Solennitá tal-Ġisem u d-Demm Imqaddes ta’ Ġesú. Lq 9: 11b-17. 

F’din is-silta d-dixxipli kienu ġejja lura ferħana għax kien irnexxielhom jagħmlu il-mirakli. Ġesú kien qiegħed jgħidilhom biex imorru jistrieħu ftit u marru lejn Betsajda; ħalli jinqatgħu ‘il bogħod miċ-ċentru tal-belt. Peró n-nies xorta sabuhom; u Ġesú kompla magħhom allavolja kienu għajjiena.

Dan il-post imwarrab għandu sens importanti għalina għaliex jissimbolizza l-periferiji tas-soċjetá tagħna fejn hemm xorta waħda jgħixu ħafna nies li huma maqtugħa jew imwarrba mis-soċjetá.

Issa wieħed kien forsi jistenna li l-evanġelju ta’ dan il-Ħadd ikun tal-aħħar ċena. Peró huwa proprju dan il-qari mill-evanġelju ta’ San Luqa tar-rakkont tal-miraklu tat-tkattir tal-ħobż li l-Knisja tippreżentalna. Hawn Ġesú qiegħed jitma’ 5,000 raġel minbarra n-nisa u t-tfal. Parti kbira mill-evanġelju hija djalogu bejn Ġesú u l-appostli. Niftakru li l-jum kien wasal biex jintemm u l-appostli talbu lil Ġesú biex lin-nies jibgħatuhom fl-irziezet u l-irħula ħalli jistrieħu u jieklu. Iżda Ġesú qalilhom: “Agħtuhom intom x’jieklu.”

Huma qalulu li m’għandhomx aktar minn ħames ħobżiet u żewġ ħutiet. Ġesú qal lid-dixxipli biex lin-nies ipoġġuhom gruppi jew komunitajiet ta’ ħamsin ħamsin. Il-punt prinċipali huwa li Ġesú qal lid-dixxipli biex jagħtuhom huma x’jieklu. Ġesú l-ewwel ħa il-ftit tad-dixxipli, ħames ħobżiet u żewġ ħutiet; li huwa insinifikanti quddiem dik il-folla kollha. Imbagħad tiġi t-tieni parti fejn sar il-miraklu minn Ġesú. Ġesú refa’ għajnejh lejn is-sema, bierek u qasam dan l-ikel. Peró dan l-ikel tah lid-dixxipli ħalli jkunu huma li jagħtuh lin-nies.

Dan il-proċess huwa l-proċess ewkaristiku. Fil-bidu Ġesú qagħad jgħallimhom fuq is-saltna t’Alla u fejjaq dawk li kienu jeħtieġu l-fejqan, fejqan kemm materjali kif ukoll spiritwali. Ġesú fejjaq lil min kien jeħtieġlu l-fejqan. Ġesú beda dan il-proċess billi jistaqsi: “Temmen?”

Meta aħna mmorru l-quddiesa u nirċievu l-Ewkaristija, qegħdin nemmnu f’dak li qegħdin nirċievu?

Xi tfisser l-Ewkaristija għalina? Xi tfisser li tirċievi l-Ġesú ġewwa fik? Bil-lingwa Ingliża tintuża l-espressjoni ‘Holy Communion’; li tfisser li Ġesú jingħaqad miegħi, jinterjorizza ruħu fija. Dan il-privileġġ, qabel kullħadd kien tal-Madonna li kellha fiha lil Ġesú. Meta nirċievi lil Ġesú jiena nsir tabernaklu ħaj, jiena nsir Ġesú ieħor. San Pawl ukoll, għalkemm forsi mhux f’kuntest ewkaristiku jgħid fl-ittra lill-Galatin: “Mhux jien ngħix imma Kristu jgħix ġewwa fija.” Dak huwa d-dixxiplu, dik il-persuna li Kristu jgħix u jieħu kontroll assolut tal-persuna.

Jekk nerġgħu induru għar-rakkont tal-aħħar ċena nindunaw li fl-evanġelju ta’ San Ġwann li forsi huwa l-aktar appostlu u persuna marbuta ma’ din il-ġrajja, ma nsibux ir-rakkont tal-qsim tal-ħobż. San Ġwann għandu sitt kapitli fejn jgħid x’ġara fl-aħħar ċena. Huwa jibda dan ir-rakkont tal-aħħar ċena bil-ħasil tar-riġlejn. Dan il-vanġelu jinqara nhar Ħamis ix-Xirka fejn lanqas ma naqraw is-silta tal-qsim tal-ħobż. Fil-kuntest Lhudi, il-ħasil tar-riġejn fl-ikla kien isir mill-ilsir li jkun hemm fid-dar. Żgur li ma kienx isir minn sid id-dar, hekk kif għamel Ġesú lill-appostli. San Ġwann beda b’din il-ġrajja billi jgħid: “Qabel il-festa tal-Għid billi kien jaf Ġesú li waslet is-siegħa tiegħu, biex jgħaddi minn din id-dinja għal għand il-Missier, hu li kien ħabb lil tiegħu li kienu fid-dinja, ħabbhom għall-aħħar.” Dak il-ħin Ġesú fetaħ qalbu għalihom b’mod assolut. U dan huwa proprju il-preludju għas-sagrament tal-Ewkaristija. Is-sagrament tal-Ewkaristija rridu nifhmuh f’dan il-kuntest tal-imħabba, l-imħabba ta’ Ġesú għal dawk ta’ madwaru.

Din hija missjoni ta’ servizz. Ma nistax ma nitqanqalx għas-servizz lejn il-Knisja u l-oħrajn. Ġesú qalilna li m’hemmx imħabba akbar minn dik li wieħed jagħti ħajtu għal ħbiebu. Għalhekk meta ngħidu li Ġesú qiegħed ġewwa fija , irridu nifhmu dan il-ġest ta’ mħabba li Ġesú għamel għalina. Ġesú qiegħed ikellimna u jfejjaqna bil-preżenza reali tiegħu fina.

Ejjew nitfgħu l-impenn u l-fiduċja kollha tagħna f’Alla u Alla jieħu ħsiebna. Ġesú uża l-ftit li kellhom id-dixxipli u tema 5,000 ruħ b’dan il-ftit ikel.

X’inhi l-missjoni tagħna? Meta San Ġwann jibda dan il-punt taċ-ċenaklu sar-rakkont tal-passjoni, Ġwanni jitlef ismu u jibda jiġi msejjaħ ‘id-dixxiplu l-maħbub’. Għaliex isir dan? Għaliex id-dixxiplu l-maħbub huwa jiena u inti. Jekk irrid jiena nista’ npoġġi ruħi li jiena d-dixxiplu l-maħbub li kelli rasi ma’ sider il-maħbub. Fit-traduzzjoni nsibu li d-dixxiplu l-maħbub kien fi ħdan Ġesú. Aħna għalhekk inkunu fl-Ewkaristija ħaġa waħda ma’ Ġesú. Bħalma l-omm fil-ġuf tagħha tmantni lit-tarbija tagħha, hekk Ġesú jmantni lilna li nkunu fi ħdanu. Ġesú huwa fi ħdan il-Missier u aħna fi ħdan Ġesú.

Ejjew nisimgħu lil Ġesú ħalli huwa jkellimna u jfejjaqna.

Talba/riflessjoni: Santa Tereża ta’ Avila: “Kristu issa m’għandux ġisem ħlief tiegħek, m’għandux idejn u riġlejn fuq din l-art ħlief tiegħek, tiegħek huma l-għajnejn li bihom Ġesú juri il-ħarsa ta’ ħniena tiegħu lejn id-dinja; tiegħek ir-riġlejn li bihom iterraq jagħmel il-ġid, tiegħek huma l-idejn li bihom Ġesú ibierek lid-dinja kollha, tiegħek l-idejn, ir-riġlejn u l-għajnejn; inti il-ġisem tiegħu, Kristu issa m’għandux ġisem ħlief tiegħek.

Waqt il-laqgħa ‘Prayer Cafe’ tal-20 ta’ Mejju, trattajna s-suġġett tat-Trinita Mqaddsa. Wara li ntqalet it-talba tal-Moviment Kerygma, nqara l-vanġelu tal-Ħadd li jmiss mehud minn Ġw 16:12-15. Dawn li ġejjin huma xi punti li ssemmew waqt id-diskussjoni tal-laqgħa.

Il-Kredu jibda’ “Jiena nemmen f’Alla,…..” u wara Alla hemm komma, meta jgħid Alla, “Alla” jinkludi l-Missier, l-Iben, u l-Ispirtu s-Santu. Il-Missier huwa l-ewwel persuna tat-Trinita. Il-Kredu huwa stqarrija tal-fidi. Nistqarru pubblikament li dawn huma l-affarijiet li nemmnu fihom. Il-Kredu huwa l-pedament ta’ dak kollu li aħna nemmnu fih. Jew ha temmen f’kollox jew ma temminx, ma tistax temmen f’Ġesu u ma temminx fil-Knisja. Għalkemm ikollna d-dubji ma nistgħux nippruvaw l-esitenza t’Alla bix-xjenza, iżda rridu r-rivelazzjoni t’Alla. Il-Knisja tgħallimna li ma nistgħux niskopru lil Alla bil-kapaċita tagħna biss. Naslu għall-kunċett li jeżisti xi ħadd li hu qawwi iktar minna u li ħalaq l-univers, iżda ma nistgħux nispjegawh xjentifikament.

Dak li nafu dwar Alla hu dak li Alla nnifsu għoġbu jirrevelalna.

