazil. Hemm hekk, fis-sempliċita tal-post fejn kien qiegħed; is-sepulkru kien f’toqba f’ żokk ta’ siġra ġewwa kaxxa taz-zraben mgħotti b’velu. U Mons Cremona kien ħaseb bejnu u bejn ruħu, min jaf kemm il-darba d-deheb u l-fidded li nżejnu t-tabernakli tagħna bihom spiċċaw biex telfuna mill-attenzjoni għall-Ewkaristija.

Sfortunatament ħafna Maltin nibqgħu fuq livell artifiċjali u ma nikbrux fejn jidħol it-twemmin tagħna. Ħafna huma dawk li l-katekeżi tagħhom spiċċa mal-Grizma tal-Isqof. Wara ma baqgħux jipprofondixxu t-tagħlim tal-fidi tagħhom. Qalbhom baqgħet bierda għal dan il-proċess ta’ katabazi. Bħal fil-kas ta’ ħbiberija: wieħed isir jaf lill-ieħor aktar ma jgħaddu żmien flimkien. L-istess fir-relazzjoni tagħna m’Alla. U fil-bruda tagħhom jispiċċaw li x’aktarx ma jmorrux aktar quddies jew forsi jmorru għal okkazzjonijiet ta’ funerali jew tiġijiet.

Problema oħra tista’ tkun li qalbna tkun tant mimlija b’affarijiet, li ma nħallux post għal Mulej. U allura Alla jibgħat il-grazzji tiegħu, imma aħna ma nilqgħuhomx. Biex ifiehem din is-sitwazzjoni, Fr Jesmond irrakkonta storja ta’ Patri mid-deżert. Raġel sema’ b’Patri li kien msemmi għal qdusija u l-għerf tiegħu; u mar għandu għal parir spiritwali; għax kien iħoss qalbu vojta mill-ferħ t’Alla. Wara li semgħu l-Patri staqsih  x’jagħmel f’ħajtu u x’kienu l-ispirazzjonijiet tiegħu. Imbagħad il-Patri qabad buqar bl-ilma u lir-raġel qallu jżomm tazza filwaqt li beda jferra l-ilma fiha sakemm din faret u l-ilma baqa’ nieżel fl-art. Il-Patri lir-raġel qallu qalbek hi bħal din it-tazza tant hi mimlija b’tant ġennijiet li m’hemmx post għal Mulej – trid tbattal minnha biex jkun hemm post għalih. Iżda Azzjoni katabatika mhix xi ħaġa li seħħ b’mod awtomatiku… irridu aħna nieħdu ħsiebha. Mela Alla jieħu l-inizzjattiva u jimliena bil-grazzja tiegħu, imma rridu nikkoperaw ma din il-grazzja –jekk aħna rridu nħossuha u nwieġbu għaliha. Imma anke hawn hawn periklu li r-ringrazzjament ma jkunx ringrazzjament ġenwin. Immorru l-knisja u għalkemm nwieġbu għat-talb, dan ikun ‘lip service’. Anke fl-antik testment nsibu li Alla kien jibgħat lill-profeti biex ibeżbżu lill-poplu Lhudi – għax dawn bħalna kienu jagħmlu ħafna festi imma l-qalb kienet tkun x’imkien ieħor. Alla permezz tal-profeti kien jgħid “jien mhux offerti ta’ l-annimali rrid imma jinteressani l-qalb tagħkom”. Ġeremija, Ezekjel u Noe kollha widdbu lill-poplu Lhudi għaliex it-talb tagħhom ma kienx jirrifletti x’hemm fil-qalb.

Din xi ħaġa li tinkwieta lil Fr Jesmond Manicaro. Ejjew bis-sinċerita nistaqsu lilna nfusna meta nkunu fil-knisja nieħdu sehem fil-Liturġija tal-quddiesa; kemm aħna konxji mill-azzjonijiet li qegħdin nagħmlu? Kemm huma ġenwini l-espressjonijiet ta’ tifħir, ta’ talb li jsir waqt il-quddiesa? JEW qegħdin sempliċiment nirrepetu li jgħidu l-oħrajn? Imbagħad ngħidu li nħossuna vojta u nibdew nwaħħlu fil-qassis għax ma jafx jipprietka, fil-kor għax kanta stonat, fil-lettur għax ma qarax sew… kollox jista’ jkun minnu – imma jista jkun ukoll li l-problema l-kbira hija aħna. Aħna li għadna ma ppreparajniex biżżejjed biex nilqgħu l-grazzja t’Alla. Din hija d-dimensjoni vertikali u magħha hemm id-dimensjoni orizontali – dak li niċċelebraw fil-knisja jrid jitkompla barra. Ma nistgħux nħossuna qrib t’Alla fil-knisja u kif noħorġu niġġieldu ma nofs ir-raħal! San Ġwann jgħidilna kif nista’ nħobb lil Alla li ma narahx u imbagħad jkolli nuqqas ta’ rispett lejn ħuti li niltaqa’ magħhom kuljum. Dak li nibdew fil-knisja rridu nsarrfuh fil-ħajja tagħna billi ngħinu fil-bini tas-Saltna t’Alla fuq din l-art.

