IT-TLETIN ĦADD TA’ MATUL IS-SENA  – taħdita mis-sur Joe Huber – il-Ġimgħa 27 t’Ottubru.

Il-laqgħa bdiet bit-Talba tal-Moviment u l-Manifikat. Imbagħad inqara l-Vanġelu tal-Ħadd – Mattew 22, v 34-40 – liema hu l-ikbar kmandament?

Il-Papa Franġisku jgħid li jekk irridu l-għaqda bejn il-knejjes, inutli noqogħdu nistennew it-teoloġi jaqblu bejniethom, għax tispiċċa d-dinja u nkunu għadna ma wasalniex. Fi żmien Ġesu’, l-istorja ma kenitx differenti. L-istess Lhud bejniethom kellhom ħafna diskussjonijiet u nuqqas ta’ qbil. Biżżejjed ngħidu li waqt li l-Fariżej kienu jemmnu f’ħajj’oħra, is-Saduċej ma kenux. U l-Vanġelu tal-Ħadd jibda minn dan il-punt. Is-silta li hemm qabel dan il-Vanġelu hija diskussjoni bejn Ġesu’ u s-Saduċej rigward il-mara li tormol u tiżżewweġ seba’ darbiet, mart min tkun fil-ħajja ta’ wara. Ġesu’ saddilhom ħalqhom: “Fil-ħajja l-oħra la jżewwġu u lanqas jiżżewwġu”.

Il-piki ma jonqsu qatt – issa jmis lill-Fariżej biex jippruvaw jonsbu lil Ġesu’. Rajna fil-Vanġelu tal-Ħadd li għadda l-kwistjoni tal-ħlas tat-taxxa lil Ċesari. Issa jridu jagħmlulu mistoqsija oħra: “Liema hu l-ikbar kmandament?”

Din kienet diskussjoni taħraq bejniethom. Huma kellhom 613-il regola: 248 x’għandek tagħmel u 365 x’mgħandekx tagħmel. Immaġinaw il-poplu bilfors irid jiftakar dawn l-irqaqat! Kienu konvinti li jekk josservaw dawn ir-regoli bir-reqqa kienu se jsalvaw.

It-tweġiba jagħtihilna Ġesu’. Aħna ma nistgħux insalvaw lilna nfusna. Il-bniedem isalva biss bil-grazzja t’Alla – bil-ħniena u l-mogħdrija t’Alla. Għalhekk Alla bagħtilna lil Ibnu biex isalvana bil-mewt u l-qawmien Tiegħu.

Għall-Fariżej, il-kmandamenti kollha kienu tal-istess valur, imma Ġesu’ wriehom li hemm kmandament wieħed – l-imħabba – ħobb lil Alla tiegħek u ħobb lill-proxxmu tiegħek. Jekk inħarsu dawn sew, il-bqija jiġi waħdu. Fit-test tal-Vanġelu hemm żewġ kelmiet importanti: kollha u kollu – imħabba totali.

Aħna lkoll t’Alla. Aħna ċittadini tas-sema pajjiżna. Kull m’aħna u kull m’għandna ġej minn Alla. Iżda nafu li l-progress tela’ għal rasna. Naħsbu li nistgħu ngħixu mingħajr Alla. Meta twieldet il-modernita’, il-foqra ma baqgħux jidhru bħala Kristu, imma bħala oġġetti ta’ karita’. Illum is-soċjeta u l-imħabba għamilnihom kummerċ. Sirna nemmnu li Alla ddgħajjef, allura dak il-vojt li qed inħossu mingħajru rridu nimlewh malajr kemm jista’ jkun. Kien hemm ateju li qal: “Jien ma kontx nemmen f’Alla, sakemm sibt li Alla kont jien”.

B’dawn l-atteġġjamenti ma nistgħux inħobbu kif għallimna Ġesu’. Ġesu’ laħaq il-milja tal-imħabba meta ssallab għalina. Din hi propju il-Liġi l-Ġdida li ġab Ġesu’ – il-perfezzjoni tal-Liġi. Fil-Liġi ta’ Mose’, it-tpattija kienet iġġustifikata. Imma Ġesu’ qalilna li t-tpattija hi dejjem ħażina. Hi l-imħabba li tagħti sens lill-Liġi.

Ninnutaw il-mod kif il-Fariżew indirizza lil Ġesu’ – “Mgħallem”. Indirizzah b’mod sarkastiku. Huma studjaw il-Liġi, imma Ġesu’ għalihom kien biss bin mastrudaxxa. Kienu qegħdin jippruvaw jonsbuh. Dan is-sens ta’ superjorita’ fih innifsu diġa’ qed jonqos mill-imħabba.

L-imħabba hi l-iktar kelma wżata u abbużata. L-imħabba ma tfissirx biss tqanqil sentimentali. Tista’ tfisser rispett, kumpassjoni, simpatija, ħniena, mogħdrija, għożża … L-imħabba t’Alla ssir konkreta meta aħna nħobbu lill-proxxmu. Dan qed nagħmluh? Jew lill-proxxmu tagħna qed naqsmuh f’kategoriji differenti, skond il-kulur tal-ġilda, reliġjon, etċ. L-imħabba fuq kollox tfisser fiduċja – fija nnifsi u f’min qed inħobb. Imma llum sirna kkonċentrati wisq fuqna nfusna – kulħadd bl-aġenda tiegħu u ma jimpurtahx mill-bqija. Allura qed inħabbtu wiċċna mall-problema tat-tradimenti. Jekk jien inħobb tassew, nasal biex inkun Ġuda? Jien kif inħobb? Nara lil Alla f’kull bniedem – hu min hu? Inħobb skond is-sitwazzjoni? Inhobb biex nieħu xi ħaġa lura?

Illum il-kapriċċi qed jissejħu drittijiet. Jekk isiru liġijiet li jkissru l-familja, allura bilfors if-faqar jiżdied. Kemm qed inħobb lil min jagħmilli l-ħsara? Iebsa, imma din hi proprju il-Liġi l-Ġdida – il-perfezzjoni li ġabilna Ġesu’. Irrid nibda minni nnifsi, nagħmel eżami tal-kuxjenza. Kieku kelli nidher issa quddiem il-Mulej, kif se niġġustifika lili nnifsi?

Jekk irrid nifhem kif inħobb verament, għandi qabel kollox nidħol fil-misteru tal-imħabba t’Alla – l-imħabba li għandu għalija personalment. Allura jekk nifhem dan, imbagħad ikun faċli li nistqarr din l-imħabba bil-mod kif jien nittratta mall-proxxmu.

L-imħabba hi sinċiera. Għalhekk l-ikbar għadu tal-imħabba hu sseksik u tqassis. L-imħabba tfisser li aħna bħala nsara nagħmlu ħilitna biex nibnu s-saltna t’Alla minn din l-art. Irrid inħobb lill-proxxmu bħali nnifsi. Irrid insib ħin għalih. Fuq is-salib Ġesu’ tant ħabbna li tneżża minn kollox għalina.

 ĦOBB SAKEMM TWEĠĠA’

 

 

 

 

Prinċipju bażiku tad-Duttrina Soċjali tal-Knisja huwa dan: L-ekonomija hija għas-servizz tal-bniedem u tal-ġid komuni u mhux il-bniedem għas-servizz tal-ekonomija. Pero’ skont is-sistema ekonomika attwali, il-bniedem huwa għas-servizz tal-eżigenzi ekonomiċi, li jivvintawhom xi wħud biex isiru sinjuri minn fuq dahar ħaddieħor.

 Is-sistema ekonomika li qed ngħixu fiha hija magħmula minn diversi swieq, li lkoll jimxu fuq dan il-prinċipju: l-ogħla qliegħ bl-inqas spejjeż possibbli. Iktar ma wieħed jonfoq, iktar se jkun hemm tkabbir ekonomiku u jekk xi ħadd ma jiflaħx iħallas, għandu jissellef. Għall-banek, il-dejn huwa flus ukoll, ladarba l-banek jistgħu idejnu d-dejn ukoll. Iktar ma jkun hemm dejn, għall-bank iktar aħjar. B’dan il-mod, fis-suq finanzjarju qed jintefgħu iktar flus milli fil-fatt hemm fis-suq reali.

Dawk li aħna ngħidulhom flus illum huma biss biċċa karta. Qabel il-valur tal-flus kien jikkorrispondi għall-valur tad-deheb li pajjiż kien ikollu fir-riżervi tiegħu. Fil-fatt il-munita kienet tista’ tiġi maqluba f’deheb. Illum il-valur tal-munita ma jiddipendix biss fuq id-deheb, imma anke fuq ġid ieħor. Fl-imgħoddi, il-President tal-USA, Nixon fi żmien il-gwerra tal-Vietnam, kien waqqaf temporanjament  li d-dollaru Amerikan jiġi mibdul f’deheb. Għaliex? Minħabba l-gwerra tal-Vietnam, Nixon beda jistampa iktar karti tad-dollaru milli kellu riżervi tad-deheb. Biex jevita l-iżvalutar tal-munita, ħa din il-miżura u baqgħet hekk sal-lum. Tajjeb li nsemmu wkoll li minn wara t-tieni gwerra dinjija, id-dollaru Amerikan sar il-munita li tintuża fis-swieq internazzjonali u li l-valur tal-muniti jiġi mqabbel mad-dollaru Amerikan.