Iktar nafu x’mhuwiex:

• Mhux kreatura bħalna
• M’għandux bidu u tmiem
• Mhux suġġett għaż-żmien /qatt ma jixjieh

Alla kien u baqa’ misteru kbir.

X’nafu dwar Alla?

It-Trinita hija l-għaqda bejn it-tlett persuni: l-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu. Fejn jidħol Alla wieħed, fejn jidħlu t-tlett persuni? Jekk jiżdiedu l-Allat jew il-persuni hemmhekk ikun hemm zball. It-twemmin f’Alla wieħed ġej mil-Lhud. Kellhom talba li tispikka fi żmien fejn il-politejizmu (twemmin f’ħafna allat) kien prattika normali.

“Isma, o Izrael: Alla tagħna l-Mulej waħdu. Ħobb, mela lill-Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, b’ruħek kollha u b’saħħtek kollha” (Dewt 6: 4-5).

Ir-Rivelazzjoni dwar it-Trinita

• Ġesu stess irrevela t-Trinita u ċċara t-tagħlim li diġa kien hemm dwar il-Missier.
• L-Appostli fehmu li Kristu huwa Alla. “Lil Alla għadu ħadd ma rah; imma għarrafulna l-Iben il-waħdieni t’Alla, li hu fi ħdan il-Missier” (Ġw 1:18)
• Ġesu għallimna dwar il-Missier għax Hu l-Iben, wieħed mit-tlitt Persuni tat-Trinita.
• L-Appostli fehmu wkoll li l-Ispirtu s-Santu hu t-tielet Persuna tat-Trinita, meta Ġesu wegħdhom li se jibgħatu fuqhom wara li jitla’ s-sema.

Pentekoste: “Meta jiġi d-Difensur, li se nibgħatilkom mingħand il-Missier, l-Ispirtu tal-verita, li ġej mill-Missier, huwa jixhed għalija. U intom ukoll tixhdu, għax intom kontu miegħi sa mill-bidu.” (Ġw 15:26-27)

It-Trinita Mqaddsa huma tliet ‘Persuni’ distinti bi rwoli differenti.

• Il-Missier hu l-Ħallieq
• L-Iben hu s-Salvatur
• L-Ispirtu s-Santu hu dak li jigwida u jqaddes. Hu dak li jigwidana nsiru qaddisin.

It-Trinita hija l-GĦAQDA bejn dawn it-Tlett Persuni. Fil-bidu meta Alla ħalaq id-dinja, l-Ispirtu s-Santu kien itir fuq il-baħar. “U l-Ispirtu t’Alla kien jitajjar fuq wiċċ l-ilma.” (Ġen 1:2). Fil-magħmudija ta’ Ġesu, it-tlett persuni tat-Trinita ħadmu flimkien. Meta tgħammed Ġesu beda l-ħajja pubblika tiegħu. Fil-magħmudija instema l-vuċi t’Alla “dan hu Ibni l-għaziz, fih insib il-għaxqa tiegħi” u niżel l-Ispirtu s-Santu forma ta’ ħammiema. Żewġ mumenti li juru ċar li waqt li xi ħadd għaddej bil-missjoni tiegħu l-oħrajn qegħdin jaħdmu f-GĦAQDA miegħu.

Alla hu kommunjoni – għaqda – ta’ tlett persuni; li jgħinu lil xulxin. Aħna maħluqin fuq ix-xbieha ta’ Alla, mela aħna wkoll maħluqin biex inkunu f’kommunjoni ma’ persuni oħra (relazzjonijiet onesti u twajba, kif suppost).

 

1. Ir-rivelazzjoni ta’ Alla bħala Missier.

Huma ħafna ir-reliġjonijiet li jsejħu lil Alla “Missier”. Il-Lhud isejjħulu Missier għax ħalaq id-dinja. “Mhux Missier wieħed għandna ilkoll kemm aħna? Mhux Alla wieħed ħalaqna?” (Mal 2:10)

Għalina l-Insara, Alla mhux biss Missierna għax ħalaqna, imma aktar minħabba l-Patt l-Ġdid. Fih ġabar l-umanita kollha, għamilna kollha uliedu, u salvana permezz ta’ Ibnu Ġesu.

Fil-Kredu, aħna nistqarru l-fidi fil-Missier. Hawn żewġ punti importanti:

-Alla hu l-bidu ta’ kollox

-Alla hu tjieba u mħabba

Alla hu l-bidu ta’ kollox; Alla kien minn dejjem. Kollox ġej minnu. Alla hu aqwa mill-bniedem.

Alla hu tjieba u mħabba: Hu tajjeb u bħala Missier iħobb lill-uliedu kollha b’imħabba bla qies. Xi kultant, Alla jiġi mxebbaħ ma Omm ukoll, għax hi l-omm li tagħti l-ħajja u tħobb ħafna. “Bħalma omm tfarraġ lil binha, hekk jiena nfarraġ lilkom” (Is 66:13)

Il-Missier irrevela lilu nnifsu permezz tal-profeti. Anke Ġesu kompla jirrevelaH. Ġesu rrivela lil Alla bħala “Missier”. Dan jurina wkoll li Alla l-Missier hu l-Missier vera ta’ Ġesu, għax Ġesu ma kellux bniedem bħala Missieru. Infatti fil-Kredu nistqarru li hu “imnissel mhux magħmul”. Ġesu hu verament l-Iben t’Alla. “Dan hu ibni l-għażiż” (Mt 3:17) Dan ifakkarna wkoll li Ġesu kellu relazzjoni speċjali mal-Missier. “Ħadd ma jagħraf l-Iben jekk mhux il-Missier, u ħadd ma jagħraf il-Missier jekk mhux l-Iben u dak li lill-Iben irid jgħarrafulu” (Mt 11:27).

1. Ġesu bħala l-Iben t’Alla

L-Appostli fehmu min kien Ġesu u stqarrew dan dwaru:

“Il-Verb li fil-bidu kien ma’ Alla, u hu Alla” (Ġw 1:1)

“X-xbieha ta’ Alla li ma jidhirx” (Kol 1:15)

“Id-dinja tal-glorja ta’ Alla u x-xbieha tas-sustanza tiegħu” (Lh 1:3)

Meta l-Knisja fformulat il-Kredu ta’ Niċea (325WK), imxiet fuq l-istess passi tal-Appostli. Stqarret li l-Iben t’Alla hu “tal-istess natura” mal-Missier. Ġesu hu Alla wieħed miegħu.

Fil-Konċilju Ekumeniku li sar f’Kostantinopli, fis-sena 381WK, żammet l-istess frazi. “L-Iben Waħdieni ta’ Alla, imnissel mill-Missier qabel kull żmien, Alla minn Alla, dawl minn dawl, Alla veru minn Alla veru, imnissel mhux magħmul, natura waħda mal-Missier.”

• L-Ispirtu s-Santu bħala Alla

Il-Missier u l-Iben ġew irrevelati mill-Ispirtu s-Santu.

Qabel miet, Ġesu ħabbar li se jibgħat Difensur Paraklitu li hu l-Ispirtu s-Santu li kien diġa tkellem “b’fomm il-profeti” (Kredu ta’ Nicea). Issa l-Appostli se jirċevuh biex jaħdem fihom, jwassluhom “lejn il-verita kollha.” (Ġw 16:13), u jgħinhom fil-missjoni tagħhom.

Ġesu rrevela lill-Ispirtu s-Santu bħala persuna divina oħra, it-Tielet Persuna tat-Trinita. F’Pentekoste, l-Ispirtu s-Santu ġie fuq l-Appostli, u t-Trinita dehret fil-milja tagħha.

L-Ispirtu s-Santu “Hu meqjum u mweġġah flimkien mal-Missier u ma l-Iben” (Koncilju ta’ Kostantinopli 381AD).

Fis-sena 447, il-Papa Ljun żied il-kelma ‘filoque’ mal-Kredu, li tfisser li l-Ispirtu s-Santu “ġej mill-Missier u mill-Iben”.

Din l-istqarrija ngħatat bħala Domma. Dan ifisser li l-Missier u l-Iben huma natura waħda – Alla- u li l-Ispirtu s-Santu ġej minnhom.

Il-problema kienet li dan it-tagħlim li ħallew l-Appostli għax ma ħallew xejn bil-miktub, meta telqu huma, bdew jgħallmuh lill-kumplament tan-nies u hawn kien ikun hemm interpretazzjoni żbaljata u inħalqu l-ereżijiet. Dawn bdew jagħmlu l-ħsara, bdew ifixxklu in-nies u allura n-nies ma setgħux jieħdu ideja ċara fuq it-Trinita. Il-Knisja hawn kellha l-irwol li tiċċara it-tagħlim interpretati ħażin. Din għamlitu permezz tal-Konċilji Ekumeniċi, fejn ħafna drabi mal-Konċilji tal-Knisja ħarġet il-Kredu jew inkella xi domma tal-fidi.

Teżisti talba Ewkaristika li tagħhilna San Pawl u din turi li mill-bidunett kien hemm it-twemmin fit-Trinita. “Il-Grazzja ta’ Sidna Ġesu Kristu, l-Imħabba t’Alla u l-Għaqda fl-Ispirtu s-Santu tkun magħkom ilkoll” (Kor 13:13).

It-Trinita hi waħda, aħna ma nemmnux fi tlett allat imma f’Alla wieħed li fih tlett Persuni. It-tieni Konċilju ta’ Konstantinopli isejħila ‘It-Trinita Konsustanzjali’ ( Konċ ta’ Kostantinopli II 553 AD). Kull persuna tat-Trinita għandha l-istess natura u huma Alla kollha kemm huma.