Kif nistgħu nsaħħu l-azzjoni anabatika tagħna? Il-katabazi tiddependi minn Alla; bħal parabola taż-żerriegħa. Dik li taqa’ fuq art tajba tagħmel il-frott filwaqt li dik li taqa’ fuq art ħażina ma tagħmilx frott. L-istess aħna. L-imħabba t’Alla qegħda hemm għal kulħadd iżda jiddependi minna biex ineħħu dak li qiegħed jiblokkana – f’kas li hu dnub irridu nsibu direttur spiritwali biex jigwidana.

L-azzjoni anabatika tagħna trid tkun aktar bis-sens. It-talb fil-Liturġija jrid ikun b’aktar sens. Dan nistgħu nagħmluh billi nivalutaw aktar is-sinjali u l-kliem li jingħad. Meta saret ir-riforma Liturġika u l-quddies mill-Latin saret bil-Malti nqallbu t-testi għal-Maltin u ħasbu li kollox lest iżda ma kienx…ma sarx formazzjoni kemm fuq il-kliem u kif ukoll fuq is-sinjali li jintużaw fil-Liturġija. Per eżempju s-silenzju huwa nieqes għal kollox mill-Liturġija tagħna. Jrid ikollna f’moħħna l-eżempju ta’ Ġesù. Kien iħoss il bżonn li minn mument għal ieħor jinqata’ ftit mill-ġenn u jmur jinġabar jitlob fis-skiet.  F’waħda mill-kitbiet tiegħu, il-Papa Ġwanni Pawlu II jgħid li fid-dinja storbjuza tal-llum il-liturġija tagħna għandha tkun ‘oasi’ – tant il-bniedem għandu bżonnu s-silenzju li jmur ifittxu x’imkien ieħor bħal fil-yoga u dan hu xi ħaġa li diġa għandna imma ma nuzawhx. Il-Papa kien żied jgħid li s-silenzju jżomm ankrat f’qalbna dak li nisimgħu… għalhekk importanti li wara Omelija jkun hemm mument ta’ silenzju. Kwazi sirna naħsbu li hemm xi nuqqas ta’ xi ħaġa kif ikun hemm mument ta’ silenzju! Barra s-sinjali fil-Liturġija nsibu sinjali oħra. (ktieb li wieħed jista’ jniżżel minn fuq l-internet dwar dan hu “Sacred Signs minn Romano Guardini”

Per ezempju meta għandna nagħmlu l-ġeniflessjoni u għaliex? Dan il-ġest ikun qed juri li inti qiegħed tiċċekken quddiem il-presenza t’Alla dak li jaf u għandu kollox.

Is-sinjal tas-Salib xi jfisser?  Meta niksu rigal b’żigarella dan nagħmluh forma ta’ salib… ngħaqdu kollox bih… l-istess meta nagħmlu s-sinjal tas-salib qisna qegħdin nkebbu lilna nfusna kollna kemm aħna bi Kristu, biex mbagħad minnhu nieħdu l-qawwa biex ngħelbu t-tentazzjonijiet. Tifsira oħra tas-salib hi: “Kristu Alla mis-sema sar bniedem biex mid-dlam ngħaddu għad-dawl”

Għalhekk meta tifhem l-iskop ta’ wara dawn is-sinjali tkun tista’ tidħol aktar fil-fond tal-Liturġija.

Barra s-sinjali; fil-liturġija nsibu wkoll kliem. Waħda mill-aktar talbiet qosra li hemm fil-quddiesa hi “Il-Mulej Magħkom” u r-risposta tagħna lill-qassis hi “U miegħek ukoll”. F’dak il-ħin il-qassis qiegħed jitlob fuqna … qiegħed jawguralna li “L-Mulej jkun fil-ħajja tagħkom’ u aħna qed nirrispondu “Fr. dak li qiegħed tixtieq lilna nixtiequh lilek ukoll”. Talba li ntennuha erba’ darbiet fil-quddiesa.