Fl-2010 seħħet ir-Rebbiegħa Għarbija, li fost il-ħafna rivoluzzjonijiet kien hemm il-qtil ta’ Gaddafi. Il-pretest kien li dan kien theddida għall-umanita’ u li kien qed jgħakkes lil-Libjani. Gaddafi kien veru perikoluż fis-sebgħinijiet u t-tmeninijiet u mhux meta xjaħ. Pero’ Gaddafi ried joħloq munita waħda Afrikana, bħalma l-pajjiż Ewropej ħolqu l-Ewro, u ried ukoll li r-riżerva tad-deheb wara l-munita Afrikana ikun tiegħu, għax min għandu l-kontroll tal-munita għandu awtomatikament kontroll fuq l-ekonomija u l-politika ta’ dawk il-pajjiżi li jużaw dik il-munita. Hu ried li jitħallas għaż-żejt li jbiegħ bid-deheb u mhux bid-dollaru amerikan u għalhekk qatluh.

Illum spiċċajna li hawn sfruttament kbir tal-illużjoni li l-bniedem huwa ħieles. Fil-fatt mhu veru xejn. Ħafna drabi qed jinħolqu esiġenzi inutli fis-sistema ekonomika, li biex wieħed ilaħħaq magħhom ikollu jissagrifika lilu nnifsu, lill-familja, kif ukoll il-ġid u s-saħħa tiegħu. Din is-sistema ekonomika titlob li kull sena jkun hemm tkabbir ekonomiku, jiġifieri żieda fil-GDP. Jekk ma jkunx hemm tkabbir ekonomiku, l-ekonomija taqa’ f’reċessjoni. Jekk pajjiż irid jara tkabbir ekonomiku, irid jivvinta attivitajiet ekonomiċi ġodda. Il-problemi saru okkażżjoni biex wieħed joħloq attivita’ ekonomika li toffri servizzi jew prodotti biex isolvihom. Mela aktar ma jinħolqu problemi aktar se jkollna okkażżjoni ta’ tkabbir ekonomiku. Mela, ejja noħolqu problemi ġodda ħalli noħolqu aktar attivita’ ekonomika. Per eżempju, is-settur tal-manifattura joħloq il-problema tal-iskart. Allura rrid noħloq servizz biex neħles minn dan l-iskart. L-iskart offra okkażjoni biex ħaddieħor joħloq attivita’ ekonomika li ssolvi l-problema tal-iskart. U hekk l-ekonomija tikber.

Illum qed ngħixu ħajja stressata minħabba esiġenzi ekonomiċi esaġerati. L-istress joħloq ħafna mard. Dan il-mard joffri okkażjoni ta’ xogħol lit-tobba u lill-psikoloġi, kif ukoll lill-industrija tad-divertiment biex wieħed jiżvoga jew jikkompensa ftit għad-dwejjaq tal-ħajja. Hemm min qed jistagħna minn dan l-isfruttament u hemm min qed iħallas il-prezz huwa u jissagrifika lilu nnfisu u l-familja tiegħu.

Wieħed/waħda jiġu għajjenin mix-xogħol u għalhekk l-istorbju tat-tfal ma jifilħuhx. Biex jeħilsu mit-tfal, ħalli jħalluhom bi kwiethom, jixtrulhom xi playstation jew kompjuter u jħalluhom siegħat sħaħ quddiemhom. It-tfal kuntenti ħafna. Il-ġenituri wisq iktar, imma qed issir ħsara kbira fuq it-tfal għax qed jitilfu l-iskola naturali tal-ħajja u mhux qed jiżviluppaw il-ħiliet meħtieġa biex jimmaturaw u jsiru adulti awtonomi u responsabbli. Barra minn hekk, biex il-ġenituri jpattu għan-nuqqas ta’ ħin li suppost jgħaddu ma’ uliedhom, jixtrulhom kull ma jridu. U hekk is-suq jimxi! U jkunu qed jippreparaw konsumaturi eċċellenti. Meta jikbru, kull ma jridu jixtruh. Jispiċċaw skjavi tal-ekonomija.

Wara l-ekonomija hemm sidien li dejjem qed jistagħnew. Is-swieq dejjem qegħdin jikkonċentraw f’idejn ftit sidien li qed isiru sinjuri waqt li l-maġġoranza qegħdin jiftaqru. L-ekonomija tagħna hawn Malta tippendendi wkoll milli nattiraw l-investiment barrani. Dan ifisser li qed jidħlu fis-swieq tagħna il-kumpaniji ta’ dawn il-propjetarji barranin li qed jaħkmu l-ekonomija globali. Dan ifisser li flejjes kbar deħlin fil-bwiet tas-sidien barranin.

Irridu noqogħdu ftit attenti li ma nħallux l-ekonomija tmexxina minn imneħirna. L-iskop tal-mezzi tal-komunikazzjoni hu li jippromovu dan il-mudell ekonomiku: biex nonfqu dejjem aktar. Il-media jiddependu mir-riklami, u għalhekk jinteressahom li jdaħħlu din il-mentalita’ biex min jirreklama jbigħ. Dan hu l-istil ta’ ħajja li jdawwar ir-rota ekonomika. Jikkonvinċuk li ma tistax tagħmel mod ieħor. La kulħadd jaħseb hekk, kulħadd jagħmel hekk. Irridu nedukaw lil uliedna biex ma jkunux skjavi ta’ dan kollu. Il-ġenituri għandhom jgħallmu lill-uliedhom jirrispettaw lill-ħbieb mhux għax qegħdin fit-tali nursery, jew għax jilbsu ħwejjeġ tad-ditta, imma għax huma bnedmin. Din tiġi mill-ġenituri. Ħafna drabi huma l-ġenituri li jdaħħluhomlom dawn l-ideja li għandhom ikunu jew tal-lanqas jidhru aħjar minn ħaddieħor. Il-peer pressure tibda mill-ġenituri, li jinqdew bit-tfal biex jagħmlu kompetizzjoni bejniethom. It-tfal ma jagħmlux kompetizzjoni bejniethom. Huma l-ġenituri ffissati li jisfruttaw lil uliedhom biex jidhru huma. Barra minn hekk, ċertu ġenituri jridu jidhru ħelwin wkoll ma’ wliedhom. Għalfejn? Jista’ jkun biex itaffu l-guilt feelings għax ma jsibux ħin għal uliedhom. Allura biex ipattu, jikkuntentawhom f’kollox, biex iħossuhom aċċettati minn uliedhom.

Tant qed ikunu mgħobbijin it-tfal li iktar ma jgħaddi ż-żmien inqas qed ikunu kapaċi jirraġunaw. Mhux qed inħallulhom żmien biex jiżviluppaw moħħ li jaf jirraġuna. X’għandu x’jaqsam dan mal-ekonimija? Għandu, u kif, għax dan l-istil ta’ ħajja li mingħalina qed niżviluppaw il-ħiliet ta’ wliedna, fil-fatt qed niżviluppaw il-bwiet tal-oħrajn! U qed issir ħsara kbira! Il-familja spiċċat għas-servizz tal-ekonomija. Il-familja trid twieġeb għall-esiġenzi tas-sistema ekonomika. Il-ġenituri jispiċċaw jissagrifikaw ir-relazzjoni ta’ bejniethom, il-ħin li jistgħu jqattghu ma’ wliedhom. L-ekonomija mhix qegħda għas-servizz tal-bniedem, imma hu l-bniedem u l-familja li huma għas-servizz tal-ekonomija.

L-ekonomija mhix xi ħaġa astratta – warajha hemm nies li qegħdin iħaxxnu buthom. Qed jagħmlu profitt kbir. Per eżempju, f’rapport tal-Oxfam 2017, tissemma kumpanija f’pajjiż partikolari li manager wieħed għandu paga daqs ta’ 10,000 ħaddiem tagħha.

U ’l hemm sejrin, għax hi sistema organizzata biex tkun hekk!

Il-Maġisteru u t-tipi differenti ta’ dokumenti tal-Knisja.

Il-kelliem beda billi spjega x’itfisser il-kelma Maġisteru. Huwa qal li l-Maġisteru huwa t-tagħlim tal-Knisja. Il-kelma ġejja mil-Latin li tfisser għalliem u verżjoni tagħha tinsab ukoll fil-komunitá Dumnikana meta nirreferu għal patri Majjistru li jkun xi patri li laħaq ċertu grad għoli ta’ tagħlim u kitba.

Il-Maġisteru għalhekk għandu x’jaqsam ma’ dak l-aspett tal-Knisja li għandu x’jaqsam mat-tagħlim kollu li jsir fil-Knisja. Il-Maġisteru huwa t-tagħlim tal-evanġelju b’awtoritá f’isem Ġesú Kristu. Il-Maġisteru peró mhux superjuri għall-Kelma t’Alla. Fid-dokument tal-Konċilju Vatikan II ‘Dei Verbum’ insibu li l-Maġisteru mhux qabel jew aktar jew ‘il fuq mill-Kelma t’Alla imma huwa l-qaddej tal-Kelma t’Alla. Min jgħallem, it-tagħlim li huwa qiegħed iwassal huwa b’servizz għall-Kelma t’Alla. Ilkoll kemma aħna, bil-magħmudija; nibdew nieħdu sehem fil-missjoni ta’ Kristu, Kristu li huwa saċerdot, sultan(ragħaj) u profeta.