“Il-Missier hu dak l-istess li hu l-Iben dak l-istess li hu l-Missier, il-Missier u l-Iben dak l-istess li hu l-Ispirtu s-Santu, jiġifieri Alla wieħed fin-natura tiegħu” (Konċ Lateran IV 1215WK ).

It-Tliet Persuni tat-Trinita huma distinti minn xulxin. Il-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu huma magħżulin minn xulxin.  “Dak li hu l-iben mhux il-Missier u dak li hu l-Missier mhux l-Iben, u dak li hu l-Ispirtu s-Santu mhuwiex dak li hu l-Missier jew l-Iben.” (Konċ ta’ Toledo XI, 675 WK).

Il-Missier – Ħallieq

l-Iben – Feddej

L-Ispirtu s-Santu – Gwida

“Hu l-Missier li jnissel, hu l-Iben li jitnissel, u hu l-Ispirtu s-Santu li jiġi” (Konċ Latern IV, 1215WK).

Il-Missier – li nissel lil Ġesu

L-Iben – dak li ġie mnissel

L-Ispirtu s-Santu – dak li jigwida.

It-tliet Persuni ma jaqsmux lil Alla wieħed fi tlieta. San Girgor Nazjanżenu jgħid: “Alla wieħed, setgħa waħda, Alla wieħed fi Tliet Persuni, Tlieta magħżulin minn xulxin, Divinita mingħajr naturi jew sustanzi mhux indaqs, mingħajr xi żjieda li tkabbar jew nuqqas li jċekken…Hi l-unita infinita ta’ Tliet Infiniti: Alla kollu kemm hu kull wieħed fih innifsu, imma Alla wieħed fi tliet Persuni meqjusin flimkien” (San Girgor Nazjanzenu, Orationes).

Dak kollu li ħalaq Alla ġej tat-Tliet Persuni flimkien. Għax f’Alla m’hemmx ħlief natura waħda: it-Trinita m’għandhiex l-istess ħidma waħda.

Il-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu mhumiex tliet prinċipji tal-ħlejjaq, imma prinċipju jew bidu wieħed”.(Konċ ta’ Firenze, 1442).

“Alla hu Missier li minnu ġej kollox, Mulej Ġesu li permezz tiegħu sar kollox, u Spirtu s-Santu li fih hemm kollox” (Konċ ta’ Kostantinopli II, 553).

Il-ħajja nisranija għandha tkun f’għaqda ma’ kull waħda mit-Tliet Persuni divini, mingħajr ma tifridhom b’ebda mod minn xulxin. Kull min jagħti glorja lill-Missier, jagħtiha bl-Iben u fl-Ispirtu s-Santu; min jimxi wara Kristu, jagħmel dan għax jiġbdu l-Missier. “Ħadd ma jista’ jiġi għandi jekk il-Missier li bagħatni ma jiġbdux lejja (Ġw 6:44). “Dawk kollha li jmexxihom l-Ispirtu s-Santu ta’ Alla huma wlied Alla (Rum 8:14).

Mod kif nistgħu nifhmu t-Trinita Mqaddsa hu li nimmaġinaw fjura bi tlett petali – meta jinfetħu kollha flimkien joħorġu s-sbuħija ta’ dik il-fjura. It-tlett petali qegħdin jaħdmu flimkien. L-istess kif fit-Trinita nsibu lil Alla l-Missier li ħalaq id-dinja,nissel il-bniedem iżda dan ħadha kontra Alla u daħħal id-dnub – Alla ried isalva lill-bniedem akkost ta’ kollox u bagħat lil Ibnu, li xogħlu kien dak li jgħallem u jifdi l-bniedem iżda d-dinja ma aċċettatux ( infatti daħal fuq maxtura u spiċċa msallab fuq salib) imbagħad ġie mibgħut l-Ispirtu s-Santu  biex jissiġilla dak li għallem l-Iben. It-Tlett persuni huma kumplimentari għal xulxin – Alla li jaħlaq – l-Iben li jifdi u jgħallem lil bniedem – l-Ispirtu s-Santu li jdawwal dak li għallem Ġesu. U hawn jibdew il-problemi – mhux għax ma nafux il-misteri – l-problema hi li ma niċċaqqalqux. Kemm nużawh lill-Ispirtu s-Santu f’ħajjitna? Hu se jgħina nifhmu l-Kelma t’Alla, kulħadd b’mod differenti. Is-sagramenti kollha jitbierku bit-Trinita. Mela aħna li rċevejna s-sagramenti għandna qawwa kbira taħdem ġewwa fina. Aħna pero kultant ngħażlu li ma nifhmuhiex. Alla tagħna mhux Alla astratt imma Alla li kellimna bl-għemil u bil-kliem. Hija importanti l-ħtieġa tat-talb u tal-formazzjoni fil-ħajja tan-nisrani. Dan kien il-għan li twaqqaf il-Moviment Kerygma. Biex permezz ta’ dawn il-laqgħat nkabbru l-formazzjoni nisranija tagħna.

Fl-aħħar tal-laqgħa nqrat il-kwot : You may not understand something right now, but one day you will.

Il-laqgħa spiċċat billi għidna t-talba tal-Missierna flimkien.

 

Prayer Cafe ta’ nhar il-Ġimgħa 13 ta’ Mejju bdiet billi għidna t-talba tal-Moviment u nqara l-vanġelu tal-Ħadd li jmiss mehud minn Ġw 14: 15-16, 23b-26 li jitratta dwar l-inżul tal-Ispirtu s-Santu fuq id-dixxipli. Dawn li ġejjin huma xi punti li nqassmu matul il-laqgħa.

San Ċirilu, isqof ta’ Lixandra f’kumment dwar l-Evanġelju ta’ San Ġwann kien qal: “Sakemm Kristu kien jgħix fost il-fidili tiegħu bil-ġisem bħal tagħna, kien jidher li hu l-protagonist; iżda meta wasal iż-żmien li jmur għand il-Missier kien jeħtieġ li jibqa’ qrib dawk li jqimuh. Dan seħħ bil-wasla tal-Ispirtu s-Santu. Bil-għajnuna u l-qawwa tiegħu nistgħu nagħmlu għemejjel tajba.”

Hawn jidħol is-sens tat-talba tal-Moviment Kerygma:

Spirtu s-Santu nitolbuk tinżel fina biex turina xi trid minna sabiex b’għemilna u ħidmitna  inwasslu il-Bxara t-Tajba fl-ambjent ta’ madwarna. Dawlilna moħħna sabiex nagħrfu nimpennjaw ruħna bħala nsara fis-soċjeta bierek l-ħidma tagħna u ibqa’ magħna sabiex aħna nkunu strumenti Tal-Bxara t-Tajba.

Spirtu s-Santu urina xi trid minna.. Kemm qed inħalluh jinvadina dan il-messaġġ? X’valuri għandu fil-ħajja tagħna? Ħajjitna hi dikotomija – ħajja doppja? – Nġib ruħi skont is-sitwazzjoni li nkunu fiha?

L-Ispirtu s-Santu hu dak li jmexxi l-Knisja. Hu jinsab fi qlubna. Jekk verament irridu ninbidlu hu biss l-Ispirtu s-Santu li jista’ jibdilna, bil-qawwa u d-doni tiegħu li rċevejna l-ewwel fil-magħmudija u kkonfermajniehom meta “ sirna suldati ta’ Kristu ” bil-Griżma tal-Isqof.

Waqt korsijiet tal-parenting skills wieħed mill-pariri li jingħata lill-ġenituri għal trobbija aħjar ta’ uliedhom,  hu li minflok ma jippontifikaw u jimponu, jagħmlu mistoqsija. Mistoqsija ġġegħelhom jibdew proċess ta’ ħsieb. Fil-fatt din hi waħda mill-karatteristiċi ta’ Papa Franġisku. Hu prattikament f’kull diskors jew omelija jagħmel serje ta’ mistoqsijiet li għandna nagħmlu lilna nfusna biex nirriflettu bis-serjeta fuq dak li qed nagħmlu f’ħajjitna fid-dawl tal-Vanġelu.

L-eżami tal-kuxjenza  – ngħidu li ma nafux nagħmluh għax nibżgħu minnu? Għax inkella jekk l-Ispirtu s-Santu jurina li jeħtieġ nibdlu xi atteġġajenti, drawwiet tagħna, ma jkunx jaqblilna? ..ma jdoqqx għal widnejna?..L-Ispirtu s-Santu jibdel kollox! Qed jibdel il-Knisja radikalment mill-Konċilju Vatikan 11 ‘l hawn! Minn nies beżżiegħa lill-appostli għamilhom tant qalbiena li waslu jagħtu ħajjithom, għelbu lil min kien qed jippersegwithom. Il-persekuzzjoni għada fostna. Kif iħobb jgħid Papa Franġisku, qed ngħixu fi żmien ta’ indifferenza globaliżżata !  L-aħbarijiet li aħna bbumbardjati bihom kif inħalluhom jikkundizzjonawna?

Dan l-aħħar fl-Italja għaddiet il-liġi dwar iż-żwieġ bejn persuni tal-istess sess u dwar il-koabitazzjoni, il-Prim Ministru Taljan Matteo Renzi qal li għal kemm hu kattoliku ħa l-ġurament fuq il-kostituzzjoni mhux fuq il-vanġelu.