1. Fil-bidu. Biha jitlob fuqna prezenti biex fil-minuti li ġejjin nħossu l-qawwa t’Alla fuqna.
2. Qabel il-vanġelu: Biha hawn is-saċerdot qiegħed jitlob biex nisimgħu l-kelma t’Alla u biha qalbna titħeġġeġ bħalma tħeġġu d-dixxipli ta’ Emmaws.
3. Din it-talba ċkejna terġa tintqal qabel it-talba Ewkaristika. J’Alla ngħarfu lill-Mulej fil-qsim tal-ħobż bħad-dixxipli ta’ Emmaws.
4. Terġa tingħad fl-aħħar tal-quddiesa.

Kemm hu importanti li jkollna katekeżi biex nifhmu aħjar il-quddiesa. Kemm hu importanti li nfittxu nifhmu il-kliem li ngħidu aħna stess bħala rit tal-quddiesa. Meta nifhmu dak li qiegħed jingħad kemm napprezzaw aktar il-Liturġija tal-quddiesa.

Qatt ħsibt li Kristu jista’ jagħmel differenza f’ħajtek? Dan irid isir b’mixja ta’ konversjoni. Trid tħalli ħin għal miegħu ħalli jagħtik d-dawl kif titfaċċja l-problemi li niltaqgħu magħhom. Meta mbagħad n-nies ta’ madwarna jaraw l-bidla fina ( per eżempju taħfer lil min naqsek) din il-bidla tiġbidhom lejn Ġesu. Din hija l-mixja li kull nisrani jrid jimxi kuljum minkejja li l-ħin tagħna mimli daqs bajda. L-istess kif maħbu/a jfittex/tfittex li tisraq mument mill-ġurnata biex inkunu mal –maħbubin tagħna.

L-EPIFANIJA TAL-MULEJ – 8 TA’ JANNAR – taħdita minn Fr. Reno Muscat

X’inhu l-universaliżmu?

Hemm tlett termini li huma frott tal-universaliżmu.

1. “Global village”. Nisimgħu din l-espressjoni li bdiet permezz ta’ McLuhan u Fiore, awturi tal-ktieb “War and Peace in the Global Village”, fejn dawn jaraw lid-dinja kollha magħquda flimkien b’mezzi ta’ telekomunikazzjonijiet moderni. Biss xorta l-pajjiżi jibqgħu ndipendenti, ekonomikament, soċjalment, u politikament, pero’ fl-istess ħin interdipendenti. Illum ngħixu dak li jissejjaħ “real time”, li jfisser li naraw x’qed jiġri fid-dinja proprju dak il-ħin stess li qed iseħħ.

2. Soċjeta’ Likwida. Ħareġ b’din il-frażi Sigmund Bowman. Fil-globalizzazjoni, kien jara l-istess problemi li jinġarru minn soċjeta’ li m’għadhiex solida, m’għadhiex stabbli, fiha l-inċertezza, timxi wara l-produtturi u l-konsumaturi. “Il-konsumiżmu u l-industrija tal-biża’ f’dinja globalizzata iddewweb is-sigurta’ u titlef lill-umanita’ f’soċjeta’ likwida”. X’jiġifieri dan? Aħna kontinwament ibbumbardjati bir-reklami. X’iskop aħħari għandu r-reklamar? Li lilek iġiegħlek tħossok fil-bżonn ta’ dak il-prodott anke jekk fil-verita’ m’għandekx bżonnu. Din hi problema universali, anke f’pajjiżi tat-tielet dinja. Ir-reklamar hu wieħed mill-fatturi għaliex is-soċjeta’ tilfet l-istabbilita’ tagħha – saret likwida.