Meta aħna nieħdu sehem fil-liturġija, fil-quddiesa u s-sagramenti l-oħrajn, aħna nieħdu sehem f’din il-missjoni ta’ Kristu bħala saċerdot.

Aħna nieħdu sehem fil-missjoni ta’ Kristu ragħaj għaliex permezz tal-magħmudija aħna sirna tempju t’Alla. Bħala tempju t’Alla għalhekk għandna parti minn din il-missjoni ta’ Kristu bħala ragħaj. Meta inti qiegħed takkumpanja u tagħti kuraġġ lil persuna, li forsi għaddejja minn problemi u mard; inti qiegħed tkun ragħaj ta’ dik il-persuna l-oħra.

Inkunu qegħdin nieħdu sehem fil-missjoni ta’ Kristu bħala profeta meta nkunu qegħdin nużaw il-Kelma ta’Alla biex tagħti dawl lill-ħajja u l-azzjonijiet tagħna. Inkunu qegħdin nevalġelizzaw, forsi b’mod differenti imma tkun qiegħed anke tasal f’ambjenti u nies li forsi s-saċerdot ma jistax jasal. Kull nisrani għandu responsabbiltá profetika li twassal din il-Kelma t’Alla.

Hemm membri fi ħdan il-poplu ta’ Alla, li għandhom is-sejħa minn Alla biex b’awtoritá jgħallmu uffiċjalment dak li tgħallem il-Knisja. Hemm min għandu sejħa li jgħallem b’mod uffiċjali dak li tgħallem il-Knisja. Dawn il-persuni jistgħu ikunu l-isqfijiet, saċerdoti, teoloġi u anke lajċi. Dawn għandhom ir-responsabbiltá li jgħallmu l-veritá li ssalva, jiċċarawha u japplikawha għal kull żmien u sitwazzjoni. Din is-setgħa tal-Maġisteru ġejja minn Kristu nnifsu u hija ggwidata mill-Ispirtu s-Santu u mħaddma fil-komunitá.

L-Enċiklika

Forsi l-ewwel ħaġa li tiġina f’moħħna meta nitkellmu dwar il-Maġisteru hija meta l-Papa jikteb Enċiklika. Din hija ittra cirkulari li tfisser ittra li ddur u tasal għand kullħadd. Ma ninsewx li l-Knisja hija universali, li qiegħda fid-dinja kollha. Il-kelma enċiklika kienet tirreferi għal ittra li jikteb isqof. Nafu li San Pawl kien jikteb ittri u kien jordna sabiex wara jgħadduha lil komunitá oħra. Għalhekk għal ħafna sekli sas-seklu tmintax, il-kelma enċiklika kienet tirreferi għal ittra li ddur minn komunitá għal oħra. Mis-seklu tmintax, fost il-kattoliċi tal-Punent, fl-Ewropa, il-kelma enċiklika bdiet tiġi użata għal ittra li jiktibha l-Papa. L-ewwel enċiklika kienet inkitbet u hija indirizzata mill-Papa Benedittu XIV(erbatax). Benedittu XIV sar Papa fis-sena 1740 u kien għamel ħafna riformi fil-Knisja. Ried li meta l-Papa jikteb ittra biex tintbagħat lill-Knisja kollha jew gruppi f’żona partikulari tibda tissejjaħ enċiklika. L-enċikliċi mhumiex infallibli imma huma dokumenti u stqarrijiet mimlijin awtoritá.

Eżortazzjoni Appostolika

Eżortazzjoni tfisser meta tħeġġeġ lil xi ħadd. Huwa kliem ta’ kuraġġ u li jħeġġeġ. Il-fatt li hija appostolika tfisser li ġejja mill-Papa. Dawn l-aħħar tletin sena ma’ papiet bħal Papa Pawlu VI(sitta), Ġwanni Pawlu II(tieni), Benedittu XVI(sittax) u l-Papa preżenti bdew ukoll jinkitbu bħala riżultat tad-diskussjoni li tkun saret waqt sinodu tal-isqfijiet. Meta spiċċa l-Konċilju Vatikan II, il-Papa Pawlu VI waqqaf is-sinodu tal-isqfijiet li wara kull tlieta jew erba’ snin jiltaqgħu rappreżentanti tal-isqfijiet tad-dinja kollha. Fl-2014 u 2015 kien hemm pereżempju s-Sinodu tal-Familja. L-aħħar eżortazzjoni appostolika hija ‘Amoris Laetitia’, il-ferħ tal-imħabba li hija eżortazzjoni appostolika li ħareġ il-Papa Franġsiku bħala riżultat ta’ żewġ sinodi tal-isqfijiet li saru dwar il-familja. L-ewwel eżortazzjoni appostolika tal-Papa Franġisku hija ‘Evangelii Gaudium’ li saret bħala riżultat tas-Sinodu li kien sar fl-2012 mill-Papa Benedittu XVI dwar il-Kelma t’Alla.

Fl-2005 kien pereżempju sar Sinodu fuq l-Ewkaristija u wara Benedittu XVI kien ħareġ eżortazzjoni appostolika dwar l-Ewkaristija li jisimha ‘s-Sagrament tal-Imħabba’.

Ittra Appostolika

Din hija ittra li joħroġha l-Papa, ħafna drabi dawn l-ittri jkunu qosra; bħall-ittra ‘Misericordia et misera’ li f’Novembru li għadda ħareġ il-Papa Franġisku.

Kostituzzjoni Appostolika

Dawn huma dokumenti li fihom deċiżjonijiet dwar fidi jew dixxiplina. Pereżempju Piju XII(tnax) fl-1950 kien għamel id-domma tal-fidi tal-Assunta, il-Madonna mtella’ s-sema bir-ruħ u bil-ġisem. Huwa għalhekk kien ippublika il-kostituzzjoni appostolika bl-isem ‘Munificentissimus Deus’, Alla li jagħti ħafna ġid lilna b’abbundanza.

Bolla pontifiċja

Kellna bolla pontifiċja fi żmien il-Papa Franġisku fl-2015 li kien jisimha ‘Porta Fidei’, il-bieb tal-fidi; meta ġie biex iniedi s-sena tal-ħniena. Bolla hija t-timbru li fl-antik minħabba li kien ikollhom il-pergameni imramblin, kienu jagħlquha  b’żigarella u wara jagħmlu l-inċira ħalli ġo fiha jagħmlu s-siġill tagħhom biċ-ċurkett pontifiċju, tal-Papa. Il-Papa Piju IX(disgħa) fit-8 ta’ Diċembru 1854 kien għamel id-domma tal-Immakulata Kunċizzjoni. Il-Papa Piju IX ippubblika bolla pontifiċja qabel ma għamel din id-domma.

Il-kelliem tal-laqgħa spjega li dawn huma xi tipi, għaliex hemm aktar, ta’ dokumenti li jinħarġu bħala parti mill-Maġisteru tal-Knisja.

Waqt il-laqgħa Prayer Cafe ta’ nhar il-Ġimgħa 3 ta’ Marzu saret milll-Prof. Mark G. Borg B.A.(Ed.)(Hons.),M.Ed.(Birm.),Ph.D.(Birm.),AFBPS,CSci, CPsychol,FRSA. Kienet laqgħa interessanti ħafna fejn idduskutejna l-ko-edukazzjoni fis-settur tal-iskejjel sekondarji f’Malta. Bħal kull sistema oħra din il-bidla  fiha l-punti pozittivi tagħha u dawk negattivi. Hemm min qabel ma’ din il-bidla u hemm min le, kif jidher minn survey li sar mal-istudenti, il-ġenituri u l-għalliema u li ġie msemmi waqt il-laqgħa. Ma ninsewx li co-ed kien ġa fl-iskejjel tagħna. It-tfal kienu jibdew f’sistema co-ed mill-Kinder sal-Primarja u wara kienu jiġu maqsuma għal ħames snin tas-sekondarja. L-istudenti  kienu jerġgħu jiġu integregati flimkien fl-edukazzjoni terzjarja (6th Form, Mcast u l-Universita). Niftakru wkoll li fil-ħajja ta’ kuljum, fuq ix-xogħol eċċ, aħna wkoll ngħixu flimkien bħala nisa u rġiel. mela mhux aħjar li t-tfal jibqgħu telgħin flimkien fis-snin edukattivi tagħhom?

Għal aktar informazzjoni u biex tara r-riżultat tas-survey idħol hawn.

 

Fil-Laqgħa Prayer Café mmexxi minn Fr JESMOND MANICARO nhar il-ġimgħa 13 ta’ Jannar trattat is-suġġett tal-LITURĠIJA FIL-QUDDIESA.