Aħbar oħra li ħasdet lil xi uħud kienet meta l-Papa qal lis-superjuri tas-sorijiet, li se jwaqqaf kummisjoni biex tistudja dwar id-djakonat tan-nisa fl-ewwel żminijiet tal-Knisja. Fi kliem ieħor fetaħ it-triq biex in-nisa għad jistgħu jkunu ordnati djakni .

Kif jidħol l-Ispirtu s-Santu f’dawn iż-żewġ aħbarijiet? Lill-Appostli Ġesu qalilhom: “Nibgħatilkom l-Ispirtu s-Santu u HU jgħallimkom kollox.”  Biex nagħmlu dan irid jkollna qalbna miftuħa għalih bis-serjeta, bid-doċilita, bil-ħlewwa, bid-dispożizzjoni li dak li jgħidilna nagħmluh anki jekk imur kontra x-xewqat tagħna. Fl-Amoris Letitia  Papa Franġisku qal: “ Insibuha bi tqila li nħallu l-wisa’ għall-kuxjenzi tal-fidili,li spiss iwieġbu għall-Evanġelju bl-aħjar mod li jistgħu, minkejja l-limitazzjonijiet u għandhom ħila jagħmlu dixxerniment f’sitwazzjonijiet kumplikati. Aħna konna msejħin biex niffurmaw il-kuxjenzi mhux biex neħdulhom posthom” (AL 37).

Hawn hi r-rabta bejn l-aħbarijiet preċedenti u l-ħajja tagħna bħala nsara. Jekk verament irridu ninbidlu hu biss l-Ispirtu s-Santu li jista’ jibdilna, bil-qawwa u d-doni tiegħu.  Papa Franġisku fl-omelija tiegħu tat-12 ta’ Mejju qal: “Kif tista’ d-dinja temmen meta tara lilna niġġieldu bejnietna, nisparlaw fuq xulxin minn wara dahar xulxin? Min irid jgħix kif jqabillu mhux dejjem qed jara eżempju tajjeb minna għax waħda mill-karatteristiċi li jtina l-Ispirtu s-Santu hi l-paċenzja li donnha għebet għal kollox mill-ħajja tagħna.”

Fl-Evanġelu li qrajna llum interessanti li Ġwanni ma jsemmix lill-appostli imma lid-dixxipli  , kelma importanti fil-kuntest tal-Vanġelu ta’ San Ġwann għax l-kelma dixxipli tiġbor fiha lil kull min jimxi fit-triq ta’ Ġesu, alias, aħna lkoll, llum. L-Ispirtu ċċara l-imħuħ. Fl-istess nifs żied “ Id-dnubiet ta’ dawk li intom taħfruhomlhom ikunu maħfura, ta’ dawk li żżommuhom ikunu miżmuma.” Mela fl-inżul tal-Ispirtu s-Santu Ġesu waqqaf ukoll is-Sagrament tar-Rikonċiljazzjoni, il-ħniena, il-maħfra bla tarf li l-Missier biss għandu.

Il-laqgħa tkompliet billi rreċitajna talb lill-Ispirtu s-Santu u l-Missierna flimkien.

Spirtu s-Santu dawl għatina u kun inti li tmexxina.

Spirtu s-Santu qawwa tagħna titlaqniex u ibqa magħna.

Il-laqgħa Prayer Cafe tas-6 ta’ Mejju bdiet bil-qari tal-vanġelu tal-Ħadd ta’ wara mehud minn Lq 24:46-53. Il-Ħadd 8 TA’ Mejju ċċelebrajna t-Tlugħ ta’ Sidna Ġesu Kristu fis-sema. Dan ir-rakkont insibuh fl-evanġelji kollha barra ta’ San Ġwann. L-aħjar prezentazzjoni ta’ din il-ġrajja nsibuha fl-Atti tal-Apostli. F’dan ta’ l-aħħar nsibu li Ġesu tela’ s-sema wara 40 jum mill-Qawmien mill-mewt tiegħu.

Xi tifsira għandha għalina din il-Festa? Din mhijiex sempliċiment tifkira ta’ ġrajja imma qed niftakru f’misteru – dan il-fatt nistqarruh fil-Kredu: ‘Nemmen…..mat-tielet jum qam minn bejn l-imwiet; tela’ fis-smewwiet,..’ u li l-appostli huma xhieda tagħha. Mela rridu naċċettawha bħala fatt storiku li dan Ġesu ħalla d-dinja u daħal fis-saltna t’Alla; eżatt kif ma nafux, l-appostli sempliċiment qalu ‘tela’ s-sema’.

Sfortunatament llum qegħed tidħol l-ideja li din il-ġrajja għandha x’taqsam ma l-aljeni..ma xi UFO s! Ħafna skolaru u professuri qegħdin jippreżentaw dawn il-ġrajjiet f’dan id-dawl. Wieħed minn dawn studjuż tal-Ebrajk; jgħid li skond hu ċerti kliem mill-bibbja ġew tradotti differenti mit-tifsira vera tagħhom. Dan il-bniedem barra li jagħmel ħafna konferenzi f’universitajiet,  ħareġ diversi kotba fuq is-suġġett u ħaġa tal-iskantament eluf ta’ nies qegħdin isegwuh. Dan prattikament qiegħed jgħid li Alla ma jeżistiex u li l-Bibbja ma titkellimx fuq Alla imma titkellem fuq Aljeni. Ħafna reliġjonijiet fosthom il-Kattoliċi u l-Musulmani traduċew il-kelma Elohim plural ta’ Eloah bħala Alla imma dan qiegħed jgħid li tfisser Aljeni. Għalkemm ħafna minna narawha bħala fantaxjenza, ħafna adoloxxenti l-aljeni huma fatt ovvja li jeżistu. Għandek diversi channels fuq it-televixin jitkellmu dwar dan bħal Discovery Channel, National Geographic Channel, Prehistory Channel.. u anke fuq diversi siti tal-internet. Aħna bħala ġenituri nsara rridu noqgħodu attenti li ma nħallux lill-uliedna jibilgħu kulma jisimgħu mingħajr provi. Hemm ukoll sensiela sħiħa ta’ ċinema bbażati fuq dan is-suġġett. Aktar ma naraw minnhom aktar hemm ċans li xi ħaġa se jeħel fl-imħuħ li jarawhom. Dieħla ideja li it-Tlugħ ta’ Ġesu fis-sema seħħet qisha xi ġie xi UFO u ħadu x’imkien miegħu!  Segwiti ta’ dawn is-siti, ħafna minnhom tfal u adoloxxenti jaqbżu l-miljun. Mela bħala ġenituri responsabbli għandna nakkumpanjaw lil uliedna f’dak li jkunu qegħdin jaraw.

Il-misteru tat-Tlugħ fis-sema tal-Mulej rridu narawh f’kuntest sħiħ. Rridu naraw kif dan Alla ċekken lilu nnifsu u sar bniedem – ħa sehem fil-ħajja tagħna – biex b’hekk aħna wkoll nieħdu sehem fil-ħajja tiegħu – imbagħad hu reġa’ tela’ s-sema.  Ġesu huwa Alla li sar bniedem biex mbagħad aħna  nieħdu sehem fin-natura Divina tiegħu. Il-Fidi nisranija hija bbażatha fuq dan – li aħna rridu li ħajjitna  ssir tixbah lil ta’ Ġesu Kristu. Aktar  ma ħajjitna tkun tixbah lil ta’ Ġesu aktar il-qalb tagħna tkun miftuha biex Hu jammar ġewwa fina. Dan hu l-qofol tat-twemmin tagħna! IŻDA llum ħafna drabi qiegħed jiġri bil-kontra. Ħafna drabi mhuwiex Alla li jinżel ħdejna imma aħna rridu nniżluh għal-livell tagħna. Dan ma nagħmluhx bid-dagħa biss, imma wkoll meta  nagħmluh ħabib, qisu sieħbi li mmur nixrob flixkun birra miegħu! Veru li Alla ċċekken imma Hu ALLA li jiċċeken u mhux aħna nċeknuh! Hawn irreferejna għal ġrajja meta Ġesu ħasel saqajn l-appostli ..Pietru tfantas..tfantas għax Pietru kien għaraf min hu Ġesu! Imma Ġesu qallu li jekk ma jħallihx jaħsillu saqajh ma kienx se jkollu sehem miegħu. Għal dan Pietru wieġeb : “ Mhux biss saqajja izda, idejja u rasi ukoll.” Ġesu qal ‘Inthom tgħidu li jien l-Imgħallem tagħkom u sewwa qegħdin tgħidu, mela li jien l-Imgħallem tagħkom u qdejtkom; hekk ukoll tridu tagħmlu intom bejnietkom.’

Għandna tendenza li lil Alla nċekknu l-qawwa tiegħu …huwa Alla li fl-imħabba kbira li għandu lejna huwa ċekken lilu nnifsu – huwa Hu li jgħollina ‘l fuq mhux aħna ngħollu lilna nfusna ‘l fuq qisna xi allat! Għandna tendenza llum li nċekknu lil Alla bil-mod kif nitrattawh bla biżgħa ta’ xejn. M’hawnx biżgħa għal dak li hu sagru t’Alla. Dan jidher bil-mod kif inġibu ruħna fil-knejjes tagħna..meta mmorru għal quddies nidħlu l-knisja b’sens li dħalna f’post sagru? Aħna u telgħin biex nitqarbnu nkunu miġburin u ngħarfu min Hu dak li ġej ġewwa fina! Meta naddu minn quddiem Ġesu sagramentat, nagħmlu reverenza bħala sinjal ta rispett jew qas nafu x’inhi!!  Sforunatament dan is-sens ta’ sagru llum qegħdin nitlifuh u qegħdin nieħdu lil Alla ‘for granted’. Qiegħed jidħol sens ta’ suppervja – jew dan Alla se jaqbel ma li ngħidlulu, se jaqbel mal-kapriċċi tagħna jew inkella se ntellquh ‘l barra. F’dinja materjalistika ġibna dak li hu sagru fix-xejn!