3. “The McDonaldisation of Society”. George Ritzer, awtur tal-ktieb “The McDonaldisation of Society” (1993) juri kif il-McDonaliżmu wkoll hu effett tal-universaliżmu. Qed ngħixu f’dinja sterjotipika – tmur fejn tmur fid-dinja, bħal McDonalds, se tiġi offrut l-istess prodott. M’hemmx fruntieri. Qed ngħixu f’raħal, mhux dinja. Chains sħaħ ta’ ħwienet li waqqgħu l-fruntieri fin-negozju. Qed ngħixu f’dinja żgħira fejn sirna ġirien ta’ kulħadd. Mal-universaliżmu ma tilgħabx. Trid tara xi jrid il-konsumatur. Għaliex nixtri dan il-prodott u mhux l-ieħor? Din hi ħaġa universali. Il-konsumatur għandu effett fuq il-globalizzazjoni. Per eżempju, illum kulħadd konxju tal-ambjent. Allura, fir-reklamar, bħal ta’ McDonalds u l-Coca Cola, qed jintuża l-aħdar flok l-aħmar. Dan kollu frott tal-universaliżmu.

Issa x’għandu x’jaqsam dan kollu mal-Vanġelu? Dan hu l-Vanġelu tal-universalita’ tad-dinja kollha. Fil-bidu tal-Vanġelu nsibu l-maġi jistaqsu fejn twieled is-sultan tal-Lhud. Elfejn sena ilu il-Lhud kienu, u għadhom, jistennew messija tagħhom biss, il-poplu magħżul, il-poplu t’Alla. Sa minn twelidu, Kristu wera li Hu ġie għad-dinja kollha – l-univers. “Ġew xi maġi mil-Lvant” – mill-bogħod. Kristu, bil-miġja Tiegħu, waqqa’ l-fruntieri kollha. Dawn aħna nagħmluhom. Anke fit-tagħlim Tiegħu, “morru sa’ truf l-art xandru l-bxara t-tajba”.

Ħsieb ieħor hu l-biża’ ta’ Erodi. Beża’ li ħa jitlef xi ħaġa. Għalhekk il-bniedem joffri oppożizzjoni anke għal ħaġa sempliċi. Il-bniedem jibża’ mill-bdil għax jibża’ li ser jitlef xi ħaġa minn tiegħu – soċjeta’ likwida. Erodi ma kellux fidi biżżejjed biex jemmen u jifhem li dik il biża’ kienet finta għalih għax is-sultan li twieled kien sultan universali. Kristu jneħħilna l-biża’. Irridu nduru lejH. Is-slaten maġi ma beżgħux li se jitilfu s-saltna tagħhom, imma raw fiH sultan ieħor u offrewlu rigali, għax raw fiH il-kobor t’Alla. Dan l-universaliżmu – dinja mingħajr fruntieri – ġagħabilna Kristu meta wera Lilu nnifsu lid-dinja kollha. Kien l-ewwel universaliżmu. Il-bniedem kien għadu ftit il-bogħod biex jifhem dan il-kunċett. Dan li qed ngħixu llum twettaq elfejn sena ilu, b’mod spiritwali, meta Kristu ta Lilu nnifsu lill-univers kollu. Dan hu s-sens veru tal-Epifanija. Jekk ħa nibqgħu soċjeta’ esklussiva ma nkunu fhimna xejn mill-fatt li Kristu ġie għal kulħadd. F’kollox irridu nwaqqgħu l-fruntieri, kemm soċjali kif ukoll spiritwali. Inkella ma nkunux qed nifhmu l-veru sens għaliex aħna nsara. Kristu hu ta’ kulħadd.

L-istess ideja ta’ universalita’ nsibuha sa’ mill-bidu nett tal-Bibbja – il-ħolqien. Hawnhekk issemma kif dal il-ħsieb jattakka l-egoiżmu tagħna. Naħsbu li d-dinja ddur madwarna, u mhux aħna nduru mad-dinja. Din hi problema anke fl-edukazzjoni fid-dar – il-mod kif inħarsu lejn uliedna – dejjem għanhom raġun.

Fr Reno hawnhekk kompla jżid li dan l-egoiżmu nsibuh anke fis-soċjeta, f’min għandu l-mezzi u l-poter. Hemm bżonn li jsir investiment f’pajjiżi tat-tielet dinja biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jgħixu aħjar f’pajjiżhom.

Dak li t-teknoloġija qed tagħmel illum, Kristu riedu mill-bidu. Għad għandna nsara, li huma konvinti li huma nsara, li emigrant f’pajjiżhom ma jriduhx. L-art hi ta’ kulħadd. Ġesu’ ħadha kontra n-nazzjonaliżmu Lhudi. Jew taċċetta lil Ġesu’ kif inhu, inkella tissejjaħx nisrani.

Bħal ma qal il-papa Franġisku, “Ejjew ngħixu l-kelma sempliċi ta’ Ġesu’.”