Katabatika : azzjoni minn fuq għal isfel. F’kull quddiesa Alla jieħu din l-inzjattiva u minn hemm fuq jixħet fuqna l-grazzja / l-imħabba tiegħu. Il-Bibbja  hi storja wara l-oħra ta’ azzjoni katabatika t’Alla. Hu ħalaq l-univers-l-annimali-l-ħolqien- imbagħad ħalaq il-bniedem u bierku b’barka speċjali. L-istess bħalna l-ewwel bniedem kien kapriċċus – bħala eżempju nsibu l-istorja ta’ Noe u d-dulluvju. Imbagħad naraw l-azzjoni  katabatika t’Alla. Jaħlef li ma jerġax jeqred l-art. Nsibu wkoll stejjer t’Adam, ta’ David ..stejjer ta’ imħabba t’Alla lejn il-bniedem li tilħaq il-quċċata tagħha fl-Inkarnazzjoni ta’ Ġesu – Alla bagħat lill-Ibnu bħala rigal. Kull azzjoni u miraklu ta’ Ġesu naraw wirja tal-imħabba t’Alla għalina l-bnedmin u anke meta Kristu wasal biex imur lura għand il-missier qalilna mhux se nħallikom iltiema imma bgħatilna lill-Ispirtu s-Santu li permezz tiegħu tasal għandna l-imħabba tal-Missier. Katabazi hi x-xita ta’ grazzji tal-imħabba t’Alla li tinżel hawn isfel fuqna. Id-domanda li rridu nagħmlu hija din – “Qegħdin nħossuha l-Imħabba t’Alla, waqt iċ-ċelebrazzjoni liturġika?” Xi kultant nistaqsu imma ħadna gost waqt il-quddiesa? Mhix domanda ezatta li rridu nistaqsu – nieħdu gost f’xi kunċert… aktar milli ħadniex gost rridu nistaqsu lilna nfusna “Ħassejna l-presenza t’ALLA fi qlubna?” Ir-risposta tista tkun “iva” u tista tkun “le”. Xi jkun ġara meta ma nħossuhiex? Jistgħu jkunu diversi r-raġunijiet għal dan. Jista’ jkun li f’ħajjitna hemm dnub li mhux iħalli l-imħabba t’Alla tippenetra f’ħajjitna. Dan id-dnub jista’ jimblokka l-grazzja t’Alla. Nistgħu wkoll inkunu aljenati – moħħna fil-pittura jew fl-affarijiet li ħallejna warajna. Fr Jesmond fakkarna fi ġrajja li għadda minnha Mons Arċisqof Pawlu Cremona meta dan kien fil-Brazil. Hemm hekk, fis-sempliċita tal-post fejn kien qiegħed; is-sepulkru kien f’toqba f’ żokk ta’ siġra ġewwa kaxxa taz-zraben mgħotti b’velu. U Mons Cremona kien ħaseb bejnu u bejn ruħu, min jaf kemm il-darba d-deheb u l-fidded li nżejnu t-tabernakli tagħna bihom spiċċaw biex telfuna mill-attenzjoni għall-Ewkaristija.

Sfortunatament ħafna Maltin nibqgħu fuq livell artifiċjali u ma nikbrux fejn jidħol it-twemmin tagħna. Ħafna huma dawk li l-katekeżi tagħhom spiċċa mal-Grizma tal-Isqof. Wara ma baqgħux jipprofondixxu t-tagħlim tal-fidi tagħhom. Qalbhom baqgħet bierda għal dan il-proċess ta’ katabazi. Bħal fil-kas ta’ ħbiberija: wieħed isir jaf lill-ieħor aktar ma jgħaddu żmien flimkien. L-istess fir-relazzjoni tagħna m’Alla. U fil-bruda tagħhom jispiċċaw li x’aktarx ma jmorrux aktar quddies jew forsi jmorru għal okkazzjonijiet ta’ funerali jew tiġijiet.

Problema oħra tista’ tkun li qalbna tkun tant mimlija b’affarijiet, li ma nħallux post għal Mulej. U allura Alla jibgħat il-grazzji tiegħu, imma aħna ma nilqgħuhomx. Biex ifiehem din is-sitwazzjoni, Fr Jesmond irrakkonta storja ta’ Patri mid-deżert. Raġel sema’ b’Patri li kien msemmi għal qdusija u l-għerf tiegħu; u mar għandu għal parir spiritwali; għax kien iħoss qalbu vojta mill-ferħ t’Alla. Wara li semgħu l-Patri staqsih  x’jagħmel f’ħajtu u x’kienu l-ispirazzjonijiet tiegħu. Imbagħad il-Patri qabad buqar bl-ilma u lir-raġel qallu jżomm tazza filwaqt li beda jferra l-ilma fiha sakemm din faret u l-ilma baqa’ nieżel fl-art. Il-Patri lir-raġel qallu qalbek hi bħal din it-tazza tant hi mimlija b’tant ġennijiet li m’hemmx post għal Mulej – trid tbattal minnha biex jkun hemm post għalih. Iżda Azzjoni katabatika mhix xi ħaġa li seħħ b’mod awtomatiku… irridu aħna nieħdu ħsiebha. Mela Alla jieħu l-inizzjattiva u jimliena bil-grazzja tiegħu, imma rridu nikkoperaw ma din il-grazzja –jekk aħna rridu nħossuha u nwieġbu għaliha. Imma anke hawn hawn periklu li r-ringrazzjament ma jkunx ringrazzjament ġenwin. Immorru l-knisja u għalkemm nwieġbu għat-talb, dan ikun ‘lip service’. Anke fl-antik testment nsibu li Alla kien jibgħat lill-profeti biex ibeżbżu lill-poplu Lhudi – għax dawn bħalna kienu jagħmlu ħafna festi imma l-qalb kienet tkun x’imkien ieħor. Alla permezz tal-profeti kien jgħid “jien mhux offerti ta’ l-annimali rrid imma jinteressani l-qalb tagħkom”. Ġeremija, Ezekjel u Noe kollha widdbu lill-poplu Lhudi għaliex it-talb tagħhom ma kienx jirrifletti x’hemm fil-qalb.

Din xi ħaġa li tinkwieta lil Fr Jesmond Manicaro. Ejjew bis-sinċerita nistaqsu lilna nfusna meta nkunu fil-knisja nieħdu sehem fil-Liturġija tal-quddiesa; kemm aħna konxji mill-azzjonijiet li qegħdin nagħmlu? Kemm huma ġenwini l-espressjonijiet ta’ tifħir, ta’ talb li jsir waqt il-quddiesa? JEW qegħdin sempliċiment nirrepetu li jgħidu l-oħrajn? Imbagħad ngħidu li nħossuna vojta u nibdew nwaħħlu fil-qassis għax ma jafx jipprietka, fil-kor għax kanta stonat, fil-lettur għax ma qarax sew… kollox jista’ jkun minnu – imma jista jkun ukoll li l-problema l-kbira hija aħna. Aħna li għadna ma ppreparajniex biżżejjed biex nilqgħu l-grazzja t’Alla. Din hija d-dimensjoni vertikali u magħha hemm id-dimensjoni orizontali – dak li niċċelebraw fil-knisja jrid jitkompla barra. Ma nistgħux nħossuna qrib t’Alla fil-knisja u kif noħorġu niġġieldu ma nofs ir-raħal! San Ġwann jgħidilna kif nista’ nħobb lil Alla li ma narahx u imbagħad jkolli nuqqas ta’ rispett lejn ħuti li niltaqa’ magħhom kuljum. Dak li nibdew fil-knisja rridu nsarrfuh fil-ħajja tagħna billi ngħinu fil-bini tas-Saltna t’Alla fuq din l-art.

Kif nistgħu nsaħħu l-azzjoni anabatika tagħna? Il-katabazi tiddependi minn Alla; bħal parabola taż-żerriegħa. Dik li taqa’ fuq art tajba tagħmel il-frott filwaqt li dik li taqa’ fuq art ħażina ma tagħmilx frott. L-istess aħna. L-imħabba t’Alla qegħda hemm għal kulħadd iżda jiddependi minna biex ineħħu dak li qiegħed jiblokkana – f’kas li hu dnub irridu nsibu direttur spiritwali biex jigwidana.

L-azzjoni anabatika tagħna trid tkun aktar bis-sens. It-talb fil-Liturġija jrid ikun b’aktar sens. Dan nistgħu nagħmluh billi nivalutaw aktar is-sinjali u l-kliem li jingħad. Meta saret ir-riforma Liturġika u l-quddies mill-Latin saret bil-Malti nqallbu t-testi għal-Maltin u ħasbu li kollox lest iżda ma kienx…ma sarx formazzjoni kemm fuq il-kliem u kif ukoll fuq is-sinjali li jintużaw fil-Liturġija. Per eżempju s-silenzju huwa nieqes għal kollox mill-Liturġija tagħna. Jrid ikollna f’moħħna l-eżempju ta’ Ġesù. Kien iħoss il bżonn li minn mument għal ieħor jinqata’ ftit mill-ġenn u jmur jinġabar jitlob fis-skiet.  F’waħda mill-kitbiet tiegħu, il-Papa Ġwanni Pawlu II jgħid li fid-dinja storbjuza tal-llum il-liturġija tagħna għandha tkun ‘oasi’ – tant il-bniedem għandu bżonnu s-silenzju li jmur ifittxu x’imkien ieħor bħal fil-yoga u dan hu xi ħaġa li diġa għandna imma ma nuzawhx. Il-Papa kien żied jgħid li s-silenzju jżomm ankrat f’qalbna dak li nisimgħu… għalhekk importanti li wara Omelija jkun hemm mument ta’ silenzju. Kwazi sirna naħsbu li hemm xi nuqqas ta’ xi ħaġa kif ikun hemm mument ta’ silenzju! Barra s-sinjali fil-Liturġija nsibu sinjali oħra. (ktieb li wieħed jista’ jniżżel minn fuq l-internet dwar dan hu “Sacred Signs minn Romano Guardini”

Per ezempju meta għandna nagħmlu l-ġeniflessjoni u għaliex? Dan il-ġest ikun qed juri li inti qiegħed tiċċekken quddiem il-presenza t’Alla dak li jaf u għandu kollox.