Alla ċċekken biex jgħolli lilna; id-dnub waqqana u Kristu għollina… mela aħna rridu nħallu ‘l Alla hemm fuq u naċċettaw l-fatt li niżgħel sar bniedem bħalna imma hu jibqa ‘l fuq minna. Mela jiena rrid nħalli lil dan Alla jgħollini mhux jiena ngħolli lili nnifsi. Anke f’relazzjonijiet ta’ bejnietna – l-prosit għandna nħallu lil oħrajn jagħtuhilna. Ma nistgħux la nniżlu lil Alla u wisq anqas nagħmlu lilna nfusna allat! Ma nistgħux nibqgħu nimxu f’isem tal-kuxjenza u nimxu kif jogħġob lilna. Meta l-knisja titkellem fuq il-kuxjenza tkun qegħda tirreferi għal kuxjenza ffurmata – il-vuċi t’Alla f’qalb il-bniedem u mhux dak li jiftlilna moħħna. Qegħdin nħallu l-Kelma t’Alla idawlilna qalbi, nħalluha turina x’inhu tajjeb jew ħażin? Jew AĦNA rridu niddeċiedu? Ejjew nagħrfu dan il-misteru u nħallu lil Alla jaħdem fina.

Il-laqgħa tkompliet b’din il-kwotazzjoni :

Fil-ħidma appostolika mhux biżżejjed il-qawwa tagħna, ir-riżorsi tagħna, l-istrutturi tagħna, għalkemm dawn kollha huma neċessarji.  Mingħajr il-preżenza tal-Mulej u mingħajr il-qawwa tal-Ispritu tiegħu, xogħolna, għalkemm ikun organizzat tajjeb, ma jħalllix frott.  Għalhekk, ejjew immoru ngħidu lin-nies min hu Ġesù. (Omelija ta Papa Frangisku 1 ta’ Ġunju 2014).

Il-laqgħa ngħalqet bit-talba tal-Missierna u l-barka t’ALLA.

TITĦAWDUX U TIBŻGĦUX

Is-Sitt Ħadd tal-Għid

 

Il-laqgħa bdiet bit-talba tal-Moviment. Imbagħad inqara’ l-Vanġelu minn San Ġwann, kapitlu 14, versi 23 – 29.

“Il-Missier hu akbar minni”.  Din hi stqarrija li tqajjem ħafna kritika u tħassib.  Aħna nitgħallmu li fit-Trinita’, it-Tliet Persuni huma ndaqs.  Mela għalfejn Ġesù qal hekk?

Trinita’ fil-fatt hemm tnejn – it-Trinita’ tas-Sema, meta għandek Alla, fil-persuna tal-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu fis-sema, u hemm it-Trinita’ fid-dinja – meta Ġesù ha l-libsa tagħna ta’ bniedem , u neża l-libsa ta’ Alla.  Allura sar inqas mill-Missier.  Fit-Trinita’ tas-Sema, kif kien mill-bidu, Ġesù la għandu bidu u l-anqas tmiem.  Ġesù għandu bidu biss bħala bniedem.  Bħala Alla m’għandux bidu.  Meta Ġesù jgħid “Il-Missier hu akbar minni” qed jgħid hekk għax Ġesù huwa bniedem.  Ġesù sar bniedem biex imut għalina, għax bħala Alla ma jistgħax imut.  Biex jirbaħ il-mewt, kellu jmut u jerga’ jqum.

Il-Vanġelu ta’ San Ġwann jibda bil-kelma “il-Verb”.  Hu, mill-bidu, jrid juri li Ġesù hu l-Iben t’Alla.  Filwaqt li t-tliet evanġelisti l-oħra jitrattaw ħafna fuq is-Saltan t’Alla u d-dixxipulat, San Ġwann jiffoka l-iktar fuq il-ħajja eterna.  Insibu lil Ġesù jirrelata l-hin kollu mal-Missier.  Isemmi li Ġesù mibgħut mill-Missier sittin darba.

Biex aħna nsalvaw, Ġesù għalina jrid ikun it-Triq tan-nofs.  Ġesù tana l-quddiesa biex nissieħbu miegħu fl-offerta lill-Missier.  Il-quddiesa u l-kelma t’Alla – il-Bibbja – huma ħaga waħda.  Fil-Bibbja aħna nsibu risposta għal dak kollu li niltaqgħu miegħu fil-ħajja llum, per eżempju, il-ġrajja ta’ meta Mose’ feraq l-ilma tgħallimna li għal Alla xejn ma hu mpossibli.  Fl-istorja ta’ Ġob insibu risposta għat-tbatija.

It-twemmin fil-ħajja eterna beda mill-Ktieb ta’ Danjel u laħaq il-milja tiegħu f’Ġesù.  Il-bniedem veru, li jipprova jgħix tajjeb u jħobb, ma jmutx, imma jagħlaq għajnejh għal din il-ħajja u jiftaħhom għall-ħajja eterna.  Ġesù kien ċar fuq dan meta qal “Ħejjejtilkom post għalikom”.

Hawnhekk saret riferenza għall-qawmien fl-aħħar tad-dinja u t-tifsira ta’ ġisem glorifikat – ġisem li m’għadux izjed taħt il-qawwa tad-dinja – qlibna għas-sopranatural.

Riferenza oħra kienet għall-parabbola tas-Sammaritan it-Tajjeb.  Il-qassis u l-levita ma missewx lill-midrub għax kienu sejrin it-tempju u ma riedux jitniġġsu.  Ġesù jrid jgħid x’inhu l-ikar importanti, li tħenn jew li tmur it-tempju?  L-istess ried ifisser meta qal li jekk ħuk għandu xi ħaga kontrik, ħalli hemm l-offerta u mur irranġa miegħu.

Meta Ġesù qal lil Pilatu li dik ma kenitx is-Saltna Tiegħu, hu ried ifisser li dawk ma kenux il-virtujiet Tiegħu.  Ġesù ma ġiex biex jiggieled – Ġesù ġie biex iħobb biss.  Aħna wkoll għandna din is-sejħa.  L-ewwel ħsieb tagħna għandu jkun li nħobbu u naħfru.

Ġesu’ jgħid li ħa jibgħat l-Ispirtu s-Santu, mhux biex jgħallimna xi ħaġa ġdida, għax Ġesù għamel rivelazzjoni kompluta.  L-Ispirtu s-Santu jgħina u jfakkarna f’dak li qal Ġesù u jipprofondih izjed.  L-ispirtu s-Santu għadu kuljum jgħidilna x’hemm moħbi fil-Bibbja.  Ġesù telaq biex jigi l-Ispirtu s-Santu u jkun preżenti f’kulħadd.  “M’inthomx ħa tibqgħu ltiema”.  Qabel ma miet, Ġesù tahom il-Paċi għax kien jaf li kienu ser jaqtgħu qalbhom.  Bl-Ispirtu s-Santu aħna nsiru tempji Tiegħu.  Hekk kif fit-tempju – il-Knisja – insibu l-faraġ – hekk ukoll aħna rridu nkunu ta’ faraġ għall-oħrajn.

Il-laqgħa għalqet bil-ħsieb “Għandek bzonn l-Ispirtu s-Santu biex, meta tgħejja, jimbuttak Hu” – mill-ktieb “X’għamiltli, Mulej?” ta’ Patri Elija Vella OFM.

Il-laqgħa Prayer Cafe tal-ġimgħa 22 t’April bdiet bil-qari tal-vanġelu tal-Ħadd li jmiss mehud mill-Evanġelu ta’ San Ġwann Kapitlu 13 Versi 31-33a,34-35. Dawn li ġejjin huma xi ħsibijiet li ħew diskussi waqt il-laqgħa.

Il-qari ta’ Żmien il-Għid igħaddina ta’ sikwit minn passaġġ ta’ din id-dinja li qegħdin fiha għal dik li għad irridu naslu fiha, u bil-maqlub. Ifakkarna f’dak li suppost inkunu, dak li mexjin lejh, u jurina fl-istess waqt is-sitwazzjoni tagħna f’din it-triq.  Papa Franġisku jiċċalinġjana b’mistoqsijiet fl-omeliji tiegħu ta’ kuljum biex neżaminaw is-sitwazzjoni tagħna fil-ħajja tagħna ta’ kuljum.

It-TIENI QARI tal-Ħadd li ġej mehud mill-ktieb tal-Apokalissi jitkellem dwar Ġerusalemm il-ġdid; hija l-skop tagħna l-insara. Biex tgħina fil-mixja tagħna Kristu waqqaf il-knisja; li hi magħrufa wkoll bħala l-Wiċċ ta’ Kristu Sidna; biex tmexxina għal ħajja ta’ dejjem. Barra minn hekk fl-aħħar ċena Kristu ħallilna wkoll lilu nnifsu biex nitrejjqu u ngħixu bih. Speċjalment waqt iċ-ċelebrazzjoni tal-Ewkaristija għandna niftakru li fil-quddies aħna nitqarbnu b’żewġ speċi ; bit-tqarbina tal-Kelma t’Alla u għandna t-tqarbina bl-Ispeċi u l-Ħobż. Infatti laqgħat bħal din jippreparawna għal din il-laqgħa Ewkaristika.