Is-sinjal tas-Salib xi jfisser?  Meta niksu rigal b’żigarella dan nagħmluh forma ta’ salib… ngħaqdu kollox bih… l-istess meta nagħmlu s-sinjal tas-salib qisna qegħdin nkebbu lilna nfusna kollna kemm aħna bi Kristu, biex mbagħad minnhu nieħdu l-qawwa biex ngħelbu t-tentazzjonijiet. Tifsira oħra tas-salib hi: “Kristu Alla mis-sema sar bniedem biex mid-dlam ngħaddu għad-dawl”

Għalhekk meta tifhem l-iskop ta’ wara dawn is-sinjali tkun tista’ tidħol aktar fil-fond tal-Liturġija.

Barra s-sinjali; fil-liturġija nsibu wkoll kliem. Waħda mill-aktar talbiet qosra li hemm fil-quddiesa hi “Il-Mulej Magħkom” u r-risposta tagħna lill-qassis hi “U miegħek ukoll”. F’dak il-ħin il-qassis qiegħed jitlob fuqna … qiegħed jawguralna li “L-Mulej jkun fil-ħajja tagħkom’ u aħna qed nirrispondu “Fr. dak li qiegħed tixtieq lilna nixtiequh lilek ukoll”. Talba li ntennuha erba’ darbiet fil-quddiesa.

1. Fil-bidu. Biha jitlob fuqna prezenti biex fil-minuti li ġejjin nħossu l-qawwa t’Alla fuqna.
2. Qabel il-vanġelu: Biha hawn is-saċerdot qiegħed jitlob biex nisimgħu l-kelma t’Alla u biha qalbna titħeġġeġ bħalma tħeġġu d-dixxipli ta’ Emmaws.
3. Din it-talba ċkejna terġa tintqal qabel it-talba Ewkaristika. J’Alla ngħarfu lill-Mulej fil-qsim tal-ħobż bħad-dixxipli ta’ Emmaws.
4. Terġa tingħad fl-aħħar tal-quddiesa.

Kemm hu importanti li jkollna katekeżi biex nifhmu aħjar il-quddiesa. Kemm hu importanti li nfittxu nifhmu il-kliem li ngħidu aħna stess bħala rit tal-quddiesa. Meta nifhmu dak li qiegħed jingħad kemm napprezzaw aktar il-Liturġija tal-quddiesa.

Qatt ħsibt li Kristu jista’ jagħmel differenza f’ħajtek? Dan irid isir b’mixja ta’ konversjoni. Trid tħalli ħin għal miegħu ħalli jagħtik d-dawl kif titfaċċja l-problemi li niltaqgħu magħhom. Meta mbagħad n-nies ta’ madwarna jaraw l-bidla fina ( per eżempju taħfer lil min naqsek) din il-bidla tiġbidhom lejn Ġesu. Din hija l-mixja li kull nisrani jrid jimxi kuljum minkejja li l-ħin tagħna mimli daqs bajda. L-istess kif maħbu/a jfittex/tfittex li tisraq mument mill-ġurnata biex inkunu mal –maħbubin tagħna.

Mistoqsija li żgur tiġina f’moħħna f’dan l-evanġelju hija kif Ġwanni l-Battista bagħat tnejn mid-dixxipli tiegħu għand Ġesu biex jistaqsuh jekk kienx hu l-Messija jew inkella jistennew lil xi ħadd ieħor. Issa aħna nafu li kien Ġwanni stess li għammed lil Ġesu fix-xmara Ġordan fejn instemgħet l-istqarrija minn Alla nnifsu li: “Dan hu Ibni l-għażiż, fik sibt l-għaxqa tiegħi.(Lq 3,22)”

X’aktarx li Ġwannni bagħat jistaqsi lil Ġesu proprju minħabba d-dixxipli tiegħu stess ħalli jintebħu kif għandu jkun il-Messija li kellu jiġi. Huma kellhom ideja ħażina tal-Messija, kellhom ideja biss ta’ Messija li se jsalvahom mill-oppressjoni politika u militari ta’ dawk li kienu qed jaħkmuhom.

Ġesu kien stqarr li ħadd ma hu aqwa minn Ġwanni; imma anke l-anqas wieħed minna hu aqwa minnu. Hu kien imsejjaħ biex iġib bidla fis-soċjeta fejn kien jgħix. Bħal Ġwanni hu kien imsejjaħ sabiex iwassal il-verita tal-Messija. Irridu nkunu ta’ għajnuna għal dawk ta’ madwarna.

Ebda bniedem li jiltaqa’ ma’ Ġesu ma jibqa’ l-istess imma jinbidel u jġib bidla pożittiva. Kulħadd se jfieq skont il-bżonnijiet tiegħu u bil-mod li għandu bżonn. Irid ikollna l-fidi f’Ġesu li huwa verament kapaċi jaqlagħna mill-problemi kollha tagħna kemm fiżiċi u kemm spiritwali.

Irridu niftakru wkoll li aħna umani u għandna wkoll id-difetti tagħna. Hemm xi dnub li qiegħed iżommna ‘l bogħod minn Alla u ma jħalliniex nikbru u ninbidlu. Ejjew nitolbu l-qawwa tal-Ispirtu s-Santu biex nirrikorru għall-qawwa tiegħu. L-Ispirtu, li huwa Alla; jilluminana u jurina dan in-nuqqas x’inhu. Tajjeb ukoll li nsibu persuna li titlob għalina, li tinterċedi għalina quddiem Alla. M’hemmx għalfejn nagħtu d-dettalji kollha lil din il-persuna imma tajjeb li l-komunita li ngħixu fiha titlob għalina bħalma għandna wkoll id-dmir li nitolbu għal ħaddieħor.

Il-maħfra għandha tkun għodda qawwija fil-ħajja tagħna li teħlisna.

Il-komunikazzjoni tagħna ma’ Alla tkabbar it-tama tagħna fih. Irridu nemmnu li l-grazzja t’Alla hija akbar mill-problemi kollha tagħna. Ġwanni l-Battista ma qatax qalbu u m’għamel xejn meta kien il-ħabs. Ġiegħel lid-dixxipli biex ikomplu jistaqsu l-mistoqsijiet tal-ħajja ħalli jkollhom aktar tama li twassalhom biex ikomplu jgħixu ħajjithom fi ħdan il-Messija l-Ġdid.

Il-Papa Franġisku semma kif f’dan l-Avvent se jkollna it-tliet miġjiet tal-Avvent. L-ewwel miġja hija tal-passat, l-Inkarnazzjoni u t-twelid ta’ Ġesu. It-tieni fil-preżent kif Ġesu jiġi jżurna kuljum fl-Ewkaristija b’mod speċjali. It-tielet huwa fil-futur meta se niltaqgħu ma’ Ġesu wara ħajjitna u fl-aħħar miġja ta’ Ġesu. L-Avvent jgħallimna li ma nafux meta se nerġgħu niltaqgħu wiċċ imb’wiċċ ma’ Ġesu u li għalhekk għandna nkunu dejjem ipprepeparati.

Il-Milied għandu jkun il-laqgħa tagħna verament ma’ Ġesu. Niltaqgħu miegħu bil-fidi tagħna speċjalment permezz tat-talb u l-Ewkaristija. Il-karita wkoll hija mportanti speċjalment f’dawn iż-żminijiet. Imqar ftit ħin ħdejn xi ħadd li huwa waħdu huwa biżżejjed. Irridu naraw lil dawn in-nies bħala Ġesu ieħor li aħna se nerġgħu niltaqgħu miegħu wiċċ imb’wiċċ. Ejjew insibu lil dawk in-nies li jħossuhom weħidhom f’dawn iż-żminijiet, nitolbu għalihom ħalli Ġesu jipprovdilhom min se jgħinhom.

Wieħed jista’ jistaqsi: Għaliex wara tant snin li ilna niċċelebraw il-festi tal-Milied, xi nies għadhom qatt ma daqu l-ferħ ta’ Ġesu? Jista’ jkun li m’aħniex infittxu l-għajnuna li verament kapaċi tgħinna mingħand Ġesu. M’aħniex konvinti li Ġesu għandu l-għajnuna partikulari għalina? Nifhmu li Ġwanni l-Battista beda jipponta, imexxi u jwassal id-dixxipli tiegħu għal għand Ġesu għaliex huwa biss, Ġesu, kien il-vera Messija.

Weħidna m’aħna kapaċi nagħmlu xejn; għandna nitolbu l-għajnuna mingħand Ġesu għaliex hu biss kapaċi jgħinna u jimliena.

Il-kmandament ta’ Ġesu huwa li iħobb lil Alla u lil għajrek bħalek innifsek. Importanti għalhekk li nħobbu wkoll lilna nfusna, li ma nintremewx. Irridu nħossuna mportanti fil-ħajja tagħna fil-Knisja. Meta nkunu fil-kwiet u l-kalma rridu nagħmlu eżerċizzju ta’ talb ħalli meta nkunu fl-inkwiet inkunu diġa tlabna l-għajnuna u ppreparati mentalment minn Ġesu għal dak il-mument. Meta forsi nkunu għaddejjin minn xi problema, irridu nkunu ppreparati minn qabel permezz tat-talb. Irridu ninbidlu minn qabel ma niltaqgħu mal-problemi. Il-Papa Franġsiku pereżempju kien għex minn qabel ma’ diversi persuni bi problemi soċjali u kulturali u pprepara ruħu permezz tat-talb speċjalment sabiex issa għandu dan il-programm ta’ tmexxija u mod partikulari kif jgħix u jiltaqa’ ma’ dawk li verament għandhom problemi.

 

IS-SATANIŻMU – taħdita minn John Seguna

Is-suġġett tas-sataniżmu mhux suġġett sabiħ, iżda mportanti. Ħażin li ntuh importanza żejda, u ħażin jekk ma ntuhx l-ebda mportanza. Alla dejjem għandu jieħu l-ewwel importanza. Alla huwa l-Kreatur. Ix-xitan qatt ma jista’ jkun aqwa minn Alla.

Il-kelma Satana tfisser avversarju – qiegħed kontra Alla. Bħal wiċċ tax-xitan fil-film “The Passion of the Christ”, Satana jurik ħafna direzzjonijiet – jista’ jidher bħala mostru jew ħabib.

Għalkemm fuq is-salib qisu jidher li Ġesu’ qed jitlef u x-xitan qed jirbaħ, fil-fatt dak il-ħin Ġesu’ kien qed jirbaħ l-umanita’ kollha u x-xitan kien qed jitlifha.

Niġu għal festa ta’ Halloween. Din hi l-vġili ta’ festa qaddiesa Kristjana – All Hallows Day – All Saints’ Day. Issa “Hallowed Evening”, li tfisser “holy evening”, ġejja mill-lingwa Skoċċiża. Bħala Hallows Day ma fiha xejn ħażin. Imma tibqa festa qaddiesa meta ntuha dak li suppost intuha. Meta ċerti nies u movimenti dawwru d-direzzjoni tagħha u saret ċelebrazzjoni tal-mewt, allura issa qed tirrappreżenta festa ħażina. Aħna f’All Saints Day niċċelebraw il-ħajja tagħhom, mhux il-mewt. Saret festa ta’ mewt, u fejn hemm il-mewt m’hemmx Alla iżda x-xitan, li jinfiltra bil-mod il-mod biex jidħol u tibda tgħaddi tiegħu. Infatti kien hemm eżorċista li qal li fi żmien il-Halloween jiżdidilhom ħafna xogħol. Minn festa Kristjana, il-Halloween saret eloġju lill-mewt.

Satana kien Kerubin – l-għola grad ta’ anġlu, u l-iktar qrib t’Alla. Hemm min jgħid li dan ħada kontr’Alla għax beda jgħir għall-qawwa li kellu Kristu, l-Iben t’Alla. Hemm imbagħad min jgħid li meta Alla ħalaq il-bniedem xbiha Tiegħu, din bdiet iddejjaq lid-demonju, u iktar u iktar meta Ġesu’ libes il-ġisem uman bħalna. Satana tkabbar u ġibed terz tal-anġli miegħu.

Għalfejn ix-xitan jattakka lil bniedem? id-demonju m’għandux qawwa li jeħodha kontr’Alla, allura jattakka l-iżjed ħaġa li għandu għal qalbu – il-bniedem, li għalih Alla niżel fid-dinja u ssallab biex isalvah. Ix-xitan jagħmel minn kollox biex joħdilna din il-ħajja.

Għaliex Alla ma jeqirdux lix-xitan? Alla ma jistgħax jgħati milli m’għandux. Alla m’għandux mibgħeda. Alla jħallina nagħmlu għażla, u ma joqtolniex. Ix-xitan kapaċi jidher taħt ħafna għamliet, u l-aqwa tarka kontrieh hu t-Talb, L-Iskrittura Mqaddsa, il-Qrar u t-Tqarbin.

Kif irnexxielu x-xitan jidħak b’Adam u Eva? Qallhom “Issiru daqs Alla”. Ittradiehom bix-xejn, għax huma ma kien jonqoshom xejn! Kienu jaraw lil Alla wiċċ imb’wiċċ. “Qalbu tkabbret bi ġmielu” – kontra ta’ Ġesu “ta’ qalb ħelwa u umli”. Ippretenda li jsir daqs Alla. Satana waqa’ minħabba l-kburija tiegħu. Ma riedx ikun servjent t’Alla.

Hawnhekk saret riferenza għan-numeroloġija fil-Bibbja. Kif in-numru 777 ifisser perfezzjoni kompleta, hekk ukoll in-numru 666 jfisser imperfezzjoni kompleta – għalhekk jissejjaħ in-numru tax-xitan.

X’inhi d-differenza bejn il-ħażen u l-ħażin? L-ikbar forma ta’ ħażen hu d-dnub. Il-ħażin hu d-demonju. Kultant naqgħu f’nasba u nwaħħlu fih, imma mhux dejjem il-każ. Hawn min jidħol fl-għalqa tiegħu, bħal min juża l-ouija board. Darba ddaħħlu fil-logħba, miskin int! Jagħtik kull ma trid, imma jeħodlok ruħek. Jinqeda bik biex tkompli tkabbar il-ħażen. Il-quddiesa s-sewda, bir-riti annimaleski tagħha, tkasbar ix-xbiha t’Alla fil-persuna tal-bniedem, li hu maħluq bħala tempju t’Alla. Ix-xitan jipprova jżeblaħna għax aħna maħluqin xbiha t’Alla.

Ħafna drabi nkunu aħna li nsejħu lix-xitan, u la darba jidħol, ma tantx jinqala’ malajr. Trid konverżjoni sħiħa. Alla biss jista’ jsalvak! Noqogħdu attenti li ma nkunux aħna li nfittxu lil Satana. Dan kapaċi biss jobgħod lil Alla u lilna. It-tqarbin ta’ spiss jiskansana mill-infern.

Il-possessjoni vera isseħħ, imma mhux daqstant. Jekk ix-xitan jippossedi li xi ħadd, dak il-bniedem ma jibqax sid ta’ għemilu, u allura x-xitan ġa tellief, għax għalkemm ipposseda, l-affarijiet li qed isiru mhux mill-bniedem, iżda minnu. Hemm diversi sinjali ta’ possessjoni, li l-eżorċista jkun konxju tagħhom. L-arma tiegħu hija t-talb.

Illum nitkellmu fuq New Age, White Magic, Black Magic. Sħaħar tajba ma jeżistux. Ma tistax titlob it-tajjeb minn sorsi ħżiena. Kristu qatt ma uża l-maġija, imma mirakli. Infatti, l-Lhud qatt ma akkużawh b’maġija. Mill-ħażin ma jiġi xejn tajjeb. Il-quddiesa s-sewda hi l-agħar eżempju ta’ dan.

Irridu noqgħodu attenti għax qed tidħol fin fin l-ideja li xejn mhu xejn, li kulħadd hekk jagħmel, li llum hekk hi s-soċjeta’. Saħansitra x-xitan jipprova jikkonvinċina li ma jeżistix!

SATANA HU D-DNUBIET KOLLHA!

 Il-laqgħa tat-28 t’Ottubru 2016 tmexxiet minn Dr. Paul Pace li huwa lecturer fl-Universita ta’ Malta kif ukoll membru tal-Kummissjoni Interdjoċesana dwar l-Ambjent tad-Djoċesi ta’ Malta. Din il-kummissjoni kienet waħda mill-frott tal-aħħar sinodu li sar; u l-iskopijiet tagħha huma li sservi bħala kuxjenza għall-Kurja nnifisha għad-deċiżjonijiet li jikkonċernaw l-ambjent, li titkellem u tkun vuċi dwar xi kwistjonijiet li jaffetwaw l-ambjent ta’ madwarna u t-tielet li teduka u tinforma n-nies dwar ċertu deċiżjonijiet u affarijiet li jkunu qed iseħħu. Il-fatt li hija interdjoċesana jfisser ukoll li tinkludi fiha l-gżira ta’ Għawdex.

Dr. Paul Pace introduċa l-Enċiklika ‘Laudato Si’ li bħala frażi tfisser tkun imfaħħar, frażi bit-Taljan antik meħuda minn talba ta’ San Franġisk. Dan l-isem huwa parti mill-poeżija/talba tal-Kantiku tal-Ħolqien ta’ San Franġisk. Franġisku kien bniedem qaddis li kien imsejjaħ minn Alla sabiex jirrestawra l-Knisja tiegħu; u l-Papa jippreżentah bħala mudell. Kien għalhekk li Franġisku jagħti każ kemm tal-Knisja kif ukoll tan-nies li hemm ġewwa fiha. Kien bniedem li ħadem ħafna għall-ġustizzja soċjali filwaqt li kien bniedem mimli bil-paċi interjuri u li għadu jġennen in-nies għal warajh sal-lum il-ġurnata.