Dan il-vanġelu seħħ wara li Ġuda telaq mill-aħħar ċenaklu tal-Appostli ma’ Sidna Ġesu qabel il-passjoni tiegħu. Kien il-waqt li l-missjoni ta’ Ġesu f’din id-dinja kienet waslet fi tmiem tagħha. Nsibu lill-apostli bezgħana u kif turina l-istorja kif ġie l-iebes telqu kollha. Ma kienx Ġuda biss li tradih li Ġesu. Papa Franġisku jħobb isemmi l-ipokresija – ipokresija tal-Fariżej u tagħna nfusna; li faċli naraw id-difetti ta’ l-oħrajn iżda ninsew nħarsu lejn id-difetti tagħna nfusna. Infatti l-Papa jgħid li jħoss dieqa kbira meta jisma’ li l-qassisin il-kbar kienu magħluqa għall-indiema ta’ Ġuda. Dan meta nduna l-iżball tiegħu mar niedem biex jerġa jagħtihom lura l-flus li tawh imma dawn ma aċċettawhomx. Rejazzjoni li waslet lil Ġuda jitgħallaq fid-disperazzjoni tiegħu. Il-qassisin kienu moħħhom fir-regoli u xejn ma importahom mill-ħajja tal-persuna. Hawn il-Papa jrid jpoġġilna quddiem għajnejna l-ebusija tal-qalbna lejn il-midneb.

Il-qofol ta’ dan il-vanġelu hija s-sentenza; “ Se nagħtikom kmandament ġdid li tħobbu lil xulxin. ”  Qabel Kristu l-poplu Lhudi wkoll kien imsejjaħ li jħobb u jgħin  lil għajru. Fi spjega ta’ Santu Wistin dwar dan, insibu li għalkemm dan il-kmandament kien ġa jeżisti huwa ġdid biss għaliex aħna nżajna l-bniedem il-qadim u bi Kristu lbisna l-bniedem il-ġdid għax l-imħabba vera ġġeded lil kull min jismagħha. Infatti l-Mulej Ġesu kompla jgħid “Bħalma ħabbejtkom jien..” biex jgħamel għażla mill-imħabba li toffri d-dinja. Hu ħabbna bi gratwita mingħajr ma jistenna xejn lura. Alla jħobbna kif aħna. Pero hawn rridu noqgħodu attenti. Dan ma jfissirx li wieħed jista’ jagħmel dak kollu li jiġih f’moħħu..iżda l-Mulej tant jirrispettana li jagħtina l-liberta li nagħżlu aħna xi triq irridu nieħdu u jibqa’ jagħtina mumenti ta’ grazzja biex nerġgħu nirritornaw lura lejH. Id-differerenza li kien hemm bejn Ġuda u San Pietru, kienet li Ġuda mar bl-indiema tiegħu fejn il-bnedmin u fin-nuqqas ta’ ħniena mar tgħallaq;  filwaqt li San Pietru ltaqa’ mal-ħniena u l-maħfra f’għajnejn Ġesu u setgħa jkompli l-mixja tiegħu fit-triq tal-Mulej bil-waqgħat u l-qawmien kollha li għadda minnhom.

Papa Franġisku il-ġimgħa 22 t’April fl-omelija tiegħu qal li n-nisrani awtentiku jrid jħabbar bil-kelma u b’għemilu li jemmen fl-Interċessjoni u jrid jittama u jkollu fiduċja fi KRISTU.

L-ewwel patt li għamel Alla kien ma Mose patt ta’ Liġi biex jgħin lil-poplu Lhudi hu u għaddej fil-mixja tiegħu lejn l-art imwegħda. Aħna wkoll bil-miġja ta’ Kristu ġejna mwegħda Ġerusalemm ġdida. L-ġenna. Filwaqt li fi żmien Mose l-għadu kienu jtemmuh bix-xabla issa aħna għandna kmandament ieħor dak li irridu nħobbu l-għadu tagħna. Mhix faċli. Kristu jrid Imħabba altruwista.

Se nagħtikom kmandament ġdid   tqanqal eċċitament ta’ stennija għal ġdid. Aħna meta mmuru nismgħu l-quddies qiegħdin immorru b’din l-antiċipazzjoni għal Kelma t’Alla? Kif qegħda tgħolqotna fil-ħajja personali tagħna ta’ kuljum? X’ħin noħorġu mill-Knisja qegħdin inkomplu bħal qabel? Morru biss bi tradizzjoni jew isir bdil ġenwienament ġewwa fina?

Bil-grazzja tal-Ispirtu s-Santu naslu li nħobbu lil xulxin bħalma ħabbna Ġesu. Il-veru mħabba huwa l-qagħdi. Infatti din is-silta tal-vanġelu mehuda mit-test li jibda bil-ħasil tar-riġlejn. Niftakru li Ġesu ħasel anke s-saqajn ta’ Ġuda avolja kien ġa jaf li kien se jitraddih. X’lezzjoni għalina lkoll! X’messaġġ ! Anke bid-dnubiet tagħna jkun hemm mumenti li aħna wkoll sirna Ġuda għal Kristu għal dak il-mument ngħidulu warrab ‘l hemm. Imma HU li jaf kemm aħna dgħajfa ħallielna rimedju biex nerġgħu mmorru lura għandu – ħallielna s-sagrament tar-Rikonċiljazzjoni, li jerġa jqarribna lejn Alla l-Missier. Hemm bżonn li nerġgħu nibdew nagħtuh l -importanza li jistħoqlu għax m’aħniex nersqu biżżejjed lejn dan is-sagrament. Permezz tiegħu nħossu t-tgħannieqa tal-Missier kif  dejjem jgħid Papa Franġisku. Infatti fit-talba tal-Ħniena tal-Ġublew insibu: “Int ridt li l-ministri tiegħek ikunu huma wkoll imlibbsa bid-dgħufija biex jistgħu jħossu għal dawk li qegħdin fl-injoranza u l-iżball; agħmel li kull min jersaq lejn wieħed minnhom iħossu milqugħ, maħbub u maħfur minn Alla.” Aħna lkoll midinba. Konfessur tajjeb jwasslek biex issib l-paċi u lil Alla. Meta tħossok maħfur tista taħfer lil ħaddieħor. Din hi l-mediċina li għandna bżonn biex infejqu r-ruħ. Din hi l-Elizir tagħna l-insara li biex nifhmu dan il-kmandament il-ġdid – li nħobbu lil xulxin bħalma ħabbna Hu – rridu nagħtu importanza lis-sagrament tar-Rikonċiljazzjoni.

Wara din l-ispjega nqrat kwotazzjoni minn ta’ Mother Theresa: “ Xerrdu l-imħabba kull fejn tmorru. Tħallu lil ħadd jiġi għandkom mingħajr ma jitlaq aktar ferħan.”

Il-laqgħa ngħalqet billi għidna t-talba tal-Missierna flimkien.

     Il-laqgħa Prayer Cafè tal-Ġimgħa 15 t’April, iffukat fuq il-Vanġelu tar-Raba’ Ħadd tal-Għid jiġifieri is-silta minn kapitlu 10 tal-Evanġelju ta’ San Ġwann, versi 27 sa 30. F’dan il-Vanġelu, Ġesù jgħid li hu bħala r-ragħaj tagħna, jagħtina l-ħajja ta’ dejjem. Pero biex insalvaw aħna rridu nibqgħu sodi u nibqgħu mexjin warajh. Dan nistgħu nagħmluh billi npoġġu l-kelma tiegħu fil-prattika. Jekk nisimugħha biss u ma ngħixuhiex ma nistgħux nsalvaw. Il-fatt li nafu li Ġesù se jsalvana, (jekk nimxu warajh) iħallina ngħixu fit-tama, għax wara t-tbatija ta’ din il-ħajja se jkollna qawmien ġdid.

     Dan il-ħsieb itina ferħ u sigurta’ f’din il-ħajja. Veru li f’din il-ħajja ġieli nkunu qed ngħixu sitwazzjonijiet diffiċli ħafna pero tajjeb li niftakkru fil-kliem ta’ Kristu stess:  “Jien magħkom sal-aħħar taż-żmien”. Għalhekk jekk mmutu fil-grazzja t’Alla nesperjenzaw stat tal-akbar hena, għal dejjem.

     Domanda li tqajmet waqt il-laqgħa kienet: jeżisti l-infern? Aħna rridu nimxu mal-katekiżmu tal-knisja u dan jgħid li teżisti l-ġenna u jeżisti l-infern; pero ma għandniex ninsew li hemm il-kompassjoni t’Alla. Is-salib ta’ Kristu huwa garanzija. Id-demm ta’ Kristu itina garanzija li aħna salvi u għandna post fil-ġenna. Aħna nitilfu dan il-post jekk nirrifjutaw din is-salvazzjon jekk nagħmel għażla kontra Alla u naqtgħu qalbna mil-ħniena t’Alla. L-għan ta’ Ġesù hu li aħna mmorru l-ġenna imma mbagħad iħalli l-għażla f’idejna. Fl-istess ħin, aħna ma aħna ħadd biex niġġudikaw min sejjer il-ġenna jew l-infern; dan jista’ jagħmlu Alla biss.