Dr. Pace kompla jispjega il-kunċett bażiku tal-ekoloġija integrali li kien beda qablu l-Papa Benedittu XVI. Żvilupp sostenibbli huwa li meta l-iżvilupp isir, jingħataw ukoll iċ-ċans li jiżviluppaw dawk il-persuni li għad jiġu warajja. Dan jista’ jiġi kkunsidrat bħala liġi. Issa Ġesu Kristu ġie biex jgħallimna li fejn tieqaf il-liġi, hemm tibda l-imħabba. Għalhekk l-iżvilupp sostenibbli għall-Knisja irridu narawh mil-lat ta’ relazzjonijiet. Dan id-dokument, l-enċiklika ‘Laudato Si’ titkellem dwar relazzjonijiet li huma marbuta ma’ xulxin. L-ewwel waħda hija: “Jiena x’iwassalni biex ma jimpurtanix minnek u ma nirrispettakx bl-aġir tiegħi?” It-tieni ħaġa hija aħna nfusna; kemm huwa mportanti li aħna rigal minn Alla għalina nfusna kif ukoll għal dawk ta’ madwarna. Il-Papa f’din l-enċiklika aktar milli jitkellem dwar l-ambjent, jitkellem dwar il-ħolqien għaliex jindika li hemm relazzjoni bejn min ħalaq u l-ħolqien.

Il-Papa jitkellem kif il-mentalitá li l-flus huma kollox, twassalna biex nagħmlu li rridu fl-ambjent. Il-Papa Ġwanni Pawlu II kien qal li aħna għandna kriżi fil-valuri fejn aħna poġġejna l-flus qabel kollox. Dr. Pace ġab l-eżempju kif pereżempju meta beda jiġi diskuss it-tunnel għal Għawdex, l-ewwel marru grupp ta’ imprendituri Maltin biex jaraw jekk hix vijabbli; vijabbli b’mod speċjali b’mod ekonomiku. Il-ġid ekonomiku qiegħed jiġi qabel kollox, qabel l-impatt fuq il-gżejjer u fuq in-nies u l-mod kif jgħixu. Il-gwaj hu li kollox jibda jiġi mgħawweġ sabiex naslu għall-iskop aħħari għall-profitt ekonomiku.

Dr. Pace semma eżempju ta’ persuna Maltija li għaliha ma kinux jiġu l-flus l-ewwel. Il-persuna li semma’ kien Vincenzo Bugeja li wara li kien rebaħ ħafna flus barra minn Malta, meta ġie lura Malta huwa nvestihom fejn kien hemm verament bżonn dak iż-żmien; investa f’konservatorju li jgħin nies bi problemi soċjali u jagħti kenn għal tfajliet bi problemi.

L-ambjent huwa magħmul minn diversi biċċiet li huma magħquda flimkien. Inti trid tara l-affarijiet kif inhuma mingħajr ma tilbes nuċċalijiet; nuċċalijiet tal-partit partiġġjan politiku tiegħek.

Il-Papa fl-enċiklika tiegħu semma kif il-Papa qiegħed jikkritika sistema li għandna ta’ poter u teknoloġija. It-teknoloġija qiegħda tiġi użata biex inkabbru l-miżerja ħalli nkabbru l-profitti. Dr. Pace semma l-eżempju kif f’pajjiżi bħall-Afrika, l-ilma qiegħed jiġi użat bħala mezz għall-profitt.

Il-Papa semma wkoll il-valur ta’ kull ħlejqa fejn jikkritika r-rispett għall-ħajja fil-forom kollha tagħha. Kull ħlejqa għandha r-rwol tagħha u parti min-natura. L-importanza tal-ħlejqiet ma għandhiex tiġi abbinata ma’ kemm tiswa jew kemm tirrendi flus.

Is-sens uman tal-ekoloġija integrali jpoġġi l-bniedem bħala parti essenzjali mill-ħolqien u l-ħolqien huwa komplut permezz tal-bniedem. L-univers u l-bniedem huwa kompluti permezz ta’ xulxin.

Dr. Pace semma diversi affarijiet bħal-ħwejjeġ li nilbsu illi sabiex dawn isiru, in-nies isiru biss għodda ta’ profitt u tinqered għal kollox id-dinjitá tagħhom.

Lejn l-aħħar tal-laqgħa Dr. Pace elenka t-taqsimiet differenti tal-Enċiklika ‘Laudato Si’. L-Ewwel kapitlu jitkellem dwar x’inhuma l-problemi. It-tieni kapitlu jitkellem dwar l-isfond  bibbliku eż. fis-sena tal-Ġublew il-bniedem kien jingħata ċ-ċans li jinħafrulu d-djun sabiex ikun jista’ jerġa’ jibda jgħix b’dinjitá. Il-ġid li għandna huwa mogħti lilna b’xejn minn Alla l-Missier. Fit-tielet u r-raba’ kapitlu l-Papa jibda jagħti s-soluzzjoni għall-problemi bħan-nuqqas ta’ valuri. Fil-ħames kapitlu, il-Papa jattakka l-istrutturi politiċi li jużaw in-nies biex jisservew huma. Fl-aħħar il-Papa jitkellem dwar edukazzjoni u konverżjoni ekoloġika. Il-Papa jpoġġi l-prinċipju tal-‘għożża tad-dar komuni’; xi ħaġa li tintegra flimkien l-opri tal-ħniena. Il-Papa jenfasizza kif il-konverżjoni hija vjaġġ u mhux destinazzjoni.

Bħala konklużjoni, Dr. Pace semma kemm il-prinċipju huwa mportanti li jiġi miżmum minn kullħadd. Semma eżempju nteressanti ta’ tfal li jaraw ir-riċiklaġġ bħala tixbiha ta’ Alla li jagħti każ u jagħti valur lil kullħadd.

Bħala għeluq għal-laqgħa ġiet użata din is-song ‘A Prayer for the Earth’ li hija parti mill-Enċiklika ‘Laudato Si’ tal-Papa Franġisku.

Riżorsa oħra hija t-traduzzjoni tal-Enċiklika ‘Laudato Si’ bil-lingwa Maltija [http://www.laikos.org/LSi.htm].

Il-laqgħa bdiet bl-Ewwel Qari u l-Evanġelju tal-Ħadd, 16 t’Ottubru.

F’dan il-Vanġelu, joħorġu żewġ elementi: it-talb insistenti, u l-attenzjoni li bħala nsara nagħtu lil min hu dgħajjef.

“Urini l-għemil tiegħek biex nagħraf kemm hi sħiħa u b’saħħitha l-fidi tiegħek.”  Il-fidi mingħajr azzjoni hi fidi mejta; hi fidi tal-apparenza.

Il-Vanġelu tal-Ħadd li ġej jagħtina element li hu ħafna għal qalb San Luqa: il-talb. Din hi t-tieni okkażżjoni fejn Ġesu’ jgħallimna kif għandna nitolbu.  Din id-darba Luqa jżid l-element tal-insistenza.  Irridu nistennew lil Mulej jgħaraf Hu, mhux aħna, il-waqt li jtina dak li qegħdin nitolbu.

Ħafna drabi naħsbu fit-talb bħala krib – għandi bżonn xi ħaġa u nitlob għalija.  Pero’ hemm erba’ għamliet differenti ta’ talb: talb ta’ tifħir, talb ta’ ringrazzjament, talb ta’ petizzjoni u talb ta’ interċessjoni.  Ħafna drabi t-talb tagħna jkun ta’ tip wieħed: agħtini għax għandi bżonn.

It-talb ta’ tifħir donnu l-iktar li jfixkilna.  Ġesu’ kien jitlob permezz tas-salmi, li fihom ħafna tifħir, per eżemju, salmi 8, 65, 76, 100, 111, 150.  Il-Lhud kienu jużawhom spiss.  Bihom aħna nitgħallmu kif nagħmlu talb ta’ tifħir.

Il-Vanġelu tal-Ħadd jibda “F’dak iż-żmien, Ġesu’ qal parabbola lid-dixxipli Tiegħu biex jurihom li għandhom dejjem jitolbu bla ma jintelqu (b’insistenza).”  Din kienet karatteristika tal-insara tal-bidu.  Insibuha fl-ittri ta’ San Pawl.  F’din il-parabbola għandna żewġ persunaġġi: l-imħallef u l-armla.  F’din tal-aħħar jidħol il-kunċett tal-għajnuna lil min hu fil-bżonn.  L-armla tirrappreżenta lil min m’għandux leħen.  Fil-messaġġ għal Jum l-Emigranti, il-Papa saħaq fuq id-difiża tat-tfal, speċjalment dawk li jaħarbu minn pajjiżhom minħabba persekuzzjoni u gwerer.  Ħafna drabi dawn jiġu sfruttati b’diversi modi.

L-armla tissemma’ darbtejn oħra fil-Vanġelu: fil-qawmien tat-tifel tal-armla ta’ Najm, u l-offerta li tat l-armla fit-tempju.  Ir-romol u l-foqra huma l-iktar nies privileġġjati fil-Vanġelu.  Il-Papa jgħid li min m’għandux leħen għandu drittijiet daqsna, imma dawn qed jiġu injorati minħabba l-globalizzazjoni tal-indifferenza.  Jien qiegħed ngħix hekk?  Dak li nagħmlu biex inserrħu l-kuxjenza, minflok bil-vera mħabba? Il-fidi tagħna superfiċjali?