    Fl-aħħar mill-aħħar tajjeb niftakkru li Ġesù ġie fid-dinja biex ifittex in-nagħġa l-mitlufa; il-black sheep. Meta Ġesù jerfa nagħġa fuq spallejh, ma jerfax l-iktar nagħġa bajda, safja u nadifa iżda jerfa’ n-nagħġa li ntilfet; n-nagħġa li rribellat; n-nagħġa atteja; in-nagħġa li kienet prostituta’; u dawn in-nagħaġ il-mitlufa jistgħu jsalvaw u jsibu l-ħajja ta’ dejjem qabel dawk li sippost qed jgħixu ħajja tajba.

Evanġelju tat-3 Ħadd tal-Għid (Sena Ċ): Ġw 21, 1-19

[Ġw:21:1] Wara dan, Ġesù raġa’ deher lid-dixxipli ħdejn il-baħar ta’ Tiberija. Dehrilhom hekk:

Bil-verb ‘deher’ l-Evanġelista Ġwanni juri li kien se jseħħ avveniment kbir. Li Ġesù deher kienet diġà xi ħaġa straordinarja imma li ‘reġa’ deher tfisser li kien hemm relazzjoni ta’ Ġesù mad-dixxipli tiegħu wara l-qawmien. Tfisser ukoll li Ġesù jagħti każ tad-dettalji, bħal meta deher lill-appostli u Tumas ma kienx preżenti u d-darba ta’ wara meta reġa’ deher lill-appostli Ġesù sejjaħ  lil Tumas biex idaħħal sebgħu fil-kustat tiegħu ħalli jemmen li huwa verament l-Iben ta’ Alla. Il-fatt li Ġesù reġa’ deher lid-dixxipli għat-tielet darba ifisser ukoll li jagħti ħafna aktar minn ċans wieħed; Ġesù jimxi bil-pass tagħna, ma jiġġudikaniex u jippretendi affarijiet ‘il barra mill-personalità tagħna.

[Ġw:21:2] Xmun Pietru, Tumas, li jgħidulu  t-Tewmi, Natanjel minn Kana tal-Galilija, ulied Żebedew u tnejn oħra mid-dixxipli tiegħu kienu flimkien,

Pietru u s-sitt dixxipli l-oħra ħarġu miċ-ċenaklu u marru lura għall-ħajja tagħhom ta’ qabel, tas-sajd. Ġesù bil-mewt u l-qawmien tiegħu kien għadu ma messilhomx qalbhom u biddilhom. Niftakru kif anke d-dixxipli t’Għemmaws ma kinux għarfuh qabel il-qsim tal-ħobż.

Ġesù deher lil komunità (kienu sebgħa min-nies, in-numru perfett) u mhux individwu waħdu. Din tfakkarna meta Ġesù qal li fejn hemm tnejn jew tlieta miġbura f’ismu hemm hu jkun f’nofshom.

[Ġw:21:3] u Xmun Pietru qalilhom: “Sejjer nistad.” Qalulu: “Ħa niġu miegħek aħna wkoll.” Marru, rikbu  d-dgħajsa, u dak il-lejl ma qabdu xejn.

Wara ‘lejl’ ta’ sajd waħidhom ma kienu qabdu xejn. Niftakru f’Luqa 5,1-11 fl-ewwel miraklu tal-qabda tal-ħut li għandu ħafna similaritajiet mas-silta tal-evanġelju tal-lum. Kien id-dlam, kienu fis-solitudni waħidhom, kienu falliment f’xogħolhom.

[Ġw:21:4] Fil-għodu mas-sebħ, Ġesù kien qiegħed ix-xatt, imma d-dixxipli ma kinux jafu li kien Ġesù.

‘Filgħodu mas-sebħ’ dawn id-dixxipli ma baqgħux fid-dlam. Ġesù irritorna mal-appostli bħala d-dawl għalkemm huma kienu għadhom ma għarfuhx. Huma kienu għadhom fil-bżonn li jidħlu aktar fil-fond u ma jibqgħux waħidhom.

[Ġw:21:5] Ġesù qalilhom: “Għandkom x’tieklu, ħbieb?” “Le,” weġbuh.

L-inizjattiva ġiet minn Ġesù, il-grazzja tiġi minnu u mhux minna. Bi kliemu hu wriehom x’kienet is-sitwazzjoni tagħhom. “Għandkom x’tieklu ħbieb?”

Il-Kelma t’Alla dejjem tapplika għalina u tidħol fil-fond tal-personalità tagħna u l-karatteristiċi tagħna. Lest naċċetta ir-rimarka ta’ Ġesù fuq il-ħajja tiegħi u hija vojta? Għandi l-kuraġġ naċċetta li għandi bżonnu jew is-suppervja tagħmel bija? Jekk ma nħallix id-dawl tiegħu jiddi fuqi, ma nistax ninbidel.

[Ġw:21:6] Qalilhom: “Waddbu x-xibka n-naħa tal-lemin tad-dgħajsa u ssibu.” Dawn waddbu x-xibka, u mbagħad ma felħux jiġbduha daqs kemm qabdu ħut!

Hu stedinhom biex jitfgħu ix-xibka n-naħa tal-lemin; hu kien qiegħed jgħid lis-sajjieda kif għandhom jistadu. Però l-ubbidjenza tagħhom twassal għal miraklu.

(Interessanti li f’dan il-punt ma kinux għarfu diġà lil Ġesù: l-għajnuna għandna naċċettawha mhux meta ġejja minn miraklu imma anke min-nies ta’ madwarna; ħalliha li indirettament tkun ġejja mingħand Ġesù xorta waħda.)

Il-Kelma t’Alla tasal għandi b’diversi modi; bil-persuni, laqgħat ta’ talb, kliem ta’ nies oħra. Imma l-Kliem li jibdilni dejjem ġej mingħand Ġesù li jridilna biss il-ġid.

 

[Ġw:21:7] Id-dixxiplu li kien iħobb Ġesù qal lil Pietru: “Il-Mulej dan!” Għalhekk Xmun Pietru, kif sama’ li kien il-Mulej, xeħet fuqu l-libsa ta’ fuq, għax kien għoddu għeri, u ntafa’ l-baħar.

Ġwanni għaraf lil Ġesù u stqarr lil Pietru: ‘il-Mulej dan’.  Il-Fidi tagħna fil-Mulej irridu naqsmuha mal-oħrajn inkella ma tkunx kompluta u ma tagħmel l-ebda frott.

Dan wassal lil Pietru biex jilbes u jaqbeż mid-dgħajsa biex jiltaqa’ malajr ma’ Ġesù. (Dan l-att ifakkarna fil-magħmudija li fiha nilbsu l-libsa ta’ Kristu li ttina l-karattru ġdid ta’ membri fil-Knisja ta’ Ġesù u tagħmilna bnedmin ġodda.)

Napprezzaw li Pietru ħataf il-mument tal-laqgħa tiegħu ma’ Ġesù u rrejaġixxa mill-ewwel u mingħajr telfien.

Nistgħu naraw ix-xebh bejn Pietru u dawn il-personaġġi:

lill-armla li tat il-flus tagħha kollha fit-tempju,

lill-imxajtan ta’ Gerasa li ġera lejn Ġesù u nxteħet f’riġlejh,

Il-mara li fieqet min-nixxiegħa tad-demm.

L-għaxar imġiddma li marru quddiem Ġesù.

Ġesù stess li mar quddiem il-Missier u talab: Mk 14,35.

Kemm qiegħed nintelaq f’dan il-baħar ta’ ħniena tal-Mulej? Kemm qiegħed inkun bħall-Iben il-Ħali li jmur lura għand il-Missier u l-Missier jiġri lejja? Luqa 15, 18.20.

Pietru hawn qiegħed jitfa’ fuqu d-drapp, l-istess kif Ġesù libes fardal biex jaħsel saqajn l-appostli. Huwa l-libsa tal-umiltà, ta’ serv li jagħti ħajtu għal persuna oħra, drapp li jgħatti l-għera li huma d-difetti u l-limitazzjonijiet tagħna bħala bnedmin. Din il-libsa tagħtina ħajja u karattru ġdid, insiru Kristu ieħor.

[Ġw:21:9] Kif niżlu l-art, raw li kien hemm xi faħam jaqbad, bil-ħut fuqu, u xi ftit ħobż.

[Ġw:21:10] Qalilhom Ġesù: “Newwlu ‘l hawn xi ħutiet minn dawk li għadkom kemm qbadtu.”

Insibu lil Ġesù fuq ix-xatt: hawnhekk hu jgħaqqad il-ħobż li kellu hu mal-ħut tas-sajjieda. Il-ħajja u r-rigal tiegħu isiru ħaġa waħda mal-ħajja u r-rigal tagħhom.

Din hija l-qawwa tal-Kelma li saret Laħam. (Verbum Dei Caro Factum Est). Huwa l-miraklu li jseħħ kuljum fl-Ewkaristija meta l-ħobż u l-inbid, frott il-bniedem isiru l-ġisem u d-demm ta’ dan Ġesù.

Il-ħut huma n-nies li Ġesù jixtieq isalva permezz tagħna u l-isforzi tagħna. Ma nistax immur għand Ġesù waħdi.

[Ġw:21:11] Xmun Pietru tala’ fid-dgħajsa u ġibed l-art ix-xibka mimlija b’mija u tlieta u ħamsin ħuta kbira; u minkejja daqshekk ħut, ix-xibka ma nqasmitx.

Fix-xibka li hija l-Knisja hemm post għal kullħadd u kullħadd huwa mportanti: żewġ spjegazzjonijiet fost oħrajn għall-153 ħuta huma: 153 speċi ta’ ħut magħrufa, is-17 –il numru triangulari: 10 għal-liġi u 7 numru perfett.