L-imħallef tal-parabbola kien korrott, u din il-korruzzjoni tant infirxet li saħansitra l-Ġnus Magħquda qed iħejju programm biex jiġġieldulha.  Dħalna f’mentalita’ fejn “grazzi” mhix biżżejjed – nistennew xi ħaġa oħra lura.  Aħseb u ara kemm se nsibuha diffiċli biex inpattu bit-tajjeb għal azzjoni ħażina kontrina!

In-nisrani jrid ikollu l-paċenzja li jistenna lil Alla jtih dak li qed jitlob fil-ħin li Alla jemmen li hu ta’ ġid għalih.  Irid ikollna l-fiduċja li nħallu f’idejH.  Irid ikollna għeruq sodi fit-tama.

Ħajjitna tista’ tkun talba?  Filgħodu noffri l-ġurnata kollha u kull azzjoni u deċiżżjoni noħodha fid-dawl ta’ Kristu.  U jekk niżbalja jkolli l-kuraġġ li nammetti.  Il-Vanġelu ta’ San Luqa hu l-Vanġelu tat-talb.  Kemm-il darba jsemmi lil Ġesu’ jitlob.  It-talb hu marbut intimament mal-ħajja.  Ġesu’ ried ikun fidil għal proġett li kellu l-Missier ghaliH.  Alla għandu proġett għalina wkoll.  It-talb jirrikjedi mumenti ta’ silenzju.  Jien nista’ nkun il-ħin kollu fil-”kamra ta’ ġewwa”?  Ħajti nista’ nagħmilha talba kontinwa billi nfittex li nagħmel ir-rieda tal-Missier.

Salm 121 hu salm ta’ radd il-ħajr u espressjoni ta’ fiduċja.  “Nerfa’ għajnejja lejn l-għoljiet mnejn se tiġini l-għajnuna.”  Alla qiegħed magħna l-ħin kollu.  Il-poplu Lhudi kien ikanta dan is-salm waqt li kien ikun tiela’ lejn it-tempju, biex jiffoka fuqu biss u mhux fuq it-tempji tal-allat foloz.  Aħna wkoll għandna dawn “it-tempji foloz”.  It-talb isaħħaħna biex ngħelbu dawn it-tentazzjonijiet.  Il-Mulej iħarisna u jindukralna ruħna.

Il-Vanġelu jispiċċa bil-kliem “Se nsib fidi meta’ nerġa niġi?”  It-talb itina enerġija spiritwali – iċ-ċertezza li aħna qegħdin hawn pellegrinaġġ.  Is-salvazzjoni tiġi permezz tal-fidi u din tidher mill-mod kif nitolbu.  Alla hu l-bidu ta’ kollox, allura rridu nduru lejH mingħajr kundizzjoni.  Alla jħobbna b’imħabba infinita.  Hu għandu l-għerf kollu.  Jaf x’neħtieġu qabel ma nitolbuH.  Hu jaf dak li għandna bżonn.  Irridu nintelqu għal kollox f’idejH u naċċettaw ir-rieda Tiegħu.

Il-laqgħa għalqet bil-kwotazzjoni “A river cuts through a rock not because of its power but its persistence.” – “Ix-xmara ma tqattax il-blat għax hi b’saħħitha imma għax hi perseveranti.”

Il-Quddiesa

Fil-laqgħa tal-lum ingħatat ħarsa u spjega tal-Liturġija, b’mod speċjali il-quddiesa u t-taqsim tagħha.

Bil-kelma liturġija nifhmu ‘azzjoni/ħidma kollettiva tal-ġisem mistiku ta’ Kristu’; li huwa wara kollox aħna lkoll. Għalhekk l-enfasi hija fuq il-miġemgħa li hemm miġbura fil-knisja għal-liturġija. Bniedem waħdu ma jagħmilx liturġija imma jrid ikun hemm ġemgħa ta’ fidili miġbura f’isem Ġesu. Hemmhekk tkun qed timmanifesta ruħha dik il-wegħda li għamel Kristu meta qal: “Fejn hemm tnejn jew tlieta miġbura f’ismi, hemm inkun jiena f’nofshom.”

Il-qofol tal-liturġija hija il-quddiesa. San Piju ta’ Pietrelcina kien jgħid illi kieku n-nies jifhmu xi tfisser il-quddiesa, żgur li kienu jkunu jiffullaw wara l-bieb tal-knisja biex jieħdu sehem fil-quddiesa.

Il-Knisja ssejħilna sabiex nhar ta’ Ħadd aħna ninġabru l-knisja sabiex niċċelebraw il-liturġija. Tiġi weħidha l-mistoqsija: “Min qiegħed imur, qiegħed imur b’konvinzjoni jew inkella biex ma jagħmilx dnub?” Il-quddiesa hija ikla, hija l-‘agape’ li fiha kienu jaqsmu l-ikel bejniethom l-insara tal-bidu. Benedittu XVI kien jgħid li: “meta aħna nitilgħu nirċievu l-Ewkaristija, aħna nsiru ħaġa waħda.” Fina lkoll ikun ġie Ġesu individwalment imma b’mod sħiħ.

It-taqsim tal-Quddiesa:

Fil-bidu tal-quddiesa nsibu l-introduzzjoni li hija kant filwaqt li s-saċerdot u l-purċissjoni mal-ministranti tasal fuq l-artal. Is-saċerdot hawnhekk irodd is-salib. Il-miġemgħa għandha biss tgħid l-Ammen wara l-formola li jgħid is-saċerdot. Is-saċerdot qiegħed jagħti l-barka fuq il-miġemgħa u l-Ammen hija l-affirmazzjoni ta’ dik il-barka.

Wara din il-parti isir l-att penitenzjali illi jħejjina sabiex bil-parteċipazzjoni tagħna nieħdu l-akbar frott spiritwali possibli mill-quddiesa. Il-formola li tintuża f’dan il-ħin, tal-confiteor, tista’ tiġi varjata għaliex jeżisti verżjonijiet differenti li jistgħu jintużaw. Wara r-riforma tal-liturġija ġiet miżjuda l-frażi “u billi ħallejt dmirijieti.” Bħala nisrani hawnhekk nirrikonoxxu n-nuqqasijiet tagħna u npoġġuhom bħala midimbin quddiem Alla. Imbagħad is-saċerdot jgħid il-formola tal-assoluzzjoni.

Wara nsibu t-talba tal-bidu, il-kolletta. Din it-talba dejjem maqsuma f’erba’ partijiet. Dawn huma l-invokazzjoni, wara tissemma xi ħaġa storika  li ġrat fl-istorja tas-salvazzjoni, imbagħad parti fejn nitolbu għal xi ħaġa partikolari(xerred fuqna perezempju) u fl-aħħar il-konklużjoni trinitarja, id-Dossoloġija, fejn jidħlu il-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu. Il-kolletta tkun tiġbor fiha l-ħsieb ġeneriku tal-qari li jkun ser jinstema’.

Wara jkun imiss għall-parti tal-qari mill-Kelma t’Alla. Tajjeb li ngħidu li l-qari jagħmlu l-lettur; għalhekk m’għandniex inħallu l-karti li jkun hemm disponibbli ttellifna.

Wara l-qari jkun hemm l-ispjega fejn is-saċerdot itina fil-prattika dak li fisser il-qari sabiex aħna nkunu nistgħu nagħmluh tagħna u nwettquh fil-ħajja tagħna.

Wara din il-parti jkun hemm il-parti tat-talbiet universali tal-komunita. Irridu nkunu aktar prattiċi u naħsbu fil-Knisja universali u fil-gruppi li jagħmlu parti mill-parroċċa tagħna. Hawnhekk tajjeb ukoll li jkun hemm mument ta’ silenzju ħalli nkunu nistgħu nagħmlu tagħna dan it-talb li jkun qiegħed jingħad.

Fil-parti Ewkaristika hija l-aktar parti mportanti tal-fidi tagħna. Din tibda permezz tal-prefazju, tal-istedina “Il-Mulej magħkom.” Imbagħad tibda t-talba Ewkaristika. Jeżistu tlettax-il talba ewkaristika li s-saċerdot jista’ jagħżel skont l-udjenza preżenti jew xi żmien jew avvenimenti partikulari.

Din il-parti ewkaristija tintemm bl-Ammen, filwaqt li wara tibda l-parti tal-komunjoni, tat-tqarbin. Din tibda bil-Missierna fejn dejjem għandna nużaw il-formola, it-talba kif għallimielna Ġesu u kif insibuha fl-Evanġelju. Fil-laqgħa ingħad li jekk titkanta, il-Missierna għandha ssir bil-formola u l-kliem eżatt li għamel Kristu stess u mhux xi verżjoni li tagħmel sens mużikali jew poetiku biss.

Wara tingħata l-paċi lil xulxin li huwa sinjali li aħna qed inwettqu dak li wegħdna lil xulxin fil-Missierna.

Wara jsir it-tqarbin fejn nirċievu ġewwa fina lil Ġesu Ewkaristija.

Wara t-tqarbin, fl-aħħar tal-quddiesa, is-saċerdot iberikna bis-sinjal tas-salib u s-saċersot jgħid: “morru fil-paċi ta’ Kristu.” Dan il-paċi ta’ Kristu għandna nġorruh magħna fil-ħajja tagħna u ma’ kull min niltaqgħu miegħu billi nwasslu l-Kelma t’Alla lil ħaddieħor.