 

Vrus 15-17:

Hawn insibu l-konverżazzjoni bejn Pietru u Ġesù, kliem ta’ żewġ persuni qrib xulxin bħal donnhom jieħdu gost bil-preżenza ta’ xulxin u li jridu l-konferma tar-relazzjoni li hemm bejniethom.

Dan il-kliem qiegħed ukoll jgħidu lilna Ġesù f’dan il-mument. Huma kliem ta’ stqarrija tal-imħabba tagħna lejn Alla quddiem ix-xhieda ta’ madwarna. (Fl-ewwel mistoqsija din l-imħabba tiġi mqabbla ma’ tal-oħrajn: għaliex l-imħabba tagħna għandha tkun xhieda quddiem l-oħrajn).

L-istedina ta’ Ġesù għal Pietru u għalina llum hija: ‘EJJA U IMXI WARAJJA’.

 

MA EMMINX – MA NEMMNUX!  IT-2 ĦADD TAL-GĦID – 3 T’APRIL 2016

 

     Il-laqgħa bdiet bit-talba tal-Moviment u wara sar il-qari tal-Vanġelu skond San Gwann, Kapitlu 20, versi 19 – 31.

     Fil-bidu ta’ dan il-Vangelu, naraw lil Gesu’ jsellem lid-dixxipli tiegħu bil-kliem “Is-sliem għalikom”.  Din kienet tislima li kienet tintuża mill-Ebrajki.

     X’inhu s-sliem u mnejn jiġi?  Ħafna drabi aħna naħsbu li biex ikollna l-paċi ġo fina rridu nsibuha fl-ambjent ta’ madwarna.  Imma fil-fatt ma jistgħax ikun hemm paċi esterna jekk qabel ma jkunx hemm paċi interna – fil-qalb tagħna.  Il-ħafna għawġ li naraw madwarna – terroriżmu, ġlied, abbużi, etc. huma riżultat ta’ dan in-nuqqas ta’ paċi nterna.  U jekk infittxu iżjed fil-fond, insibu li l-għerq ta’ dan kollu hu l-alla tal-flus – ir-rebgħa!

     Ġesu’ ġie biex iġib il-paċi u l-maħfra.  Lid-dixxipli qalilhom “Id-dnubiet li taħfru jkunu maħfura u d-dnubiet li żżommu jkunu miżmuma”  Hawnhekk ġiet imfissra din is-sentenza.  Kwalunkwe dnub, kbir kemm hu kbir, jista’ jinħafer, basta jkun hemm indiema sinciera.  Ma rridux inkunu arroganti u nippretendu l-maħfra qisa xi dritt tagħna.  Alla jaħfrilna ghax iħobbna, u mhux għax Hu obbligat jagħmel hekk.

     Aħna ħafna drabi f’dan il-Vangelu nittimbraw lil Tumas bħala wieħed li ma jemminx jekk ma jarax.  Fil-fatt Tumas ried jagħmel esperjenza personali ta’ Kristu Rxoxt, u Ġesu’ laqa’ din ix-xewqa meta qallu biex imiss il-pjagi tiegħu.  U hawnhekk Tumas jagħmel dik l-istqarrija ta’ fidi “Mulej tiegħi u Alla tiegħi” – stqarrija li ħadd mill-appostli l-oħra ma kien għamel.

     Fl-aħħar tal-laqgħa qamet diskussjoni dwar il-maħfra tad-dnubiet, u liema huma dawk li huma miżmuma.  Ingħata l-eżemplu tal-abort, li jġib miegħu l-iskomunika.  Din tinħall biss mill-Isqfijiet u ċerti ordnijiet bhad-Dumnikani, l-Agostinjani etc.  Din is-sena tal-Ġublew tal-Ħniena, il-Papa Franġisku ta’ permess lill-qassisin kollha biex iħollu din l-iskomunika.  Ġie spjegat ukoll li anke min jipparteċipa b’xi mod fl-abort ikun qiegħed jidneb.  Dan id-dnub, bħalma diġa ġie spjegat, jista’ jinħafer jekk ikun hemm indiema sinciera.

     Il-laqgħa tkompliet bi kwotazzjoni:­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ Ġesu jagħder lill-bniedem mhux biss fl-uġigħ fiżiku imma anke meta jaddi minn mumenti ta’ qtigħ il-qalb. Għalkemm kien ġa deher lid-dixxipli; fl-evanġelju tal-llum naraw kif  Hu reġa deher biex jneħħi d-dubju lil San Tumas u biex jimlieh bit-tama, kuragg u perseveranza fil-fidi tiegħu.

     Grazzi Mulej, ta’ l-attenzjoni li tagħti lil bżonnijiet ta’ kull wieħed/waħda minna.

Il-5 Ħadd tar-Randan: Ġwanni 8: 1-11.

Din hija waħda mill-isbaħ siltiet tal-Evanġelju; hija tgħaqqad l-Antik mal-Ġdid Testment. Hemm bżonn napprezzaw il-Kelma ta’ Alla li nsibu fl-Evanġelju. Għall-kuntrarju tal-insara Kattoliċi, dawk l-insara kif inhuma msejħa Protestanti jagħti importanza kbira għall-Kelma t’Alla fil-Bibbja. Forsi l-iżball tagħhom huwa li joqogħdu biss fuq il-Kelma t’Alla u jitilfu l-importanza tal-Ewkaristija. Il-Kattoliċi min-naħa l-oħra jagħtu mportanza kbira lill-Ewkaristija u hekk għandu jkun, però jagħtu ftit li xejn importanza għall-Kelma t’Alla li qiegħda hemm biex tmexxi l-ħajja tagħna.

F’din is-silta nsibu li kien mar il-poplu kollu. Il-Fariżej ħadu quddiem Ġesù mara li nqabdet tiżni fil-fatt. Il-Fariżej għamlu hekk bħala nassa kontra Ġesù għaliex il-liġi tal-Lhud kienet tgħid li suppost kellu jitla’ wkoll quddiem il-liġi r-raġel li kien magħha. Skont il-liġi tagħhom kien proprju dan ix-xhud, żewġ xhieda proprjament li kellhom jitfgħu l-ewwel ġebel lejn din il-mara meta tinstab ħatja.

Ġesù miel u beda jikteb b’sebgħu fit-trab filwaqt li qalilhom li min minnhom m’għandu l-ebda dnub seta’ jitfa’ l-ewwel ġebla. Issa min-nies kollha preżenti, kien Ġesù biss li kellu s-setgħa iħaġġarha għaliex hu kien bla dnub. Ġesù ma jitfax il-ġebel lil din il-mara għaliex dan il-każ sar ftit qabel ma Ġesù miet. Id-dejn tagħha kien għalhekk se jħallsu hu b’demmu stess. Hu kien qiegħed jaċċetta fuqu d-dnub tagħha. Anke aħna għalhekk ma niġux ikkastigati f’din id-dinja; għaliex Ġesù diġà feda d-dejn tagħna. Il-ħniena t’Alla hija għall-midneb u mhux għad-dnub. Ġesù għalhekk iħallas id-djun tagħna, mill-bidu sal-aħħar. Alla jinsa d-dnubiet tagħna għal kollox meta jaħfrilna d-dnubiet tagħna.

Meta Kristu Rxoxt iltaqa’ mal-appostli, huwa tahom l-Ispirtu s-Santu u l-paċi; imma eżżattament wara jagħtina r-rigal tal-Qrar, is-Sagrament tar-Rikonċiljazzjoni. Din hija l-laqgħa ta’ ferħ tagħna ma’ Alla. Kollox jiddependi jekk fil-prova tal-ħajja tagħna ħabbejniex u jekk ħfirniex lil ħaddieħor. Fil-parabbola tal-iben il-ħali il-missier kien qiegħed jistennieh jiġi. Xtaq lil missieru mejjet għaliex ried il-wirt tiegħu. Imma l-missier ġera lejn it-tifel meta dan ġie biex jitolbu maħfra. Il-missier bies lill-iben, jiġifieri nesa kollox; tah iċ-ċurkett u l-libsa, jiġifieri issa ma kienx għadu skjav. Meta naqbdu t-triq t’Alla aħna nħossuna kuntenti u hienja; hienja ħafna aktar minn meta naqbdu t-triq tal-ħażen u għal ftit mumenti nħossuna liberi u komdi.

Jekk it-tbatija tagħna ngħaqqduha ma’ dik ta’ Kristu, ma nkunux qegħdin naħlu din it-tbatija. Meta persuna ma tgergirx iżżejjed u taċċetta s-salib tagħha u ma tħallihiex tkissrek billi tgħaqqadha ma’ Kristu msallab; it-tisfija tal-purgatorju tibda minn din id-dinja.

Il-ġudizzji jgerrxu n-nies mill-Knisja u minn Ġesù. Il-ġebel li kienu se jitfgħu lil din il-mara huma dawn il-ġudizzji li aħna nistgħu nagħmlu. Taħlix ħin tiġġudika jew tgħid fuq in-nies.

Bħala konklużjoni nistgħu għalhekk ngħidu li Alla ma jgħajjiex jaħfer. Aħna rridu però ma naqtgħux qalbna mill-maħfra ta’ Alla u nitolbuhielu. Il-ħajja tagħna hija battalja waħda, l-importanti huwa li niġġieldu sal-aħħar u nerġgħu nersqu lejn Alla bis-sagrament tar-rikonċiljazzjoni anke meta bħala bnedmin nerġgħu naqgħu ghal ħafna aktar minn darba.